Πινγκ πονγκ ευθυνών σε εθνικό, διακρατικό και και υπερεθνικό επίπεδο παίζουν οι ηγέτες για την αποσταθεροποίηση του Αφγανιστάν και τη νέα προσφυγικό κρίση που πυροδοτείται. Ενώ ευρωπαϊκή κοινή γνώμη να παρακολουθεί έντρομη τις σκηνές χάους και απόλυτης απελπισίας που εκτυλίσσονται στο αεροδρόμιο και τους δρόμους της Καμπούλ, οι πολιτικοί αρχίζουν να συνειδητοποιούν το μέγεθος του προβλήματος που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν στα σύνορά τους προσεχώς.
Για την Ευρώπη, πρώτη αντέδρασε η Γερμανία, με την Άγκελα Μέρκελ να κινείται σε μοτίβο Μπάιντεν, επιδεικνύοντας ενσυναίσθηση και επιζητώντας λύσεις περιορισμού της διάχυσης. Η καγκελάριος της Γερμανίας, όπως και ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανέλαβε την ευθύνη για τις… ανακριβείς προβλέψεις περί της κατάρρευσης.
Η Άγκελα Μέρκελ άνοιξε τη συζήτηση για τη στήριξη των γειτονικών χωρών του Αφγανιστάν προκειμένου να συμβάλλουν ενεργά στην ανάσχεση των ροών. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η όποια συζήτηση ανοίξει στην ΕΕ δεν θα έχει άμεσο αποτέλεσμα. Έτσι, σε πρώτη φάση η μόνη προσέγγιση που μπορεί να επιχειρηθεί με την Τουρκία, καθώς υπάρχει ήδη η βάση της Κοινής Διακήρυξης.
Το θέμα της αποσταθεροποίησης του Αφγανιστάν και της έκρηξης των προσφυγικών ροών αναμένεται να αποδειχθεί μείζον και στην προεκλογική περίοδο που έχει ήδη ξεκινήσει στη Γερμανία, Επ αυτού τοποθετήθηκαν οι υποψήφιοι για την καγκελαρία, με τον υποστηριζόμενο από την Χριστιανοδημοκρατική Ένωση, Αρμίν Λασέτ, να επιτίθεται σφόδρα στο NATO.
Ωστόσο, είναι σαφές ότι η όποια συζήτηση ανοίξει στην ΕΕ δεν θα έχει άμεσο αποτέλεσμα
Διευκρινίσεις κλήθηκαν να δώσουν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ και οι συνάδελφοί του από εμπλεκόμενα υπουργεία στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης ότι άργησαν να ξεκινήσουν οι ενέργειες εκκένωσης της πρεσβείας, την ώρα μάλιστα που οι Ταλιμπάν είχαν μπει στην Καμπούλ και είχαν καταλάβει ντε φάκτο την εξουσία. Ενδεικτική η δήλωση της Ανναλένας Μπέρμποκ, συμπροέδρου των Πρασίνων και διεκδικήτριας της καγκελαρίας, η οποία έκανε λόγο για “πλήρη αποτυχία” της κυβέρνησης κατηγορώντας την ότι “κράτησε κλειστά τα μάτια μπροστά στην πραγματικότητα”. Για ένα “ιστορικό φιάσκο” έκανε λόγο και η πρόεδρος της Αριστεράς Σουζάνε Χένινγκ-Βέλζο.
Αγνόησαν τις προειδοποιήσεις
Οι επικρίσεις ενισχύονται και από πληροφορίες που έβγαλε στη δημοσιότητα το ARD, σύμφωνα με τις οποίες η γερμανική πρεσβεία στην Καμπούλ μάταια επί εβδομάδες προειδοποιούσε το υπουργείο Εξωτερικών για τον κίνδυνο που διέτρεχε το προσωπικό. Μάλιστα το νούμερο δύο της πρεσβείας Χέντρικ βαν Τιλ την περασμένη εβδομάδα σε αναφορά για την κατάσταση στη χώρα έγραφε “ότι μόνο αυτήν την εβδομάδα αντιμετωπίστηκαν οι για μεγάλο διάστημα επείγουσες εκκλήσεις της πρεσβείας”.
