Με την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας στραμμένη στην κλιμακούμενη βία μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, το Ισλάμαμπαντ ανακοίνωσε την κατάρριψη ινδικων μαχητικών, μεταξύ των οποίων και ένα Rafale, που θεωρείται αεροσκάφος 4,5 γενιάς.
Key Takeaways
- Πακιστανικά J-10, εξοπλισμένα με κινεζικούς πυραύλους PL-15, κατέρριψαν τουλάχιστον δύο ινδικά μαχητικά Rafale, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους.
- Η Ινδία δεν επιβεβαίωσε τις απώλειες, ενώ το Πακιστάν ισχυρίζεται ότι κατέρριψε συνολικά πέντε μαχητικά, εκ των οποίων τρεις Rafale.
- Πρόκειται για την πρώτη εμπλοκή J-10 σε σύγκρουση υψηλής έντασης και την πρώτη αντιπαράθεση PL-15 vs. Meteor.
- Οι ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία κάλεσαν σε αυτοσυγκράτηση, αναγνωρίζοντας την πιθανότητα κλιμάκωσης σε πυρηνικό μέτωπο.
- Η ανάλυση της απόδοσης των όπλων και των τακτικών βρίσκεται σε εξέλιξη από όλες τις μεγάλες αεροπορικές δυνάμεις.
- Η Ελλάδα διαθέτει Rafale με Meteor, ενώ η Τουρκία δεν διαθέτει αντίστοιχης εμβέλειας όπλα και συνεργάζεται στρατιωτικά με Πακιστάν και Κατάρ, όχι όμως με την Κίνα.
- Η τεχνολογική απόδοση των PL-15 και η περιορισμένη αποτελεσματικότητα του Meteor σε πραγματικές συνθήκες επηρεάζουν την αξιοπιστία της αποτροπής που προσφέρει το ελληνικό οπλοστάσιο.
Αν και η Ινδία δεν έχει επιβεβαιώσει ακόμα την κατάρριψη αεροσκαφών, φωτογραφίες που έχουν αναρτηθεί στα social media ανάγκασαν και τις ΗΠΑ να επιβεβαιώσουν τα οσία ανακοίνωσε το Πακιστάν.
Η κατάρριψη του γαλλικού μαχητικού από την πακιστανικής πολεμική αεροπορία και αεράμυνα με τη χρήση κινεζικής παραγωγής μαχητικού και με τη βοήθεια της Τουρκίας και του Κατάρ υποδεικνύει ότι οι εκτός NATO αμυντικές συνεργασίες παράγουν καρπούς.
Οι εξελίξεις, ειδικά στο βαθμό που εμπλέκεται και η τουρκική αμυντική βιομηχανία, εγείρουν ανησυχία και στην Αθήνα, καθώς η Άγκυρα φαίνεται να διαθέτει ηδη αντίμέτρα για το πλέον προηγμένο απόκτημα της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Αν και ακόμα πολλά στοιχεία παραμένουν ασαφή, οι στρατιωτικοί αναλυτές κάνουν λόγο για μεγάλο επίτευγμα που ανατρέπει δεδομένα και σχεδιασμούς στο πεδίο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι επιβεβαιώνουν ότι το Πακιστάν χρησιμοποίησε κινεζικά J-10 κατά ινδικών αεροσκαφών.
Η Ινδία δεν έχει παραδεχθεί απώλειες.
Ένα κινεζικής κατασκευής πακιστανικό μαχητικό αεροσκάφος κατέρριψε τουλάχιστον δύο ινδικά στρατιωτικά αεροπλάνα την Τετάρτη, όπως ανέφεραν δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι στο Reuters, γεγονός που αποτελεί πιθανώς σημαντικό ορόσημο για το προηγμένο κινεζικό αεροσκάφος.
