Πρωτοφανές διπλωματικό επεισόδιο σε ζωντανή σύνδεση εκτυλίχθηκε στον Λευκό Οίκο κατά την συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι με αποτέλεσμα την ακύρωση της τελετής υπογραφής της συμφωνίας συνεκμετάλλευσης για τα ορυκτά της Ουκρανίας, με τον Ζελένσκι να αναχωρεί πρόωρα.
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έφτασε στην Ουάσιγκτον αισιόδοξος ότι η υπογραφή της συμφωνίας για τα σπάνια ορυκτά, την οποία επιθυμούσε ο Ντόναλντ Τραμπ, θα σταθεροποιούσε τις διμερείς σχέσεις και θα διατηρούσε τις ΗΠΑ στο πλευρό του.
Αποδείχθηκε, όμως, ότι έπεσε σε ενέδρα.
Ο Τραμπ και ο JD Vance στράφηκαν εναντίον του Ουκρανού ηγέτη κατά τη διάρκεια μιας εξαιρετικά τεταμένης συνάντησης στο oβάλ γραφείο την Παρασκευή, κατηγορώντας τον Ζελένσκι ότι δεν εξέφρασε επαρκή ευγνωμοσύνη για την αμερικανική εμπλοκή και ότι υπερεκτίμησε τη διαπραγματευτική του ισχύ.
«Έχεις μιλήσει αρκετά. Δεν κερδίζεις αυτή τη μάχη», είπε ο Τραμπ, υψώνοντας τη φωνή του προς τον Ζελένσκι. «Έχεις μια καταραμένα καλή πιθανότητα να τα καταφέρεις εξαιτίας μας».
Η ένταση κορυφώθηκε μετά από 40 λεπτά συζήτησης, η οποία μέχρι τότε φαινόταν φιλική και επικεντρωνόταν στην οικονομική συμφωνία που σχεδίαζαν να υπογράψουν οι δύο χώρες. Ο Τραμπ έδωσε αόριστες διαβεβαιώσεις ότι οι ΗΠΑ θα παραμείνουν στο πλευρό της Ουκρανίας εάν και όταν τελειώσει ο πόλεμος με τη Ρωσία. Ωστόσο, η απρόσμενη και δημόσια αντιπαράθεση οδήγησε στην πρόωρη αποχώρηση του Ζελένσκι από τον Λευκό Οίκο, καθώς ακυρώθηκαν τόσο η προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου όσο και η υπογραφή του πλαισίου συμφωνίας για τη διανομή κερδών από τα σπάνια ορυκτά της Ουκρανίας.
Ο Τραμπ αποχαιρέτησε τον Ζελένσκι με μια ανάρτηση στο Truth Social, λίγο πριν το SUV του Ουκρανού ηγέτη αποχωρήσει από την πτέρυγα του Λευκού Οίκου:
«Αποφάσισα ότι ο Πρόεδρος Ζελένσκι δεν είναι έτοιμος για ειρήνη όσο εμπλέκονται οι ΗΠΑ, γιατί πιστεύει ότι η συμμετοχή μας του δίνει πλεονέκτημα στις διαπραγματεύσεις», έγραψε ο Τραμπ. «Δεν θέλω πλεονέκτημα. Θέλω ΕΙΡΗΝΗ. Πρόσβαλε τις Ηνωμένες Πολιτείες στο ιερό Οβάλ Γραφείο. Μπορεί να επιστρέψει όταν είναι έτοιμος για ειρήνη».
Ο Τραμπ, ο οποίος κατά την προεκλογική του εκστρατεία είχε δηλώσει ότι μπορεί να τερματίσει γρήγορα και εύκολα τον πόλεμο, τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με μια πιο περίπλοκη γεωπολιτική πραγματικότητα. Παρόλα αυτά, συνεχίζει να ασκεί πίεση στην Ουκρανία, αντιστρέφοντας τη μέχρι τώρα αμερικανική θέση, σύμφωνα με την οποία η υπεράσπιση της ουκρανικής κυριαρχίας από τις ρωσικές επιθέσεις είναι ζωτικής σημασίας για τη διεθνή σταθερότητα και ασφάλεια.
Οι Ρώσοι δεν βιάζονται για ειρήνη
Ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι το Κρεμλίνο «δεν βιάζεται» να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν να σημειώνουν αργή πρόοδο στις τρέχουσες γραμμές μάχης στην ανατολική Ουκρανία. Ωστόσο, ο Τραμπ δεν έχει επικρίνει τον Πούτιν δημόσια, υιοθετώντας αντ’ αυτού τις θέσεις του Κρεμλίνου, όπως την αντίθεσή του στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και τον ψευδή ισχυρισμό ότι η Ουκρανία ευθύνεται για την έναρξη του πολέμου. Η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία πριν από τρία χρόνια, χωρίς καμία πρόκληση.