Από τις διατυπώσεις του διπλωμάτη προκύπτουν ερωτήματα για τη διαχείριση της κρίσης από τη γερμανική κυβέρνηση. Ακόμα πιο σοβαρό είναι ότι τα θέματα αυτά αναδεικνύει η Deutsche Welle. Επικαλούμενη κύκλους ασφαλείας η εκπομπή ARD Hauptstadtstudio. της κρατικής τηλεόρασης, αποκάλυψε ότι μόνο την περασμένη εβδομάδα ξεκίνησε συζήτηση για το κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα διατεθεί στρατιωτικό μεταγωγικό τύπου A400M για τυχόν εκκενώσεις. Η Γερμανία εργάζεται αυτήν την ώρα για να μεταφέρει σε ασφαλή χώρο όλους τους Γερμανούς πολίτες και όσους περισσότερους Αφγανούς από το τοπικό προσωπικό είναι δυνατόν” τόνισε ο Στέφεν Ζάιμπερτ.
Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών πρόσθεσε ότι έχουν εντοπιστεί και φυγαδευτεί ήδη γύρω στους 1900 Αφγανούς με τις οικογένειές τους, που έχουν εργαστεί για τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις, την αστυνομία ή άλλες γερμανικές οργανώσεις και οργανισμούς. “Αλλά χιλιάδες άλλοι δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί για την απομάκρυνσή τους”. Ο εκπρόσωπος παραδέχθηκε ότι “οι εκτιμήσεις μας” για τις εξελίξεις στη χώρα “ήταν λανθασμένες, δεν υπάρχει χώρος για ωραιοποιήσεις” τόνισε χαρακτηριστικά. Ο ίδιος εκπρόσωπος απέφυγε να κάνει πρόβλεψη για πόσο ακόμη καιρό θα μπορούν να απομακρύνονται άνθρωποι από τη χώρα. “Η κατάσταση είναι συγκεχυμένη για την ώρα στο αεροδρόμιο λόγω των χαοτικών συνθηκών, δεν γίνονται πτήσεις, χαοτική είναι και η πρόσβαση στο αεροδρόμιο”.
Μέρκελ: “Είναι πικρό”
Η καγκελάριος Μέρκελ εμφανίστηκε συγκλονισμένη από τις εξελίξεις. Όπως μεταφέρεται από δηλώσεις της σε συνάντηση με το προεδρείο του κόμματός της άφησε να διαφανούν ίχνη κριτικής για την απόφαση των ΗΠΑ να αποσύρουν τις δυνάμεις τους από το Αφγανιστάν.
“Η απόφαση ελήφθη για εσωτερικοπολιτικούς λόγους, η αποχώρηση προκάλεσε φαινόμενα ντόμινο, που οδήγησαν στην κατάρρευση του στρατού και της κυβέρνησης και την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν”
είπε σύμφωνα με παρευρισκόμενους. “Εμείς πάντα λέγαμε, εάν μείνουν οι Αμερικανοί, θα μείνουμε κι εμείς. Οι Αμερικανοί θυσίασαν πολλές ζωές, είναι πικρό. Τώρα όμως προέχει να σώσουμε όσο περισσότερες ζωές είναι δυνατόν και να βοηθήσουμε τις οργανώσεις που σώζουν ζωές”.
Πόσες όμως ζωές θα πρέπει να σώσει η Γερμανία; Στη συνάντηση με το προεδρείο η καγκελάριος ανέφερε γύρω στις 10.000 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων προασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δικηγόρων. “Προχωράμε σε απομακρύνσεις μόνο σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, χωρίς τη βοήθεια των Αμερικανών δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε μια τέτοια επιχείρηση”. Από την πλευρά της η υπουργός Άμυνας Άννεγκρετ Κραμπ-Καρενμπάουερ στην ίδια συνάντηση τόνισε ότι τώρα προέχει η φυγάδευση των ανθρώπων.
“Όσο είναι ακόμη δυνατόν, οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις θα μεταφέρουν ανθρώπους εκτός Αφγανιστάν και θα κρατούν ανοιχτή την αερογέφυρα”. Πρόκειται για την αερογέφυρα από Καμπούλ προς Τασκένδη.
Νωρίς το πρωί απογειώθηκαν κι άλλα στρατιωτικά μεταγωγικά τύπου A400M για την Καμπούλ. Λόγω της χαοτικής κατάστασης οι Αμερικανοί σταμάτησαν τις επιχειρήσεις απομάκρυνσης. Για πόσο ακόμη, κανείς δεν γνωρίζει.