Η εναέρια σύγκρουση αποτελεί σπάνια ευκαιρία για μελέτη της απόδοσης πιλότων, μαχητικών και πυραύλων αέρος-αέρος σε συνθήκες πραγματικής μάχης, με στόχο την προετοιμασία εθνικών πολεμικών αεροποριών.
Το Πακιστάν ισχυρίζεται ότι κατέρριψε πέντε ινδικά αεροπλάνα, μεταξύ των οποίων και τρία Rafale
Εκπρόσωπος της Ινδικής Πολεμικής Αεροπορίας αρνήθηκε να σχολιάσει.
Auditor’s note: Τα στοιχεία και η πιθανή εμπλοκή της Τουρκίας
Η πρόσφατη εναέρια εμπλοκή στην Κασμίρ μεταξύ πακιστανικών μαχητικών αεροσκαφών κινεζικής κατασκευής J-10 και ινδικών Rafale γαλλικής προέλευσης αποτελεί τομή στην εξέλιξη της αεροπορικής ισχύος στον αναπτυσσόμενο γεωστρατηγικό ανταγωνισμό Ανατολής–Δύσης. Πρόκειται για την πρώτη επιβεβαιωμένη χρήση των J-10 σε πραγματικό επιχειρησιακό περιβάλλον με επιτυχία εναντίον μαχητικών Rafale, κάτι που γεννά άμεσες επιπτώσεις για κράτη που διαθέτουν ή εξετάζουν την προμήθεια των ίδιων τύπων οπλικών συστημάτων – περιλαμβανομένης της Ελλάδας.
Ωστόσο, οι αναλυτές επεσήμαναν ότι πολλά κρίσιμα στοιχεία παραμένουν ασαφή, όπως εάν οι Meteor είχαν πράγματι τοποθετηθεί ή πώς χρησιμοποιήθηκαν.
Σύμφωνα με τον Δρ. Βασίλειο Σιτάρα καθηγητή στην Εθνικη Σχολη Δημοσιας Διοικησης Και Αυτοδιοικησης, Guest Faculty στην εταιρεία Πανεπιστήμιο Πειραιώς και Guest faculty Lecturer στην εταιρεία ADA University:
Το αεροσκάφος ανήκε στη No. 17 μοίρα “Golden Arrows” και αφίχθη στην Ινδία στις 27/7/2020, το πρώτο μιας παρτίδας 36 Α/Φ. Ο “θύτης” φέρεται να είναι ένα κινεζικής κατασκευής μαχητικό Α/Φ Chengdu J-10CE -σε πακιστανική υπηρεσία από το 2022- με το βλήμα πολύ μεγάλης εμβέλειας (BVR) PL-15Ε.
Ανεπιβεβαίωτες πηγές φέρουν το Πακιστάν να έχει “διαβάσει” το ραντάρ του Rafale, με βοήθεια Τουρκίας-Κατάρ (χρήστης), ενώ απομένει να δούμε τα συντρίμμια των άλλων δύο Rafale που ισχυρίζεται ότι κατέρριψε η πακιστανική πλευρά.
Το Rafale εισήλθε μεν σε υπηρεσία (Γαλλικό Ναυτικό) το 2004, αλλά συμμετέχει σε πολεμικές επιχειρήσεις από το Μάρτιο του 2011, στη Λιβύη.
Επιχειρησιακή Ανάλυση
- Το J-10C, που φέρεται να χρησιμοποιήθηκε από την Πολεμική Αεροπορία του Πακιστάν, αποτελεί μαχητικό 4.5 γενιάς με προηγμένα ραντάρ AESA και δυνατότητες BVR (beyond visual range).
- Ο πύραυλος PL-15, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, έχει μεγαλύτερη θεωρητική εμβέλεια από τον Meteor (άνω των 200 χλμ.), βασίζεται σε σύστημα ραντάρ και είναι κινούμενος με προώθηση καυσίμου (rocket-powered).
