Εκτενές ρεπορτάζ για την αμερικανική εταιρία Palantir φιλοξενεί το έγκυρο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, ενώ εστιάζει στη δράση της στην Ελλάδα και τις δουλειές που έκανε με την ελληνική κυβέρνηση. Το θέμα αναδεικνύει περαιτέρω η Deustche Welle, επιβεβαιώνοντας ότι το μήνυμα δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Ο ρόλος της Palantir στην Ελλάδα, σύμφωνα με το ερευνητικό ρεπορτάζ, αποκαλύφθηκε μόνο μετά από ερώτηση στη Βουλή, ενώ -όπως επισημαίνεται- η κυβέρνηση είχε προσπσαθήσει να κρατήσει κρυφή τη δράση της, παρεκκλίνοντας από την ορθή διαδικασία.
Διαβάστε εδώ το δημοσίευμα του Der Spiegel
Διαβάστε εδώ το θέμα στην ελληνική έκδοση της Deutsche Welle
Ίσως το πιο ενδιαφέρον σημείο του δημοσιεύματος είναι η προσωπική αναφορά του Spiegel στον Έλληνα πρωθυπουργό. Το γερμανικό περιοδικό επισημαίνει “η Palantir θα παρείχε στον Κυριάκο Μητσοτάκη μια γενική εικόνα της πανδημίας”.
Η DW, με τη σειρά της, αναδημοσιεύοντας το θέμα τοποθετεί τη χρηματοδότηση της Palantir από τη CIA στην αμέσως επόμενη παράγραφο.
Η αλληλουχία των αναφορών αυτών θα μπορούσε να είναι τυχαία. Η επιλογή όμως του συντάκτη του Spiegel και της DW να επισημάνουν ότι η Palantir είχε απευθείας σχέση και δρούσε για λογαριασμό του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν είναι σίγουρα τυχαία.
Με δεδομένο ότι νωρίτερα το ρεπορτάζ εδραιώνει την εν κρυπτώ σχέση και τις έκνομες μεθόδους, είναι προφανές ότι στέλνει μήνυμα στον ίδιο τον πρωθυπουργό.
Η αποκωδικοποίηση του μηνύματος, ωστόσο, αποτελεί ένα διαφορετικό θέμα.
Το timing
Οι αναφορές αυτές ανεβάζουν de facto το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα. Η βασική αιχμή του ρεπορτάζ εστιάζει στις πρόδηλα έκνομες και πολιτικά συγκεκαλυμμένες δραστηριότητες μιας εταιρίας -που έχει υπάρξει βιτρίνα της CIA- στην Ελλάδα, σε άμεση σχέση με τον πρωθυπουργό.
Χρονικά, το ρεπορτάζ έρχεται τη στιγμή που ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει την πιο δύσκολη στιγμή της, καθώς επιχειρεί να χαλαρώσει τους περιορισμούς και βρίσκεται μπροστά σε διογκούμενες κοινωνικές αντιδράσεις.
Παράλληλα, την ίδια περιόδο η Ελλάδα καλείται να συζητήσει με την Τουρκία τόσο στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών, όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Επίσης, τις προσεχείς ημέρες η Ελλάδα θα συμμετάσχει στην πενταμερή διάσκεψη για το Κυπριακό. Την ίδια στιγμή η Τουρκία ανεβάζει τους τόνους, γεγονός που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως προβοκάτσια και να απομακρύνει Αθήνα και Λευκωσία από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Το μήνυμα
Η Palantir διαθέτει λογισμικό, το οποίο υποσχόταν ότι θα βοηθήσει την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ωστόσο, ένα από μεγάλα ζητήματα που ανέκυψαν από τη δράση της στην Ελλάδα ήταν η χρήση των δεδομένων από τα τεστ και τα κρούσματα κατά παράβαση του νόμου για τα προσωπικά δεδομένα, GDPR.
Η ανακίνηση του συγκεκριμένου ζητήματος από το Spiegel και τη DW αποτελεί σαφές μήνυμα στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται εκτεθειμένη, τόσο πολιτικά, από τους χειρισμούς, όσο και νομικά.
