Σε τροχιά κρίσεων με απρόβλεπτες διαστάσεις έχει εισέλθει η παγκόσμια οικονομία, καθώς πλέον οι γεωπολιτικοί και γεωοικονομικοί ανταγωνισμοί δεν περιορίζονται σε δίπολο Ανατολής – Δύσης, αλλά οι ΗΠΑ έχουν δείξει ξεκάθαρα ότι στρέφονται κατά εταίρων και συμμάχων. Τη δυναμική αυτή υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο Βαγγέλης Μαρινάκης μιλώντας στο συνέδριο της Capital Link στη Νέα Υόρκη.
“Πολλά πράγματα που θεωρούσαμε αδιανόητα -όπως οι εντάσεις με την Κίνα, τη Ρωσία ή η σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης- συμβαίνουν. Τα επόμενα χρόνια που είναι πολύ ενδιαφέροντα”, επισήμανε ο εφοπλιστής Βαγγέλης Μαρινάκης, μιλώντας στο ναυτιλιακό συνέδριο της Capital Link την Νέα Υόρκη. Η έκφραση αυτή, όμως αποδίδεται στους Κινέζους και σημαίνει ότι θα υπάρχουν έντονες αναταράξεις…
Πρόσθεσε μάλιστα ότι: “Πιστεύω ότι, τελικά, αυτές θα ωφελήσουν τη ναυτιλία και τις εταιρείες μας. Βραχυπρόθεσμα, ίσως δυσκολίες να υπομείνουμε κάποιες μέχρι να επέλθει ομαλοποίηση. Αλλά επαναλαμβάνω: αυτή η μεταβλητότητα και όλες αυτές οι γεωπολιτικές αλλαγές τείνουν να βοηθήσουν να μακροπρόθεσμα τον κλάδο μας”.
Ο Έλληνας εφοπλιστής σημείωσε ότι η λήξη του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας -που αναμένεται άμεσα- θα δημιουργήσει νέα δυναμική στα πλοία διπλού καυσίμου LNG.
Παράλληλα, ήγειρε ερωτρηματικά για το μέλλον της ναυπηγικής βιομηχανίας και τα ναύλα, εξαιτίας της εκολαπτόμενης έντασης στις σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας. Σημείωσε όμως, ότι οι δασμοί είναι πλέον ευρύτεροι και αυτό θολώνει τον ορίζοντα και οδηγεί σε αύξηση ναύλων.
Η ομιλία του Βαγγέλη Μαρινάκη
“Χαίρομαι που βρίσκομαι σήμερα εδώ μαζί σας. Είδα φίλους που είχα να δω πολλούς καιρό, φίλους με τους οποίους ξεκινήσαμε – ας πούμε – μαζί στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Ήταν, λοιπόν, μια ευχάριστη έκπληξη να τους ξαναδώ και να διαπιστώσω ότι εξακολουθούν να είναι δυνατοί, υγιείς και ασφαλείς στις επιχειρήσεις τους.
Μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ και την έναρξη της νέας κυβέρνησης Τραμπ τον Ιανουάριο, έχουμε δει πολλές αλλαγές – πλήθος ανακοινώσεων και συζητήσεων για διεθνή θέματα – που κάνουν τη ζωή μας πιο σύνθετη, αλλά ταυτόχρονα πιο ενδιαφέρουσα.
Στη ναυτιλία συχνά επωφελούμαστε από τα γεωπολιτικά γεγονότα. Όταν υπάρχει αβεβαιότητα, πιστεύω ότι, στο τέλος της ημέρας, η ναυτιλία κερδίζει—ίσως βραχυπρόθεσμα, αλλά σίγουρα μακροπρόθεσμα βλέπουμε. Φυσικά, όλα εξαρτώνται από το πώς αντιδρούν οι επιχειρήσεις – πως αναλύουν την κατάσταση και διαμορφώνουν μία στρατηγική.
Κατά τη γνώμη μου θα δούμε πολλές προκλήσεις στο μέλλον, ιδίως όσον αφορά τους δασμούς. Οι τρέχουσες συζητήσεις που παρακολουθούμε δεν περιορίζονται πλέον μόνο στην Κίνα – τώρα υπάρχουν δασμοί που επηρεάζουν και την Ε.Ε. και άλλες χώρες.
Όλα αυτά έχουν άμεσο αντίκτυπο στη ναυτιλία, διότι επηρεάζουν τη μεταφορά αγαθών. Βραχυπρόθεσμα αναμένω αρνητικό αντίκτυπο, αλλά δεν πιστεύω ότι τέτοιοι περιορισμοί είναι βιώσιμοι μακροπρόθεσμα.
Ένα άλλο ζήτημα που μας απασχολεί είναι το μέλλον της κινεζικής κατασκευής. Δεν μιλάμε μόνο για πλοία που ανήκουν σε κινέζικες εταιρίες.