- Αντίθετα, ο Meteor χρησιμοποιεί air-breathing ramjet, με σαφή πλεονεκτήματα σε απόδοση καυσίμου και αλλαγή τροχιάς, αλλά άγνωστη πραγματική απόδοση σε συνθήκες εμπλοκής.
- Το γεγονός ότι το J-10 κατάφερε να καταρρίψει τρία Rafale θέτει ερωτήματα για την τακτική χρήση, την ετοιμότητα πληρωμάτων και τη συνδυαστική χρήση οπλικών συστημάτων.
Σημεία με Περιορισμένες Πληροφορίες (Scant Details)
Δυτικοί αναλυτές ανέφεραν ότι πολλά κρίσιμα σημεία παραμένουν άγνωστα: αν μεταφέρθηκε ο Meteor, ποια ήταν η εκπαίδευση των πιλότων, καθώς και λεπτομέρειες για το λειτουργικό περιβάλλον των εμπλεκόμενων μαχητικών. Οι κατασκευάστριες εταιρίες όπλων προσπαθούν να διαχωρίσουν την τεχνική απόδοση από τις επιχειρησιακές συνθήκες.
Ο Byron Callan σημείωσε ότι «θα υπάρξει ενδελεχής αξιολόγηση του τι λειτούργησε και τι όχι, αλλά υπάρχει και η ομίχλη του πολέμου». Όπως οι ΗΠΑ λαμβάνουν συνεχώς ανατροφοδότηση από τον πόλεμο στην Ουκρανία, το ίδιο αναμένεται να ισχύει και για τους ευρωπαϊκούς προμηθευτές της Ινδίας και τους Κινέζους προμηθευτές του Πακιστάν.
Πηγή της δυτικής βιομηχανίας ανέφερε ότι φωτογραφία online εμφάνιζε seeker πυραύλου που πιθανώς αστόχησε. Παραμένει ασαφές αν το Πακιστάν διαθέτει την εγχώρια έκδοση του PL-15 (όπως χρησιμοποιείται από την Πολεμική Αεροπορία της Κίνας) ή την εξαγώγιμη έκδοση μικρότερης εμβέλειας που παρουσιάστηκε δημόσια το 2021. Ο Barrie θεωρεί πιθανότερο ότι πρόκειται για την εξαγώγιμη έκδοση.
Δυτικός αξιωματούχος αμφισβήτησε ότι ο PL-15 έχει μεγαλύτερη εμβέλεια από τον Meteor, αλλά αναγνώρισε ότι οι δυνατότητές του «ίσως είναι μεγαλύτερες από ό,τι πιστευόταν». Η εμβέλεια του Meteor παραμένει απόρρητη. «Προς το παρόν δεν μπορούμε να κρίνουμε τίποτα – γνωρίζουμε ελάχιστα», σημείωσε.
Η εμφάνιση του PL-15 αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι η Κίνα έχει ξεπεράσει την εξάρτησή της από σοβιετική τεχνολογία. Οι ΗΠΑ αναπτύσσουν τον AIM-260 (μέσω της Lockheed Martin) ως απάντηση στον PL-15 και τις ικανότητές του σε μάχες εκτός οπτικού πεδίου (BVR). Η Ευρώπη εξετάζει αναβάθμιση μέσης ζωής του Meteor, με εστίαση στην πρόωση και καθοδήγηση, αλλά η πρόοδος είναι αργή.
Τον Μάρτιο, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανέθεσε στην Boeing την κατασκευή του πλέον προηγμένου μαχητικού της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, το οποίο θα περιλαμβάνει τεχνολογία stealth, προηγμένους αισθητήρες και νέας γενιάς κινητήρες.