Το Spiegel χαρακτηρίζει την Palantir, ως μια από «τις πιο αμφιλεγόμενες εταιρίες στον κόσμο». Η εταιρία εστιάζει στη διαχείριση δεδομένων, ο ρόλος και οι πρακτικές της, όμως, έχουν βρεθεί στο επίκεντρο έντονης κριτικής ουκ ολίγες φορές.
Το αποτύπωμα της Palantir στην Ελλάδα εντοπίζεται κάποιους μήνες του 2020, η δράση της τότε επιχειρήθηκε να κρατηθεί υπό πέπλο άκρας μυστικότητας. Η ανάρτηση στο Twitter από τον Αμερικανό πρεσβευτή Τζέφρι Πάιατ προκάλεσε κονοβουλευτική ερώτηση η οποία ανάγκασε την κυβέρνηση να τερματίσει τη σύμβαση με την Palantir.
Η δράση της Palantir στην Ελλάδα
«Το λογισμικό της εταιρείας θα βοηθούσε τους Ευρωπαίους να καταγράφουν την εξάπλωση του ιού και να εντοπίζουν ελλείψεις σε νοσοκομεία (…) Ορισμένες χώρες δέχτηκαν με χαρά την προσφορά, συμπεριλαμβανομένων της Ολλανδίας και της Ελλάδας.
Ο ελληνικός πληθυσμός είναι γηραιότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και το σύστημα υγείας δεν είναι πολύ στιβαρό. Η προσφορά της Palantir ήταν χρήσιμη για την κυβέρνηση. Η Αθήνα και η αμερικανικη εταιρία συμφώνησαν εν κρυπτώ σχετικά με τους τρόπους συνεργασίας. Η σύμβαση δεν υποβλήθηκε σε διαγωνισμό και δεν ελέγχθηκε βάσει του νόμου περί προστασίας δεδομένων, κάτι που θα ήταν φυσιολογικό για αντίστοιχες διαδικασίες. Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας έγιναν γνωστές μόνο οκτώ μήνες αργότερα, έπειτα από σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση.
Η Palantir προσέφερε υποτίθεται βοήθεια προς τους Ευρωπαίους με προσεκτικά υπολογισμένες κινήσεις. Ως αντάλλαγμα για την υπόσχεση περιορισμού της πανδημίας με τη βοήθεια λογισμικού, η εταιρεία έλαβε, όπως φαίνεται, εκτεταμένη πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα από την ελληνική κυβέρνηση (…) Η ελληνική κυβέρνηση αρνείται ότι κοινοποίησε δεδομένα ασθενών στην Palantir.
Το λογισμικό που διέθεσε η εταιρία αποσκοπούσε μόνο στο να παρέχει στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη μια γενική εικόνα της πανδημίας.
Στο μεταξύ τερματίσθηκε κάθε συνεργασία με την εταιρία και διαγράφηκαν όλα τα δεδομένα που είχαν συλλεχθεί. Η Palantir ανακοίνωσε ότι σε καμία περίπτωση δεν αφαίρεσε δεδομένα -ο σχετικός έλεγχος εναπόκειται στον πελάτη. Ωστόσο, η Ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων ξεκίνησε έρευνα. Σε σχετική ερώτηση ούτε η Palantir ούτε η ελληνική κυβέρνηση θέλησαν να σχολιάσουν».
Βιτρίνα της CIA
Το εκτενές ρεπορτάζ ρίχνει στη συνέχεια φως στο προφίλ και τις σκιώδεις δραστηριότητες της Palantir, μια εταιρία που στην αρχική της φάση είχε συγχρηματοδοτηθεί και από την CIA, ενώ στο πελατολόγιό της συγκαταλέγονται αμερικανικές και άλλες δυτικές μυστικές υπηρεσίες. Όπως σημειώνει το ρεπορτάζ αναφορικά με τη δράση της στην ΕΕ:
«Η Palantir εστίασε στην αντιμετώπιση μιας αδυναμίας πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων: το έλλειμμα ψηφιοποίησης των υπηρεσιών τους».
