Στη δίνη σκανδάλου με τις golden visa παρασύρεται τώρα και η Κύπρος, ακολουθώντας τη μοίρα της Ελλάδας, της Μάλτας και της Βουλγαρίας. Οι αποκαλύψεις για τη δράση κυκλώματος που ξεκίνησαν από τον γενικό επιθεωρητή προσέλαβαν εκρηκτικές διαστάσεις μετά από αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Al Jazeera.
Ήδη, η κυπριακή κυβέρνηση ανακοίνωσε την κατάργηση του προγράμματος παροχής κυπριακών διαβατηρίων έναντι επενδύσεων, μετά τον σάλο που ξέσπασε από την δημοσιοποίηση ντοκιμαντέρ του Al Jazzera. Στο ντοκοματέρ ο πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής Δημήτρης Συλλούρης και ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Χριστάκης Τζιοβάνης εμφανίζονται πρόθυμοι να μεσολαβήσουν υπέρ Κινέζου φυγόδικου για την εξασφάλιση κυπριακού διαβατηρίου.
Μετά και από αυτή την εξέλιξη η πολιτική golden visa για επενδυτές στην ΕΕ θεωρείται κλινικά νεκρή. Υπάρχουν βέβαια πολιτικά και διπλωματικά μηνύματα πίσω από τέτοιες εξελίξεις.
Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος η απόφαση θα ισχύσει από την 1η Νοεμβρίου, ενώ εξηγώντας τους λόγους αναφέρθηκε στα προβλήματα τα οποία παρουσιάστηκαν στο πρόγραμμα από τον καιρό της εφαρμογής του.
Το ντοκιμαντέρ, το Al Jazeera και οι απολήξεις
Η κατάργηση του προγράμματος «χρυσών διαβατηρίων» ανακοινώνεται ένα 24ωρο μετά την δημοσιοποίηση του ντοκιμαντέρ του δημοσιογραφικού δικτύου Al Jazeera. Στο υλικό του τηλεοπτικού ρεπορτάζ καταγράφεται η πορεία δύο υπό κάλυψη δημοσιογράφων του δικτύου, που φτάνουν στην Κύπρο, εμφανιζόμενοι ως εκπρόσωποι πλούσιου Κινέζου, καταδικασθέντος in absentia στην χώρα του για αδικήματα διαφθοράς και ξεπλύματος. Σκοπός του ταξιδιού στην Κύπρο είναι η προώθηση επένδυσης του εν λόγω Κινέζου φυγόδικου με σκοπό την εξασφάλιση κυπριακού διαβατηρίου.
Με την χρήση κρυφών καμερών, οι δύο δημοσιογράφοι καταγράφουν συνάντηση με τον πρόεδρο της Κυπριακής Βουλής Δημήτρη Συλλούρη στην οικία του επιχειρηματία ανάπτυξης γης και βουλευτή του ΑΚΕΛ Χριστάκη Τζιοβάνη. Οι δύο φερόμενοι εκπρόσωποι του Κινέζου φυγόδικου λαμβάνουν διαβεβαιώσεις ότι οι πολιτικοί θα μεσολαβήσουν ώστε ο επενδυτής να λάβει τελικά κυπριακό διαβατήριο.
Σκάνδαλα… παντού
Η Κύπρος όμως δεν είναι η μόνη χώρα στην οποία ξεσπάει σκάνδαλο για τις χρυσές άδειες παραμονής και τις υπηκοότητες στην ΕΕ. Είχαν προηγηθεί η Ελλάδα, η Μάλτα και η Βουλγαρία. Ζητήματα υπάρχουν με τη Ρουμανία, ακόμα και με χώρες του Βορά.
Καθώς η κρίση χτύπησε τον ευρωπαϊκό νότο, η Ρωσία οδηγήθηκε σε απομόνωση, η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας θόλωσε και οι αρχές επιδόθηκαν στο κυνήγι του μαύρου ρώσικου χρήματος σε Γερμανία, Ελβετία και Κύπρο, τα προγράμματα χορήγησης της “χρυσής visa” σε Ελλάδα, Αυστρία, Βέλγιο και Μάλτα και Ιταλία αποτέλεσαν πόλο έλξης για Ρώσους ολιγάρχες και Κινέζους και Τούρκους επιχειρηματίες.
Αν και τα προγράμματα αυτά έχουν επικριθεί σφόδρα, ιδιαίτερα λόγω των διπλών standard που εισάγουν τη στιγμή που πρόσφυγες και μετανάστες πνίγονται προσπαθώντας να φτάσουν στα ευρωπαϊκά σύνορα, σύμφωνα με τους Financial Times οι 28 χώρες της ΕΕ έχουν αντλήσει Άμεσες Ξένες Επενδύσεις συνολικού ύψους 28 δισ. ευρώ, την τελευταία 10ετία, μέσω της χρυσής visa, προσφέροντας από πλήρη υπηκοότητα μέχρι απλή άδεια παραμονής και κατοικίας. Μόνο η Κύπρος έχει συγκεντρώσει περί τα 4,8 δισ. από το 2013, ενώ η Μάλτα €718 εκατ. από το 2014. Πορτογαλία και Μεγάλη Βρετανία αποκομίζουν περί το 1 δισ. ετησίως τα τελευταία χρόνια, ενώ Ισπανία, Ουγγαρία, Λετονία και Λιθουανία έχουν εκδώσει πάνω από 10,000 άδειες παραμονής και υπηκοότητες τα τελευταία χρόνια.
Τα POS και οι χρυσές… μπίζνες
Background note
Το Crisis Monitor είχε εγκαίρως -το 2018- αναγνωρίσει την υποβόσκουσα ατζέντα και το ρόλο της βιομηχανίας σκανδάλων στην ανάσχεση της επέλασης Ρώσων και Κινέζων στην ΕΕ. Από το 2018 η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να “κλείσει τις πόρτες” ιδιαίτερα απέναντι στους Κινέζους και τους Ρώσους, θέλοντας έτσι να περιορίσει την επιρροή Πεκίνου και Μόσχας σε περιφερειακές, μικρές χώρες. Μετά την εκλογή της νέας Κομισιόν η ένταση με την οποία επιχειρείται η εμπέδωση ενιαίας πολιτικής ενισχύθηκε. Στο πλαίσιο της νέας νομοθεσίας για το προσφυγικό και τη χορήγηση Ασύλου, μάλιστα, γίνεται προσπάθεια να ρυθμιστούν και παρεμπίπτοντα ζητήματα χορήγησης “χρυσής βίζα”.
