Μπαράζ διπλωματικών παρεμβάσεων και τριβές της Ελλάδας με αντιπροσωπείες άλλων ευρωπαϊκών χωρών έχει προκαλέσει η σύλληψη Ευρωπαίων υπηκόων από την αστυνομία στο πλαίσιο έρευνας για κύκλωμα ΜΚΟ που βοηθούσε στην παράνομη μετανάστευση από τις ακτές της Τουρκίας προς τη Λέσβο.
Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στα ελληνικά media έχουν συλληφθεί 35 άτομα, στην συντριπτική πλειονότητά τους υπήκοοι χωρών της ΕΕ και εργαζόμενοι σε τέσσερις ΜΚΟ και 2 ακόμη, που δεν εργάζονταν σε ΜΚΟ.
Η δημοσιοποίηση της δικογραφίας τώρα, ενώ στη Λέσβο πρόσφυγες παραμένουν στο δρόμο και οι αντιδράσεις των κατοίκων είναι έντονες, προδίδει πολιτικά κίνητρα.
Η υπόθεση, όμως, βρίσκεται ακόμα στη φάση της προδικασίας, ήτοι της έρευνας και συγκρότησης δικογραφίας από την αστυνομία. Οι διαρροές που έχουν δει το φως της δημοσιότητας κάνουν λόγο για εμπλοκή των τεσσάρων ΜΚΟ σε δίκτυο παροχής πληροφόρησης στους μετανάστες και αντιπληροφόρησης στις ελληνικές αρχές, ώστε να καταστεί εφικτή η άφιξή τους στην Ελλάδα.
Ανάλογη υπόθεση με εμπλοκή ΜΚΟ είχε στοιχειοθετήσει η Αστυνομία και επί της προηγούμενης κυβέρνησης, το καλοκαίρι του 2018, εμπλέκοντας τότε μια ΜΚΟ. Η σημερινή έρευνα, φαίνεται να αποτελεί εξέλιξη της παλαιότερης.
Τόσο η παλαιότερη, όσο και η νεότερη έρευνα των αρχών δεν αποκάλυψε ροές χρήματος, χαρακτηριστικό γνώρισμα του trafficking, παρά μόνο ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ προσφύγων και ΜΚΟ.
Από τα στοιχεία που έχουν διαρρεύσει προκύπτει ότι οι συλληφθέντες διώκονται για τα αδικήματα
- της συγκρότησης και ένταξης σε εγκληματική οργάνωση,
- της κατασκοπείας,
- της παραβίασης μυστικών της Πολιτείας και
- της παραβάσεις του Κώδικα Μετανάστευσης
Από το τμήμα της δικογραφίας που έχει δοθεί στη δημοσιότητα, πάντως, δεν προκύπτει συσχέτιση των βαρέων κατηγοριών με τα αποδεικτικά στοιχεία που αναφέρεται ότι υπάρχουν.
Τα δημοσιεύματα, όμως δημιουργούν κλίμα διώξεων κατά ΜΚΟ και διαμορφώνεται η σκιά του trafficking, ενώ επισημαίνεται ότι η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη.
Τέτοιες πρακτικές έχει στο παρελθόν μεταχειριστεί η Ιταλία, επί Σαλβίνι, η Ουγγαρία του Βίτορ Ορμπάν και η Αυστρία.
Αυτού του τύπου οι υποθέσεις στόχο έχουν κυρίως τη δημιουργία κλίματος στο εσωτερικό και να στείλουν μήνυμα στις ΜΚΟ προκειμένου να περιορίσουν και να επαναξιολογήσουν τη στάση τους. Παράλληλα, όμως, οι δημόσιες δηλώσεις και οι συλλήψεις πολιτών χωρών της ΕΕ θα μπορούσαν να προκαλέσουν διπλωματικό και ενδεχομένως πολιτικό βραχυκύκλωμα.
