Τον κίνδυνο έξαρσης της ανασφάλειας στη ναυσιπλοΐα αναθερμαίνουν οι αψυχολόγητοι βομβαρδισμοί των ΗΠΑ κατά των Χούθι στην Υεμένη, οι οποίοι φαίνεται ότι καθοδηγούνται πολιτικά από τον Μπένιαμιν Νετανιάχου και εντάσσονται στο σχέδιο εξάληψης της δυναμικής του Ιράν και του αντίπαλου άξονα του Ισραήλ.
Την πρώτη κίνηση του Ντόναλντ Τραμπ στον ιδιότυπο proxy war με το Ιράν σηματοδοτούν οι άγριοι βομβαρδισμοί κατά των Χούθι στην Υεμέλη που ξεκίνησαν στις 15 Μαρτίου. Οι κινήσεις των ΗΠΑ έχουν προκαλέσει την αντίδραση των Χούθι, οι οποίοι προειδοποιούν για κλιμάκωση και αντίποινα.
Στις 15 Μαρτίου 2025, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαπέλυσαν εκτεταμένες αεροπορικές και ναυτικές επιθέσεις κατά των ανταρτών Χούθι στην Υεμένη, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση της κυβέρνησης Τραμπ στη Μέση Ανατολή. Οι επιθέσεις αυτές προκάλεσαν τουλάχιστον 31 θανάτους και πάνω από 100 τραυματισμούς, κυρίως αμάχων, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών. Η επιχείρηση αυτή έρχεται ως απάντηση στις συνεχιζόμενες επιθέσεις των Χούθι σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, οι οποίες έχουν διαταράξει σημαντικά τη ναυσιπλοΐα στην περιοχή.
Οι κίνδυνοι δεν περιορίζονται μόνο στο ν αντίκτυπο της κλιμάκωσης στη Ναυτιλία και στη Γάζα, αλλά επεκτείνονται στις σχέσεις ΗΠΑ – Ιράν και το απορρέον ρίσκο.
Ιστορικό και Αιτίες της Σύγκρουσης
Οι Χούθι, μια σιιτική ισλαμιστική οργάνωση υποστηριζόμενη από το Ιράν, έχουν εμπλακεί σε έναν παρατεταμένο εμφύλιο πόλεμο στην Υεμένη από το 2014, όταν κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά. Η σύγκρουση αυτή έχει προκαλέσει μια από τις χειρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις παγκοσμίως. Από τον Οκτώβριο του 2023, οι Χούθι έχουν εντείνει τις επιθέσεις τους σε εμπορικά και στρατιωτικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, υποστηρίζοντας ότι ενεργούν σε αλληλεγγύη προς τους Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζας. citeturn0news38 Αυτές οι επιθέσεις έχουν οδηγήσει σε σημαντικές οικονομικές απώλειες και έχουν αναγκάσει πολλές ναυτιλιακές εταιρείες να αλλάξουν τις διαδρομές τους, αυξάνοντας το κόστος και τον χρόνο μεταφοράς. citeturn0search12
Αμερικανική αντίδραση και στρατιωτικές επιχειρήσεις
Η κυβέρνηση Τραμπ, επικαλούμενη την ανάγκη προστασίας των αμερικανικών συμφερόντων και της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, διέταξε τις επιθέσεις κατά των Χούθι. Οι στόχοι περιλάμβαναν ραντάρ, αεράμυνες και συστήματα πυραύλων και drones. Η επιχείρηση περιλάμβανε μαχητικά αεροσκάφη από το αεροπλανοφόρο USS Harry S. Truman, καθώς και αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ και ένοπλα drones που εκτοξεύθηκαν από περιφερειακές βάσεις. citeturn0news38 Η επιχείρηση αυτή θεωρείται ως προειδοποίηση προς το Ιράν, καθώς οι ΗΠΑ επιδιώκουν να αποτρέψουν την απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Τεχεράνη. citeturn0search33
Αντιδράσεις των Χούθι και του Ιράν