Reality check από JD Vance σε Ζελένσκι
Ο JD Vance, ο οποίος μέχρι εκείνη τη στιγμή παρέμενε σιωπηλός κατά τη διάρκεια της συνάντησης της Παρασκευής, επέκρινε τον Ζελένσκι για την αναφορά του στον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ως «τρομοκράτη», τονίζοντας ότι ο Ρώσος ηγέτης είναι γνωστός για το ότι αθετεί τις υποσχέσεις του. Ο Ζελένσκι είχε κάνει αυτή τη δήλωση καθώς προσπαθούσε να εξασφαλίσει στρατιωτική υποστήριξη από τις ΗΠΑ, παρουσία δεκάδων τηλεοπτικών συνεργείων και δημοσιογράφων.
«Θεωρώ ότι είναι αγένεια να έρχεσαι στο Οβάλ Γραφείο και να δίνεις μάχη μπροστά στα αμερικανικά ΜΜΕ», είπε ο Vance στον Ζελένσκι. «Αυτή τη στιγμή, στέλνετε στρατεύσιμους στην πρώτη γραμμή επειδή έχετε ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό. Θα έπρεπε να ευχαριστείτε τον Πρόεδρο που προσπαθεί να τερματίσει αυτή τη σύγκρουση».
Έβαλαν τον Ζελένσκι στη γωνία
Ο Τραμπ, ο οποίος αρχικά είχε εξυμνήσει την ουκρανική γενναιότητα και είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο παροχής αμερικανικών εγγυήσεων ασφαλείας, έγινε ακόμη πιο επιθετικός όταν ο Ζελένσκι διαφώνησε με τον Vance. Ο Vance, μάλιστα, απέρριψε την πρόσκληση του Ζελένσκι να επισκεφθεί την Ουκρανία, χαρακτηρίζοντάς την «προπαγανδιστική περιοδεία» με σκοπό τη διατήρηση της δυτικής χρηματοδότησης.
Ο Ζελένσκι προειδοποίησε τον Τραμπ ότι, παρά τον «ωραίο ωκεανό» που χωρίζει τις ΗΠΑ από την Ευρώπη, η Αμερική θα αισθανθεί τελικά τις συνέπειες αν η Ρωσία καταλάβει την Ουκρανία και ενδεχομένως τους γείτονές της.
«Μην μας λες τι θα νιώσουμε», απάντησε ο Τραμπ. «Προσπαθούμε να λύσουμε ένα πρόβλημα».
«Δεν είσαι σε θέση να υπαγορεύεις τι θα νιώσουμε. Θα νιώσουμε πολύ καλά και πολύ δυνατοί».
Ο Ζελένσκι δυσκολεύτηκε να απαντήσει, καθώς ο Τραμπ και ο Vance εναλλάσσονταν μεταξύ τους, υποτιμώντας και επικρίνοντάς τον για την «έλλειψη ευγνωμοσύνης» και την απόφασή του να εκθέσει δημόσια τα επιχειρήματά του ενώπιον των δημοσιογράφων.
«Ας λύσουμε αυτές τις διαφωνίες στις διαπραγματεύσεις, αντί να προσπαθούμε να τις επιλύσουμε στα αμερικανικά ΜΜΕ, όταν εσύ κάνεις λάθος», είπε ο Vance.
«Πρέπει να είσαι ευγνώμων», είπε ο Τραμπ στον Ζελένσκι, εκφράζοντας απογοήτευση για το γεγονός ότι ο Ουκρανός ηγέτης, του οποίου η χώρα αντιστέκεται στις ρωσικές δυνάμεις επί τρία χρόνια, δεν ήταν πιο πρόθυμος να κάνει υποχωρήσεις για να τελειώσει γρήγορα ο πόλεμος. «Δεν έχεις τα χαρτιά. Είσαι θαμμένος εκεί. Ο λαός σου πεθαίνει. Ξεμένεις από στρατιώτες».
Ο Τραμπ υπενθύμισε στον Ζελένσκι ότι κατά την πρώτη του θητεία είχε εγκρίνει την αποστολή αντιαρματικών πυραύλων Javelin στην Ουκρανία – κάτι που ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα δεν έκανε μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
«Είτε θα κάνεις μια συμφωνία είτε εμείς θα φύγουμε. Και αν φύγουμε, θα το πολεμήσεις μόνος σου. Και δεν νομίζω ότι θα είναι όμορφο».
Σήμερα, σε μια πρωτόγνωρη σκηνή για την ιστορία των συναντήσεων ηγετών στον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ συγκρούστηκε με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε μια συζήτηση, γεμάτη ένταση, φωνές, σε ένα Οβάλ Γραφείο γεμάτο θυμό.