Σήμερα, κυριαρχεί στα media η ελληνική εκδοχή της υπόθεσης. Ωστόσο, στο πρόσφατο παρελθόν διεθνή media κατηγορούσαν την Ελλάδα για πρακτικές pushback στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα. Τώρα, η Ελλάδα κινδυνεύει να κατηγορηθεί για διώξεις ΜΚΟ…
Η υπόθεση και οι διαρροές
Το σύνολο των δημοσιευμάτων βασίζεται σε μια ενιαία βάση, η οποία αναφέρεται σε δράση οργανωμένου κυκλώματος. Ωστόσο, διευκρινίζεται ότι το κύκλωμα δεν είχε οικονομικό όφελος, καθώς αναφέρεται ότι
“δραστηριοποιείτο συστηματικά στη διευκόλυνση της παράνομης εισόδου αλλοδαπών στην ελληνική επικράτεια, μέσω της νήσου Λέσβου”
Τα ίδια δημοσιεύματα κάνουν λόγο για
“πολύμηνη έρευνα της Υποδιεύθυνσης Ασφάλειας Μυτιλήνης σε συνεργασία με την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών και τη συνδρομή της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας καθώς και των Διευθύνσεων Διαχείρισης και Ανάλυσης Πληροφοριών, Αλλοδαπών Αττικής και Εγκληματολογικών Ερευνών.”
Πανομοιότυπες είναι όμως οι διατυπώσεις που είχαν επιλεγεί σε αντίστοιχη υπόθεση με 30 συλλήψεις το 2018, η οποία κατέληξε στις καλένδες.
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα που επικαλούνται στοιχεία της έρευνας:
“στο οργανωμένο κύκλωμα εμπλέκονται 35 συνολικά αλλοδαποί και συγκεκριμένα 33 μέλη τεσσάρων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, που δραστηριοποιούνται σε θέματα μετανάστευσης καθώς και δύο υπήκοοι τρίτων χωρών”.
Η δράση
Επίσης, επισημαίνεται ότι:
“Χρονικά, η δράση του οργανωμένου κυκλώματος προσδιορίζεται τουλάχιστον από τις αρχές του περασμένου Ιουνίου, με τη μορφή παροχής ουσιαστικής συνδρομής σε οργανωμένα κυκλώματα παράνομης διακίνησης μεταναστών”.
Στην προηγούμενη δικογραφία αναφέρεται ότι η δράση ήταν τουλάχιστον τριετής και αποκαλύφθηκε το 2018(!).
Ως προς τη μεθοδολογία δράσης τους οι εμπλεκόμενοι, με πρόσχημα την ανθρωπιστική δράση, παρείχαν σε προερχόμενες από την Τουρκία προσφυγικές ροές, μέσω κλειστών ομάδων και εφαρμογών στο διαδίκτυο, πληροφορίες και στοιχεία εμπιστευτικού χαρακτήρα, όπως:
– τους χώρους συγκέντρωσης στα τουρκικά παράλια και τον χρόνο εκκίνησης συγκεκριμένων προσφυγικών ροών προς τη νήσο Λέσβο,
– τις συντεταγμένες (γεωγραφικό μήκος και πλάτος) συγκεκριμένων προσφυγικών ροών και της κατεύθυνσης αυτών σε συγκεκριμένο χρόνο και τόπο,
– τον αριθμό των επιβαινόντων αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών σε λέμβους, καθώς και την επικρατούσα κατάσταση κατά την διάρκεια της πλεύσης των λέμβων,
– τον τελικό προορισμό τους (χώρος προσαιγιάλωσης),
– λεπτομέρειες για τους χώρους διαμονής στο Κ.Υ.Τ. στη Μόρια της Λέσβου.
Επιπρόσθετα, μέσω εκτεταμένης χρήσης συγκεκριμένης εφαρμογής τηλεφωνικών συνδέσεων, που σχετίζεται με ενεργοποίηση επιχειρήσεων διάσωσης, δυσχέραιναν το επιχειρησιακό έργο των σκαφών της Ελληνικής Ακτοφυλακής, κατά το χρόνο που εξελίσσονταν μεταναστευτικές ροές.
…και η κατάληξη
Διαφοροποιήσεις υπάρχουν στο κείμενο ως προς τα αποτελέσματα των ενεργειών, όπου στη νέα γίνεται λόγος για 32 περιπτώσεις ολοκληρωθείσες ή απόπειρες για την είσοδο προσφύγων και μεταναστών.
Από τα μέχρι τώρα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι το οργανωμένο κύκλωμα διευκόλυνε – με την μεθοδολογία που προαναφέρθηκε – τη διακίνηση προς τη νήσο Λέσβο μεγάλου αριθμού υπηκόων τρίτων χωρών, σε 32 τουλάχιστον περιπτώσεις (τετελεσμένες και σε απόπειρα).
Τέλος, τα δημοσιεύματα φέτος και το 2018 καταλήγουν με την επωδό:
Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη προκειμένου να προσδιοριστεί όλο το εύρος της παράνομης δραστηριότητας της εγκληματικής οργάνωσης και οι διασυνδέσεις της.