Οι Χούθι καταδίκασαν τις επιθέσεις ως «έγκλημα πολέμου» και δήλωσαν ότι θα απαντήσουν στην κλιμάκωση με κλιμάκωση. Ο εκπρόσωπος των Χούθι, Mohammed al-Bukhaiti, δήλωσε ότι η «επιθετικότητα» των ΗΠΑ δεν δικαιολογείται και θα αντιμετωπιστεί με κλιμάκωση. citeturn0search2 Το Ιράν, κύριος υποστηρικτής των Χούθι, αρνήθηκε ότι παρέχει βοήθεια στους αντάρτες και προειδοποίησε τις ΗΠΑ να σταματήσουν τις επιχειρήσεις τους, υποστηρίζοντας ότι οι επιθέσεις αυτές παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο. citeturn0news42
Διεθνείς αντιδράσεις
Η Ρωσία καταδίκασε τις αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ στην Υεμένη, υποστηρίζοντας ότι τέτοιες επιθετικές ενέργειες θα επιδεινώσουν την αστάθεια στη Μέση Ανατολή. citeturn0search17 Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν κάλεσε τις ΗΠΑ να σταματήσουν τις επιθέσεις, ενώ αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Ρωσία προσπαθεί να παρατείνει τη σύγκρουση, παρέχοντας κάλυψη στους συμμάχους του Ιράν. citeturn0search17
Συμπεράσματα και προβλέψεις
Η κλιμάκωση της βίας στην Υεμένη ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη σταθερότητα της περιοχής. Οι συνεχιζόμενες επιθέσεις των Χούθι σε εμπορικά πλοία και η αμερικανική στρατιωτική απάντηση αυξάνουν τον κίνδυνο ευρύτερης σύγκρουσης, εμπλέκοντας περιφερειακές και παγκόσμιες δυνάμεις. Η κατάσταση απαιτεί προσεκτική διαχείριση και διπλωματικές προσπάθειες για την αποκλιμάκωση της έντασης και την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης στην περιοχή.
Οι επιθέσεις των Χούθι
Οι επιθέσεις των ανταρτών Χούθι σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα έχουν αυξηθεί σημαντικά από τον Νοέμβριο του 2023, επηρεάζοντας σοβαρά τη διεθνή ναυσιπλοΐα. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας ναυτικής ασφάλειας Ambrey, που παρουσιάζονται από τη Lloyd’s List, καταγράφηκαν 219 επιθέσεις σε πλοία κατά την περίοδο Νοεμβρίου 2023 έως Σεπτεμβρίου 2024. Από αυτές, οι 49 (22,3%) αφορούσαν πλοία ελληνικής ιδιοκτησίας, ενώ οι υπόλοιπες επιθέσεις στόχευσαν πλοία ευρωπαϊκών, ελβετικών, δανέζικων και βρετανικών συμφερόντων.
Η κατανομή των επιθέσεων ανά τύπο πλοίου έχει ως εξής:
- Πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου (bulk carriers): 30,5%
- Πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (containerships): 30,5%
- Δεξαμενόπλοια (tankers): 29,3%
- Πλοία γενικού φορτίου (general cargo): 4,9%
- Πλοία μεταφοράς υγραερίου (LPG carriers): 2,4%
- Πλοία μεταφοράς αυτοκινήτων (car carriers): 2,4%
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, κανένα πλοίο ρωσικής ιδιοκτησίας δεν έχει δεχθεί επίθεση, ενώ μόνο ένα περιστατικό αφορούσε πλοίο κινεζικής ιδιοκτησίας.
Οι επιθέσεις αυτές έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση της κίνησης μέσω της Ερυθράς Θάλασσας. Σύμφωνα με τη Lloyd’s List Intelligence, περίπου 1.659 πλοία διήλθαν από το στενό του Bab el Mandeb μεταξύ 1ης Ιουλίου και 15ης Οκτωβρίου 2024, σε σύγκριση με 5.034 πλοία την ίδια περίοδο το 2023, σημειώνοντας μείωση 71%.
Η κλιμάκωση των επιθέσεων των Χούθι έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στην περιοχή, επηρεάζοντας το παγκόσμιο εμπόριο και την εφοδιαστική αλυσίδα.
