Ενδείξεις ανάσχεσης των προσφυγικών ροών από την Αφρική προς την Ιταλία παρουσιάζουν τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το ιταλικό υπουργείο Εσωτερικών για τον Ιούλιο και τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου και ενώ η κυβέρνηση της χώρας ενέκρινε τη συμμετοχή του πολεμικού ναυτικού σε επιχειρήσεις στα λιβυκά χωρικά ύδατα. Παράλληλα σε εξέλιξη βρίσκονται πρωτοβουλίες τόσο από την ΕΕ όσο και από τη Γαλλία και τη Γερμανία σε επίπεδο συμφωνιών με αμφιλεγόμενα αφρικανικά καθεστώτα που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος που βρίσκεται σε καλπάζουσα μορφή σύμφωνα με τη Frontex.
Οι μεταναστευτικές ροές μπορεί να παρουσιάζουν κάμψη τον Ιούλιο, ένδειξη απολύτως ενθαρρυντική, ωστόσο πέρα από τις ανθρωπιστικές οργανώσεις η συζήτηση για το πολιτικό κόστος των εφαρμοζόμενων λύσεων δεν έχει ανοίξει και επιχειρείται να συγκαλυφθεί.
Διαβάστε επίσης: Το plan B της Μέρκελ για το προσφυγικό
Τα στοιχεία από το ιταλικό υπουργείο Εσωτερικών δείχνουν ότι περίπου 11.100 μετανάστες πέρασαν τη Μεσόγειο τον Ιούλιο σε σύγκριση έναντι διπλάσιου αριθμού τον αντίστοιχο μήνα του 2016 (λίγο πάνω από 23.500). Οι ενδείξεις μεταβολής στα πρότυπα μετανάστευσης συνεχίστηκαν τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου. Οι στατιστικές που δημοσιεύθηκαν από το υπουργείο Πέμπτη δείχνουν ότι από τον Ιανουάριο έως τις δύο πρώτες ημέρες του Αυγούστου περίπου 95.200 άνθρωποι διέσχισαν τη Μεσόγειο από τη Λιβύη προς την Ιταλία, έναντι 98.500 την ίδια περίοδο πέρυσι σημειώνοντας οριακή μείωση 3,42%.
Τα νέα στοιχεία αντιβαίνουν τα προηγούμενα δεδομένα και την ανάλυση της Frontex που έβλεπε δραματική αύξηση των ροών του 2017, αν και ακόμα είναι νωρίς, ωστόσο η θερινή περίοδος είναι αυτή που παρατηρείται παραδοσιακά η κορύφωση. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (IOM) έγραψε ότι τα στοιχεία του Ιουλίου υπογράμμισαν “μια τάση” που παρατηρήθηκε από την επιβράδυνση των ροών στην Ιταλία κατά τα μέσα του καλοκαιριού και λιγότερους θανάτους (περίπου οι μισοί από αυτούς που καταγράφηκαν τον Ιούλιο του 2015 και το 2016).
Τον Ιούνιο, ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας Μάρκο Μινίτι σήμανε συναγερμό για τη μετανάστευση, ασκώντας πιέσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει ένα σχέδιο δράσης για τον περιορισμό των ροών από τον κεντρικό μεσογειακό διάδρομο.
Ορισμένοι ιταλικοί αξιωματούχοι κατηγόρησαν επίσης ΜΚΟ που διεξάγουν αποστολές έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο για συνεννόηση-συνδιαλλαγή με τους διακινητές, ενώ η Ρώμη συνέταξε νέο κώδικα δεοντολογίας για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στη θάλασσα. Μόνο μερικές ΜΚΟ αποδέχτηκαν τους κανόνες, ενώ την Τετάρτη οι ιταλικές αρχές δέσμευσαν πλοίο που που εκμεταλλεύεται η γερμανική ΜΚΟ Jugend Rettet με την υποψία ότι το σκάφος χρησιμοποιήθηκε «για δραστηριότητες που διευκολύνουν την παράνομη μετανάστευση».
[infogram id=”italy_immigrants” prefix=”0Ef” format=”interactive” title=”Italy Immigrants”]
Θολές οι πολιτικές διαδρομές
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες με πρώτη την Άγκελα Μέρκελ έχουν κατ επανάληψη προσπαθήσει να ανακόψουν τις προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές με συμφωνίες με αμφιλεγόμενα και πολλές φορές αυταρχικά αφρικανικά καθεστώτα, με γνώμονα το εσωτερικό πολιτικό κόστος και αγνοώντας τη συνεργασία πολλές φορές με εγκληματίες πολέμου.