Τα τελευταία 10-15 χρόνια, λόγω του τρόπου με τον οποίο αναπτύχθηκε η ναυπηγική βιομηχανία, οι πλοιοκτήτες δεν είχαν συχνά άλλη από το να εξετάσουν το ενδεχόμενο ναυπήγησης στην Κίνα για τρεις βασικούς λόγους:
- Πρώτη, λόγω της διαθέσιμης χωρητικότητας.
- Δεύτερον, λόγω του ανταγωνιστικού κόστους.
- Και τρίτον, γιατί τα κινεζικά ναυπηγεία έχουν βελτιώσει σημαντικά την ποιότητά τους.
Σε πολλές περιπτώσεις, τα πρότυπα τους πλησιάζουν εκείνα των κορεατικών ή ακόμα και των ιαπωνικών ναυπηγείων.
Ως αποτέλεσμα, ένας μεγάλος αριθμός πλοίων—που ανήκουν τόσο σε εισηγμένες όσο και σε ιδιωτικές εταιρείες παγκοσμίως—έχουν ναυπηγηθεί στην Κίνα.
Αυτή τη στιγμή, βλέπουμε ναυλωτές – ακόμη και σε διαπραγματεύσεις ναυλώσεων, είτε μακροχρόνιες είτε βραχυχρόνιες, δεν προσπαθούν να αποφύγουν την κινεζική ναυπήγηση.
Ορισμένοι το κάνουν για να διαπραγματευτούν καλύτερα ναύλα – άλλοι ανησυχούν πραγματικά για τους κινδύνους, ιδιαίτερα όταν τα φορτία μεταφέρονται από και προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Απλώς δεν θέλουν να αναλάβουν το ρίσκο.
Αν αυτή η τάση συνεχιστεί, θα δημιουργηθεί μια αγορά δύο ταχυτήτων και, στο τέλος ο καταναλωτής θα πληρώσει το τίμημα. Το κόστος των παραδιδόμενων εμπορευμάτων είναι υψηλότερο, ειδικά για προϊόντα που εισάγονται ή εξάγονται από τις ΗΠΑ με πλοία που δεν έχουν ναυπηγηθεί στην Κίνα.
Πιστεύω ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από όσοι όλοι θα θέλαμε.
Από την άλλη πλευρά, η οικονομική κατάσταση στην Ευρώπη δεν είναι καλή. Αναμένουμε ύφεση. Παρόμοιες προβλέψεις υπάρχουν ακόμη και πριν από το COVID, αλλά λόγω της πανδημίας και των τελευταίων πέντε ετών – που πέρασαν γρήγορα— η ύφεση αυτή αναβλήθηκε.
Στην πραγματικότητα, αρκετοί κλάδοι, συμπεριλαμβανομένης της ναυτιλίας, σημείωσαν ιστορικά υψηλά κέρδη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ιδίως στους τομείς των εμπορευματοκιβωτίων και του ξηρού φορτίου. Οι ναύλοι εκτοξεύτηκαν και είδαμε εξαιρετικές συνθήκες στην αγορά.
Ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας επηρέασε επίσης την αγορά δεξαμενόπλοιων, ωθώντας τις τιμές των ναύλων σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο. Η αγορά ήταν πολύ στενή για ένα διάστημα.
Στη συνέχεια, ήρθε η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης, μαζί με διαταραχές στη διώρυγα του Σουέζ – οι οποίες είχαν πραγματικό αντίκτυπο στη ναυτιλία και στις τιμές των ναύλων.
Ταυτόχρονα, η Διώρυγα του Παναμά αντιμετώπισε τα δικά της προβλήματα με περιορισμούς βυθίσματος. Για πρώτη φορά στην ιστορία, και οι δύο διώρυγες δεν ήταν πλήρως λειτουργικές ταυτόχρονα.
Αυτό ώθησε τους ναύλους σε υψηλότερα επίπεδα, αλλά αυτό το πλεονέκτημα δεν θα διακρίνει για πάντα. Τελικά, οι παράγοντες αυτοί θα εξομαλυνθούν.
Η στρατηγική μας για το μέλλον είναι να συνεχίσουμε τον εκσυγχρονισμό του στόλου μας και να παραμείνουμε εξαιρετικά ευαισθητοποιημένοι όσον αφορά τις εκπομπές ρύπων, τις περιβαλλοντικές ανησυχίες και τους τελευταίους κανονισμούς του ΠΟΝ (IMO).
Παρόλο που η διοίκηση Τραμπ μπορεί να μην προωθήσει τους περιβαλλοντικούς κανόνες στις ΗΠΑ, παραμένουμε προσηλωμένοι στη μείωση των εκπομπών και στην προστασία του περιβάλλοντος.
