Συνεχίζεται το πολιτικό θρίλερ στο Ισραήλ, καθώς η αποπομπή του υπουργού Άμυνας Γιαέλ Γιοάβ Γκαλάντ από τον Μπενιαμίν Νετανιάχου εν μέσω πολέμου και με τις διαφωνίες τους για τον χειρισμό των εξελίξεων γνωστές, προκάλεσε την παρέμβαση στης Δικαιοσύνης, με το Ανώτατο Δικαστήριο να καλεί σε απολογία τον πρωθυπουργό της χώρας.
Η δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου Γιαέλ Βίλνερ έδωσε προθεσμία στον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου μέχρι το μεσημέρι της Πέμπτης, προκειμένου να απαντήσει σε αίτημα να μην απομακρυνθεί ο υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ (φωτ.), με το σκεπτικό ότι η κίνηση είναι «εξαιρετικά παράλογη».
Το γεγονός ότι η Βίλνερ δεν απέρριψε τη λίστα υπογραφών είναι αξιοσημείωτο, καθώς η αρμοδιότητα του δικαστηρίου να παρεμβαίνει σε τέτοιες υποθέσεις ήταν κρίσιμο σημείο διαμάχης το 2023 μεταξύ των υποστηρικτών της κυβέρνησης και των επικριτών της περιβόητης δικαστικής μεταρρύθμισης, που συντάραξε το Ισραήλ.
Το αίτημα κατέθεσε το πρωί της Τετάρτης το κίνημα για τη χρηστή διακυβέρνηση στο Ισραήλ (Movement for Quality Government in Israel, MQG).
Το κίνημα ανέφερε ότι «η απόλυση του υπουργού Άμυνας σε περίοδο πολέμου και όταν το κράτος του Ισραήλ βρίσκεται υπό πρωτοφανείς απειλές, υπαγορεύτηκε από εξωγενείς και κοντόφθαλμες πολιτικές εκτιμήσεις, με μοναδικό σκοπό την προώθηση νόμων και την επιβίωση του κυβερνητικού συνασπισμού, αντίθετα με τους αποδεκτούς λόγους που δικαιολογούν απομακρύνσεις υπουργών».
Σύμφωνα με το κίνημα MQG, τα νομικά ελαττώματα της απόφασης περιλαμβάνουν «εξαιρετικά παράλογη συμπεριφορά που βλάπτει την ικανότητα της κυβέρνησης να λειτουργεί ως εκτελεστική αρχή», «καθώς και σύγκρουση συμφερόντων του πρωθυπουργού, που προκρίνει την πολιτική του επιβίωση έναντι των απαιτήσεων ασφαλείας», καταλήγοντας πως πρόκειται για «σοβαρό πλήγμα στην εμπιστοσύνη του κοινού προς το κατεστημένο της ασφάλειας και τη λήψη αποφάσεων εν καιρώ πολέμου».
Ο Γκάλαντ θεωρείται, τέλος, ότι είχε πολύ καλύτερη σχέση με τον Λευκό Οίκο απ’ ό,τι ο Νετανιάχου. Ωστόσο, ο αποκεφαλισμός του έγινε ανήμερα των αμερικανικών εκλογών, που οδηγούν σε αλλαγή του πολιτικού τοπίου στην Ουάσιγκτον.
Οι διαφορές Νετανιάχου – Γκαλάντ
Όμηροι, μεταπολεμική Γάζα και υπερορθόδοξοι χωρίζουν Νετανιάχου-Γκάλαντ
Διαδηλώσεις ξέσπασαν στο Ισραήλ μετά την εκπαραθύρωση του υπουργού Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ από τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, λόγω «κρίσης εμπιστοσύνης» μεταξύ τους.
Πολλοί διαδηλωτές ζητούν να παραιτηθεί ο Νετανιάχου, απαιτώντας από τον νέο υπουργό Άμυνας Ισραέλ Κατζ να δώσει προτεραιότητα στη συμφωνία για τους ομήρους.
Ο Γκάλαντ είπε ότι η απομάκρυνσή του οφείλεται κυρίως στην πεποίθησή του ότι είναι δυνατόν να ανακτηθούν οι εναπομείναντες όμηροι από τη Γάζα, εφόσον το Ισραήλ προχωρήσει σε «επώδυνες αλλά ανεκτές παραχωρήσεις».
Ο πρώην υπουργός Άμυνας αντιτίθεται επίσης στα σχέδια να παραταθεί η εξαίρεση των υπερορθόδοξων Εβραίων από τη στρατιωτική θητεία.