Διαβάστε επίσης: Ιταλία: Πολεμικό ναυτικό για περιορισμό των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη
Η Ιταλία που μπαίνει τελευταία σε αυτό το παιχνίδι, εν όψει εκλογών, προσπαθεί να επιδείξει πυγμή, αποφασιστικότητα και πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση του προβλήματος, εμπλέκοντας το πολεμικό ναυτικό σε επιχειρήσεις επιτήρησης των λιβυκών χωρικών υδάτων και αποτροπής, υποστηρίζοντας όχι έχει λάβει σχετικό αίτημα από την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της χώρας, η οποία ωστόσο δεν ελέγχει παρά την πρωτεύουσα και η οποία φοβούμενη το πολιτικό κόστος διαψεύδει την υποβολή σχετικού αιτήματος.
“Από την αρχή του έτους υπάρχει μείωση των ανθρώπων που διασχίζουν τη Λιβύη από τον Νίγηρα”,
δήλωσε ο Ευγένιο Αμπρόσι, διευθυντής της ΕΕ στο IOM. Αυτό είναι το αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, είπε, από την καλύτερη πληροφόρηση για όσους σκοπεύουν να μεταναστεύσουν σε συμφωνίες με τον Νίγηρα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ανθρώπων.
Διαβάστε επίσης: Προσφυγικό: Το πρόβλημα είναι στην Ιταλία, όχι στην Ελλάδα
“Η εντύπωση είναι ότι ο όγκος των ανθρώπων που θέλουν να φύγουν από τη Λιβύη τελειώνει”, είπε, προσθέτοντας ότι μόνο το 20% των μεταναστών που φτάνουν στη Λιβύη προσπαθούν να περάσουν στην Ευρώπη.
Διαβάστε επίσης: Γερμανία: 100 δισ. και συμφωνίες με δικτάτορες για τους πρόσφυγες
Παρά την πολιτική αναταραχή στη Λιβύη, η χώρα – η οποία έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στην Αφρική – εξακολουθεί να προσελκύει εργαζόμενους από άλλες χώρες: για παράδειγμα, περισσότερα από μισό εκατομμύριο Αιγύπτιοι εργάζονται στη Λιβύη.
Η ΕΕ έχει επίσης πιέσει για μεγαλύτερες προσπάθειες για τη διευκόλυνση των εθελοντικών επιστροφών από τη Λιβύη, αριθμός που φθάνει πάνω από 6.000 μέχρι στιγμής φέτος σε σύγκριση με 2.700 σε ολόκληρο το 2016. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα έχουν επίσης εκταμιεύσει εκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδότηση για τις αφρικανικές χώρες.
Διαβάστε επίσης: Η Μέρκελ στηρίζει τον δικτάτορα του Σουδάν
Στη Ρώμη, οι αξιωματούχοι προσδιορίζουν τη συνεργασία με την ακτοφυλακή της Λιβύης ως έναν από τους κύριους λόγους για τους οποίους υπάρχουν λιγότερες αφίξεις. Τις τελευταίες εβδομάδες, η ακτοφυλακή επέστρεψε 10.000 ανθρώπους.
Οι Ιταλοί και η ΕΕ δεν είναι οι μόνοι που προσπαθούν να συνεργαστούν με τους Λιβύους. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουήλ Μακρόν ενίσχυσε την εμπλοκή του την περασμένη εβδομάδα υπογράφοντας μια εύθραυστη συμφωνία ειρήνης ανάμεσα στις αντιμαχόμενες φατρίες της Λιβύης.
Είχε προηγηθεί επίσκεψη της Άγκελα Μέρκελ σε χώρες της Αφρικής και συμφωνίες με άλλες επίσημες και με άλλες παρασκηνιακές για την ανακοπή των μεταναστευτικών ροών.
Ωστόσο τα αποτελέσματα δεν μπορούν να έχουν ούτε μόνιμο, ούτε μακροπρόθεσμο χαρακτήρα καθώς τα κεφάλαια του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση του λιμού και της χολέρας είναι πενιχρά, ενώ η κλιμάκωση των εμφύλιων συγκρούσεων οδηγούν σε εσωτερικό εκτοπισμό πληθυσμών που υπολογίζονται στα 17 εκατ. και εν συνεχεία στη μετανάστευση.