Πληρώνουμε ένα επιπρόσθετο κόστος (premium) για τη ναυπήγηση πλοίων φιλικών στο περιβάλλον καθώς και πλοίων διπλού καυσίμου. Για ένα διάστημα που θα υπάρξει μια μεταβατική φάση όπου θα χρησιμοποιούμε λιγότερο ρυπογόνα καύσιμα, παρότι δεν έχουμε ακόμη τους ναυλωτές, ή τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες να πληρώνουν επιπρόσθετα premium.
Παρ’ όλα αυτά έχουμε τη ναυπηγική μας δραστηριότητα σε πλοία εμπορευματοκιβωτίων με τεχνολογία διπλού καυσίμου για εμπορευματοκιβώτια. Έχουμε μια μακροπρόθεσμη οπτική και πιστεύουμε ότι τελικά θα αποδώσει.
Το κλειδί είναι να διατηρήσουμε οικονομική αντοχή ώστε να μπορούμε να αντικρίσουμε τους κύκλους της ναυτιλιακής αγοράς. Πιστεύω ότι –ειδικά στην Ευρώπη– οι κανονισμοί που θα προχωρήσουν και τα πλοία διπλού καυσίμου LNG θα προσφέρουν σαφή πλεονεκτήματα τόσο από την άποψη των εκπομπών αερίων όσο και οικονομικά, ειδικά όταν λήξει ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας.
Ελπίζουμε ότι αυτό θα συμβεί σύντομα, ενδεχομένως εντός του έτους. Όταν οι τιμές του φυσικού αερίου μειωθούν, η χρήση του LNG θα γίνει σημαντικά πιο αποδοτική – όχι μόνο από περιβαλλοντική άποψη, αλλά και οικονομικά, λόγω της χαμηλότερης κατανάλωσης .
Πολλά πράγματα που θεωρούσαμε αδιανόητα -όπως οι εντάσεις με την Κίνα, τη Ρωσία ή η σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης- συμβαίνουν. Τα επόμενα χρόνια που είναι πολύ ενδιαφέροντα. Πιστεύω ότι, τελικά, αυτές θα ωφεληθούν τη ναυτιλία και τις εταιρείες μας.
Βραχυπρόθεσμα, ίσως δυσκολίες να υπομείνουμε κάποιες μέχρι να επέλθει ομαλοποίηση. Αλλά επαναλαμβάνω: αυτή η μεταβλητότητα και όλες αυτές οι γεωπολιτικές αλλαγές τείνουν να βοηθήσουν να μακροπρόθεσμα τον κλάδο μας.
Όσον αφορά την ευρωπαϊκή οικονομία, είπα πριν από τρία χρόνια -όταν ξεκίνησε ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας- ότι η στρατηγική κυρώσεων της ΕΕ τελικά δεν θα λειτουργούσε. Στο τέλος, ήταν ο Ευρωπαίος Πολίτης που πλήρωσε το τίμημα.
Το ρωσικό πετρέλαιο συνέχισε να εξάγεται στην Κίνα και την Ινδία με μεγάλες εκπτώσεις. Εν τω μεταξύ, οι ευρωπαϊκές χώρες αγοράζαν προϊόντα από τα ινδικά και κινεζικά διυλιστήρια σε τιμές ρεκόρ.
Έτσι, παρά το εμπάργκο η Ρωσία έλαβε στην πραγματικότητα περισσότερα έσοδα από ό,τι πριν, ενώ τα διυλιστήρια της Ινδίας και της Κίνας κατέγραψαν κέρδη ρεκόρ.
Και ήταν ο Ευρωπαίος καταναλωτής που πλήρωσε τον λογαριασμό. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους πιστεύω ότι η ύφεση στην Ευρώπη είναι πλέον αναπόφευκτη.
Επίσης θεωρώ ότι η κυβέρνηση Τραμπ πόλεμο υιοθετεί τη σωστή προσέγγιση απέναντι στη Ρωσία- Ουκρανία. Τα τελευταία τρία χρόνια, η Ευρώπη δεν κατέβαλε καμία σοβαρή προσπάθεια για να σταματήσει αυτόν τον πόλεμο. Αθώοι άνθρωποι -ιδιαίτερα παιδιά- πεθαίνουν.
Και μετά από τρία χρόνια, δεν υπάρχει κανένας λόγος για να συνεχιστεί αυτό. Είναι παράλογο και πρέπει να σταματήσει. Αυτές είναι οι προσωπικές μου απόψεις για τις οικονομικές προοπτικές της Ευρώπης και το μέλλον της ναυτιλίας.
Θέλω να ευχηθώ σε όλους όσους βρίσκεστε εδώ σήμερα να είστε δυνατοί και υγιείς. Γιατί όταν είσαι δυνατός και υγιής, μπορείς να αντιμετωπίσεις τις κρίσεις και να απολαμβάνεις τις προκλήσεις κάθε μέρα. Στο τέλος, όλοι προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό -για τις εταιρείες μας, τους μετόχους μας και για το μέλλον.
Ευχαριστώ πολύ”