Τεχνολογική Ανάλυση – Σύγκριση PL-15 vs. Meteor
| Παράμετρος | PL-15 (Κίνα) | Meteor (Ευρώπη) |
|---|---|---|
| Προώθηση | Πύραυλος (Rocket Motor) | Ramjet (Air Breathing) |
| Εμβέλεια (εκτίμηση) | > 200 χλμ. | 100–150 χλμ. |
| Καθοδήγηση | Active Radar + Data Link | Active Radar + Midcourse |
| Επιχειρησιακή χρήση | Επιβεβαιωμένη σε J-10 | Πρώτη επιβεβαιωμένη εμπλοκή |
| Αξιολόγηση από ΗΠΑ | Υψηλή απειλή | Αποδεδειγμένη ακρίβεια |
Γεωπολιτικές Συνδέσεις & Δίκτυα Συμμαχιών
- Η Ελλάδα διαθέτει 24 Rafale F3R με πυραύλους Meteor, γεγονός που μέχρι πρότινος της προσέφερε υπεροχή BVR έναντι της Τουρκίας.
- Η Τουρκία διαθέτει F-16 Viper Block 70 με AIM-120, και φιλοδοξεί για το δικό της πρόγραμμα TF-X/KAAN – όμως δεν διαθέτει Meteor ή PL-15.
- Το Πακιστάν, στενός σύμμαχος της Τουρκίας, συνεργάζεται στρατιωτικά με Κατάρ και Κίνα, ενισχύοντας έτσι το αντι-γαλλικό και αντιδυτικό μπλοκ.
- Η Κίνα δεν συνεργάζεται στρατιωτικά με την Τουρκία, περιορίζοντας τον άμεσο αντίκτυπο της τεχνολογίας PL-15 στις τουρκικές δυνάμεις – τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Στρατηγικές επιπτώσεις για την Ελλάδα
1. Αναθεώρηση Αντιλήψεων για την Αποτροπή
- Η αναμενόμενη υπεροχή των Meteor στον αέρα, βάσει θεωρίας, τίθεται πλέον υπό αμφισβήτηση.
- Η επιχειρησιακή αξιοπιστία των J-10 και PL-15 δείχνει ότι ακόμη και μη-δυτικά συστήματα μπορούν να είναι φονικά σε σύγχρονα πεδία μάχης.
- Η Ελλάδα πρέπει να επανεκτιμήσει την αεροπορική της στρατηγική έναντι των τουρκικών drones και του μελλοντικού TF-X.
2. Τεχνική Επαναξιολόγηση Εξοπλισμών
- Αξιολόγηση αναγκαιότητας για πρόσθετους αισθητήρες, συστήματα HMD και αντιαεροπορική κάλυψη (π.χ. Iris-T ή MICA NG) για την υποστήριξη των Rafale.
- Επανεξέταση προγραμμάτων αναβάθμισης Mirage 2000-5 και δυνατότητα ένταξης νέων συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου (EW).
3. Διπλωματική και Βιομηχανική Αξιοποίηση
- Ενίσχυση συνεργασιών με Dassault, MBDA και Airbus για μεταφορά τεχνογνωσίας και πρόσβαση σε αναβαθμισμένες εκδόσεις του Meteor.
- Προώθηση διακρατικής συνεργασίας Ελλάδας–Ινδίας για κοινές αναλύσεις εμπειριών χρήσης Rafale.
Ανάγκη πρωτοβουλιών εμβάθυνσης
Άμεσα Μέτρα:
- Δημιουργία ad hoc τεχνικής ομάδας στο ΓΕΑ για ανάλυση των εμπλοκών Rafale–J-10.
- Ζήτηση εμπιστευτικής ενημέρωσης από τη Dassault και MBDA για επιχειρησιακές επιδόσεις του Meteor.
Μεσοπρόθεσμα Μέτρα:
- Ενίσχυση της BVR αεροπορικής υπεροχής με μελλοντική ένταξη υποστηρικτικών UAV & sensor fusion συστημάτων.
- Διεθνής στρατιωτική συνεργασία με Ινδία, Γαλλία, ΗΑΕ και Ισραήλ, για ανταλλαγή εμπειρίας και τεχνογνωσίας.
