Με αμείλικτα στοιχεία και αυστηρές προειδοποιήσεις, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ), κ. Γιάννης Αληγιζάκης, έφερε στο προσκήνιο τη ραγδαία εξάπλωση της παραβατικότητας στον κλάδο των καυσίμων, μιλώντας στο Οικονομικό Forum των Δελφών.
Η δημόσια παρέμβασή του στην ενότητα «Tackling Illicit Trade: Private – Public Synergies Across Key Industries», παρουσία υψηλόβαθμων εκπροσώπων από την ΑΑΔΕ και την JTI, κατέδειξε την ένταση και την πολυπλοκότητα του φαινομένου, το οποίο πλέον απειλεί ανοιχτά τη νομιμότητα και τη βιωσιμότητα της αγοράς.
Τα πλέον ανησυχητικά στοιχεία αφορούν τη γεωγραφική εξάπλωση της παραβατικότητας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αγοράς για το 2025 που παρουσίασε ο κ. Αληγιζάκης, το ποσοστό των παραβατικών πρατηρίων έχει εκτοξευθεί στο 29% στην Αττική και στο 17% στη Θεσσαλονίκη. Τα ποσοστά αυτά συνιστούν σχεδόν διπλασιασμό σε σχέση με το 2016, όταν διαμορφώνονταν στο 15% και 11% αντίστοιχα.
Η κλοπή καυσίμων μέσω «πειραγμένων» αντλιών και ελλειμματικών παραδόσεων παραμένει η κύρια μορφή παρανομίας. Ενώ οι συνολικές ποσότητες καυσίμων που αφαιρούνται μειώνονται, ο αριθμός των πρατηρίων που εμπλέκονται σε παραβατικές πρακτικές αυξάνεται δραματικά, γεγονός που καταδεικνύει τη συστημική φύση του φαινομένου.
Το πλαφόν ως μοχλός στρέβλωσης και υπόθαλψης της παρανομίας
Καθοριστικός επιβαρυντικός παράγοντας, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΕΠΕ, είναι το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, το οποίο – όπως ανέφερε – «είναι το οξυγόνο της παραβατικότητας». Ο κ. Αληγιζάκης εξήγησε ότι το μέτρο αυτό, που θεσπίστηκε σε έκτακτες συνθήκες πριν τέσσερα χρόνια και αφορά μόλις το 6% της τελικής τιμής των καυσίμων, όχι μόνο είναι πλέον αδικαιολόγητο, αλλά λειτουργεί και ως καταλύτης αθέμιτου ανταγωνισμού.
Η συνέπεια, όπως σημείωσε, είναι η οικονομική ασφυξία των νόμιμων πρατηρίων, τα οποία οδηγούνται εκτός αγοράς ή παραχωρούνται σε παραβατικούς επιχειρηματίες. «Το πλαφόν καθιστά πολλά νόμιμα πρατήρια μη βιώσιμα, ωθώντας τους ιδιοκτήτες τους να τα παραχωρήσουν στους παραβατικούς», τόνισε χαρακτηριστικά.
Εμπόδια στην εφαρμογή του νόμου «δέουσας επιμέλειας»
Παρά τις θετικές πρωτοβουλίες της Πολιτείας, όπως η ψήφιση του νόμου για τη “δέουσα επιμέλεια” το 2024 – ο οποίος αυστηροποιεί σημαντικά τις ποινές για παραβάτες – η εφαρμογή του παραμένει προβληματική. Ο κ. Αληγιζάκης επισήμανε ότι ορισμένες δικαστικές αποφάσεις αναστέλλουν την επιβολή ποινών, επιτρέποντας σε παραβατικά πρατήρια να συνεχίζουν τη λειτουργία τους, ακυρώνοντας ουσιαστικά τη νομική αποτρεπτικότητα και υπονομεύοντας την αποτελεσματικότητα του θεσμικού πλαισίου.
Η παρέμβαση του προέδρου του ΣΕΕΠΕ στον δημόσιο διάλογο επιβεβαιώνει ότι το πρόβλημα της παραβατικότητας στον τομέα των καυσίμων δεν είναι περιθωριακό, αλλά δομικό, απειλώντας πλέον την ίδια τη νομιμότητα της αγοράς. Η διατήρηση στρεβλωτικών ρυθμίσεων όπως το πλαφόν και η ανεπαρκής εφαρμογή των νόμων δίνουν προβάδισμα σε παραβατικά δίκτυα έναντι των υγιών επιχειρήσεων. Η αντιμετώπισή του απαιτεί θεσμική συνοχή, πολιτική βούληση και ισχυρό μέτωπο δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
