Η είδηση ότι ήδη 100 κράτη παγκοσμίως, κυρίως η Δύση, δεσμεύονται για την ασφαλή υποδοχή των Αφγανών προσφύγων είναι γνωστή. Ωστόσο, το εάνκαταφέρουν οι πρόσφυγες-συνεργάτες των δυτικών να ξεφύγουν, με τις «ευλογίες» των Ταλιμπάν, είναι εξαιρετικά αμφίβολο, παρά τις εγγυήσεις.
Οι νατοϊκές δυνάμεις οι οποίες απέστειλαν στρατεύματα στο Αφγανιστάν και οι συνεργάτες τους αποτελούν τα κράτη τα οποία δεσμεύονται για την υποδοχή των Αφγανών συνεργατών τους οι οποίοι έχουν εγκλωβιστεί υπό τον συνεχή φόβο για τη ζωή τους.
Υπάρχουν και κάποιες -λίγες- χώρες πάντως που δεσμεύθηκαν να υποδεχθούν Αφγανούς, χωρίς να έχουν εμπλοκή. Πρόκειται για κράτη της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής καθώς άλλες από την Αφρική, όπως η Ουγκάντα. Οι πρωτοβουλίες δεν είναι τυχαίες αλλά εντάσσονται στο ευρύτερο γεωπολιτικό παιχνίδι και περιγράφονται ως προσφυγική ή disaster diplomacy. Σε κάποιες περιπτώσεις, η υποδοχή προσφύγων από το Αφγανιστάν μπορεί να έχει επιπλοκές, καθώς -ιδιαίτερα στην Αφρική- ο ISIS είναι ενεργός με ισχυρές δομές και ιδιαίτερα βίαιες ομάδες.
Θα τηρηθούν οι εγγυήσεις των Ταλιμπάν;
Ένα από τα σημαντικά ζητήματα που απασχολούν τους νατοϊκούς συμμάχους είναι η ασφαλής απομάκρυνση από το Αφγανιστάν τόσο των υπηκόων τους, αλλά και των Αφγανών υπηκόων που συνεργάστηκαν με τη Δύση.
Όσον αφορά τη δεύτερη κατηγορία όμως, ο Michael P. Mulroy, πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Μέση Ανατολή, μίλησε στους New York TImes, όντας αρκετά προβληματισμένος σχετικά με τη τύχη των πολιτών αυτών και τον φόβο αντιποίνων εις βάρος τους.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Τα περισσότερα από τα παιδιά που παρακολουθούμε τώρα είναι τρομοκρατημένα να προσπαθήσουν ακόμη και να περάσουν από τα σημεία ελέγχου των Ταλιμπάν». προσθέτοντας: “Έτσι, όταν δεν είμαστε εκεί, όταν ολόκληρη η εστίαση του κόσμου δεν είναι στους Ταλιμπάν, έχω μηδενική διάθεση ότι θα κάνουν οτιδήποτε παρά πιθανώς να διώξουν και σε πολλές περιπτώσεις να εκτελέσουν, άτομα που συνεργάστηκαν πολύ στενά οι ΗΠΑ”
Ρωσία-Κίνα σε άλλο δρόμο
Βασικό στοιχείο αποτελεί η ηχηρή απουσία Ρωσίας και Κίνας από τη λίστα οι οποίες μάλισταν δήλωσαν ότι θα συνεργαστούν για να βοηθήσουν τους Ταλιμπάν στην ανοικοδόμηση της χώρας. Ειδικά η Κίνα, έχει πολλούς λόγους να επιθυμεί τη συνεργασία με τους Ταλιμπάν, ειδικά όταν είναι μια χώρα «αφθαρτη» για τους φοντεμενταλιστές αντάρτες. Η Ρωσία από την άλλη, θα μπορούσε να ενισχύσει τη γεωοικονομική και γεωστρατηγική της σχέση μέσω μιας συνεργασίας με το νέο καθεστώς, χωρίς δυτικούς.
Δηλώσεις και προβληματισμοί
Σε κοινή δήλωση που δημοσιεύτηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, σχεδόν εκατό κυβερνήσεις -μεταξύ των οποίων και η ελληνική- δεσμεύτηκαν να υποστηρίξουν τη διευκόλυνση του δωρεάν ταξιδιού των Αφγανών που έχουν συνεργαστεί μαζί τους ή που θεωρούνται ότι κινδυνεύουν. Αυτό σημαίνει χορήγηση πολιτικού ασύλου.
Σύμφωνα με τη δήλωση, τα συμμετέχοντα κράτη:
«Έλαβαν διαβεβαιώσεις από τους Ταλιμπάν πως όλοι οι ξένοι υπήκοοι και οποιοσδήποτε Αφγανός πολίτης με τα απαίτητα ταξιδιωτικά χαρτιά από τις χώρες μας θα μπορούν να προχωρήσουν με ασφαλή και τακτικό τρόπο στα σημεία αναχώρησης και να ταξιδέψουν εκτός Αφγανιστάν».
Τι θα συμβεί όμως όταν το ζήτημα του Αφγανιστάν πάψει να αποτελεί το πρώτο θέμα συζήτησης, ειδικά μετά την πλήρη αποχώρηση των ξένων δυνάμεων; Ποια θα είναι η αντιμετώπιση των «προδότων» Αφγανών από τους Ταλιμπάν; Αποτελούν ερωτήματα τα οποία σίγουρα θα απασχολήσουν ηγέτες και αναλυτές στο άμεσο μέλλον.
