Απόφαση να σκληρύνει τη στάση της απέναντι στον Μπενιαμίν Νετανιάχου έλαβε η Κομισιόν καθώς προωθεί αναθεώρηση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με το Ισραήλ, απαντώντας έτσι στην άρνηση του Ισραήλ να επιτρέψει τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, αφήνοντας όμως ανοιχτό παράθυρο αναστροφής.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, ανακοίνωσε ότι η αναθεώρηση της Ευρωμεσογειακής συμφωνίας σύνδεσης είναι απαραίτητη λόγω της απόφασης του Ισραήλ να απαγορεύσει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια στροφή στην ευρωπαϊκή πολιτική έναντι του Ισραήλ, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιδιώκει να ασκήσει πίεση για την άρση του αποκλεισμού και τη διευκόλυνση της ανθρωπιστικής βοήθειας. Η συνέχιση της πολιτικής αποκλεισμού στη Γάζα αναμένεται να έχει σοβαρές συνέπειες στις διμερείς σχέσεις ΕΕ-Ισραήλ, ενώ η ΕΕ διατηρεί ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω μέτρων, εφόσον δεν υπάρξει πρόοδος.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά στην αναθεώρηση της Συμφωνίας Σύνδεσης και Ελεύθερου Εμπορίου με το Ισραήλ, ως απάντηση στην επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Λωρίδα της Γάζας. Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, ανακοίνωσε ότι η αναθεώρηση της Ευρωμεσογειακής συμφωνίας σύνδεσης είναι απαραίτητη λόγω της απόφασης του Ισραήλ να απαγορεύσει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Auditor’s note: Οικονομική ισχύς ως μοχλός πίεσης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αξιοποιώντας τη θέση της ως βασικού εμπορικού και οικονομικού εταίρου του Ισραήλ, επιχειρεί να ασκήσει πολιτική πίεση μέσω της απειλής επανεξέτασης της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ. Η συμφωνία αυτή, που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα τομέων, από την αγροτική πολιτική έως το ελεύθερο εμπόριο και τον πολιτικό διάλογο, αποτελεί πυλώνα των διμερών σχέσεων από το 2000. Με την ενεργοποίηση της ρήτρας για τα ανθρώπινα δικαιώματα (Άρθρο 2), η ΕΕ στέλνει σαφές μήνυμα ότι η τήρηση ανθρωπιστικών και διεθνών κανόνων αποτελεί προϋπόθεση για την πλήρη οικονομική συνεργασία. Σε αυτή τη συγκυρία, η επανεξέταση της συμφωνίας δεν είναι απλώς διπλωματικό εργαλείο, αλλά μορφή οικονομικής αποτροπής, υποδηλώνοντας ότι η συνέχιση της καταστροφικής κατάστασης στη Γάζα ενδέχεται να έχει απτές οικονομικές συνέπειες για το Ισραήλ.
Η χρήση της οικονομικής επιρροής ως διαπραγματευτικό όπλο
Η χρήση της οικονομικής ισχύος από την ΕΕ αποσκοπεί στην ενίσχυση της διαπραγματευτικής της θέσης έναντι του Ισραήλ, ιδιαίτερα σε μία χρονική περίοδο κατά την οποία άλλες μορφές πίεσης —διπλωματικές ή στρατιωτικές— είναι περιορισμένες ή μη αποδοτικές. Η απειλή αποδυνάμωσης της εμπορικής σχέσης, της ροής κεφαλαίων και της πρόσβασης στην ενιαία αγορά της ΕΕ λειτουργεί ως μοχλός εξαναγκασμού, προκειμένου να υποχρεωθεί το Ισραήλ να προβεί σε ανθρωπιστικές παραχωρήσεις, όπως η άρση του αποκλεισμού και η διευκόλυνση της διανομής βοήθειας. Παράλληλα, η κινητοποίηση της οικονομικής πίεσης έχει ισχυρό συμβολικό χαρακτήρα, επιτρέποντας στην ΕΕ να επανατοποθετηθεί ως δύναμη υπεράσπισης του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενισχύοντας τη διαπραγματευτική της αξιοπιστία τόσο στο περιφερειακό όσο και στο διεθνές επίπεδο.
Η Κάλας τόνισε ότι η απόφαση για αναθεώρηση είναι «αναστρέψιμη» και εξαρτάται από την πρόοδο που θα σημειωθεί στην επιτρεπτή διέλευση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Λωρίδα της Γάζας. Η ευθύνη για την επανέναρξη της ανθρωπιστικής βοήθειας βαραίνει το Ισραήλ, ενώ η ΕΕ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και διατηρεί ανοιχτό το ενδεχόμενο να προσαρμόσει τη στάση της ανάλογα με τις ενέργειες της ισραηλινής πλευράς.
Το Λονδίνο πάγωσε τις διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με το Ισραήλ, κάλεσε την πρέσβειρα του εβραϊκού κράτους και ανακοίνωσε νέες κυρώσεις κατά εποίκων της Δυτικής Όχθης, αφού ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δήλωσε σοκαρισμένος από την ισραηλινή στρατιωτική κλιμάκωση στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι δήλωσε ότι η νέα ισραηλινή στρατιωτική επίθεση στον παλαιστινιακό θύλακα δεν είναι ο τρόπος για να επιστρέψουν οι εναπομείναντες όμηροι, ζήτησε από το Ισραήλ να τερματίσει τον αποκλεισμό της παροχής βοήθειας στη Γάζα και καταδίκασε αυτό που χαρακτήρισε «εξτρεμισμό» σε ορισμένα τμήματα της ισραηλινής κυβέρνησης.
Ανθρωπιστική κρίση και διεθνής αντίδραση
Η κατάσταση στη Γάζα παραμένει κρίσιμη, με περιορισμένη είσοδο βασικών αγαθών και ιατρικής βοήθειας, παρά κάποιες πρόσφατες αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας που κατάφεραν να περάσουν τα σημεία διέλευσης. Η αναθεώρηση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου αποτελεί ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα της ΕΕ, που συνδυάζει την εμπορική συνεργασία με την ανάγκη σεβασμού των διεθνών ανθρωπιστικών κανόνων.
Τα ποσοστά υποσιτισμού στη Λωρίδα της Γάζας έχουν αυξηθεί τις 11 εβδομάδες στη διάρκεια των οποίων το Ισραήλ έχει απαγορεύσει την είσοδο κάθε ανθρωπιστικής βοήθειας στον παλαιστινιακό θύλακα και ενδέχεται να αυξηθούν εκθετικά αν συνεχιστούν οι ελλείψεις τροφίμων, προειδοποίησε σήμερα αξιωματούχος της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA).