Ο Γκάλαντ, σε δήλωσή του χτες τη νύχτα, υποστήριξε ότι η απομάκρυνσή του οφείλεται σε τρεις διαφωνίες του με τον πρωθυπουργό: Πιστεύει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν εξαιρέσεις για τη στρατιωτική θητεία, ότι πρέπει να διεξαχθεί εθνική έρευνα για τον πόλεμο και ότι οι όμηροι πρέπει να επιστραφούν το συντομότερο δυνατό.
Αναφερόμενος στους ομήρους, είπε: «Είναι δυνατό να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Απαιτεί οδυνηρές παραχωρήσεις, τις οποίες μπορεί να αντέξει το κράτος και ο στρατός του Ισραήλ».
Στα κάγκελα αντιπολίτευση και κοινωνία πολιτών
Παράλληλα, οι ηγέτες των τεσσάρων εβραϊκών κομμάτων της αντιπολίτευσης συγκεντρώθηκαν στην Κνεσέτ στην Ιερουσαλήμ για κοινή συνέντευξη Τύπου, στην οποία καταδίκασαν την απόφαση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου να απολύσει τον υπουργό Άμυνας.
Η κοινή συνέντευξη σηματοδότησε μια στιγμή ενότητας μεταξύ του εβραϊκού τμήματος της αντιπολίτευσης, το οποίο έχει επικριθεί για τις εσωτερικές του διαιρέσεις και την αδυναμία του να ενεργήσει ως ενιαίο μέτωπο ενάντια στις κυβερνητικές πολιτικές. Οι τέσσερις πολιτικοί αρχηγοί ήταν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ, ο Μπένι Γκαντζ, ο Αβιγκντόρ Λίμπερμαν και ο Γιαΐρ Γκολάν. Τα δύο αραβικά κόμματα της αντιπολίτευσης δεν προσκλήθηκαν.
Ο Λαπίντ υποστήριξε ότι «ο Γκάλαντ απολύθηκε αποκλειστικά για πολιτικούς λόγους, επειδή στάθηκε εμπόδιο στον Νετανιάχου, που επιδιώκει να εγκρίνει σχέδιο νόμου περί εξαίρεσης».
«Αποπέμφθηκε επειδή ο Νετανιάχου διαλέγει ποιοι πολίτες θα πολεμούν και ποιοι θα αποφεύγουν τη στράτευση», είπε.
Οργάνωση που εκπροσωπεί τις οικογένειες ομήρων καταδίκασε την απόλυση του Γκάλαντ από τον Νετανιάχου, θεωρώντας ότι τορπιλίζεται πιθανή συμφωνία για την απελευθέρωσή τους.
Το Φόρουμ Ομήρων και Αγνοουμένων κάλεσε τον νέο υπουργό Άμυνας «να εκφράσει ρητή δέσμευση για το τέλος του πολέμου και να συνάψει συνολική συμφωνία για την άμεση επιστροφή όλων των απαχθέντων».
Περίπου 100 όμηροι από τους 251 που είχε συλλάβει η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 παραμένουν άφαντοι.
Πολεμοκάπηλοι στο τιμόνι
Ο νέος υπουργός Κατζ, μέχρι τώρα ΥΠΕΞ, θεωρείται γεράκι όσον αφορά τη στρατηγική του πολέμου.
Η αποπομπή Γκάλαντ τίθεται σε ισχύ εντός 48 ωρών. Για τον διορισμό των νέων υπουργών απαιτείται η έγκριση της κυβέρνησης και στη συνέχεια της Κνεσέτ (Βουλής).
Τον Μάιο του τρέχοντος έτους, ο Γκάλαντ εξέφρασε έντονη απογοήτευση για την αποτυχία της κυβέρνησης να διαμορφώσει ένα μεταπολεμικό σχέδιο για τη Γάζα. Ο Γκάλαντ ήθελε να δηλώσει δημόσια ο Νετανιάχου ότι το Ισραήλ δεν σκοπεύει να αναλάβει την πολιτική και στρατιωτική εξουσία στον παλαιστινιακό θύλακα.
Ο Νετανιάχου τότε απάντησε λέγοντας ότι «δεν θα ανταλλάξει το Χαμας-στάν με το Φαταχ-στάν», αναφερόμενος στις αντίπαλες παλαιστινιακές ομάδες Χαμάς και Φατάχ.
