Η νίκη του φιλοευρωπαϊκού, κεντρώου Nicușor Dan στις προεδρικές εκλογές της Ρουμανίας προσφέρει πρόσκαιρη σταθερότητα και ενισχύει τη θεσμική ευθυγράμμιση με τις Βρυξέλλες. Ωστόσο, όπως σημειώνει η Scope Ratings, το εκλογικό αποτέλεσμα δεν αρκεί για να αντισταθμίσει τις βαθιές δημοσιονομικές ανισορροπίες της χώρας.
Το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα φτάσει φέτος το 8,6% του ΑΕΠ – το υψηλότερο στην ΕΕ – ενώ η χαμηλή απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και η καθυστέρηση μεταρρυθμίσεων συνεχίζουν να πιέζουν τις προοπτικές ανάπτυξης. Παρότι ο ρόλος του προέδρου στην οικονομική πολιτική είναι περιορισμένος, η έκβαση των εκλογών επηρεάζει καθοριστικά τη διαμόρφωση ισχυρής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, ικανής να προχωρήσει σε ουσιαστική δημοσιονομική προσαρμογή.
Η νίκη του Nicușor Dan στις προεδρικές εκλογές της Ρουμανίας μειώνει τις πολιτικές εντάσεις και ενισχύει την προσέγγιση με την ΕΕ, ωστόσο η αντιμετώπιση του διευρυνόμενου δημοσιονομικού ελλείμματος, της χαμηλής απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων και των συσσωρευμένων μεταρρυθμίσεων παραμένει μια δύσκολη πρόκληση για τις αρχές αναφέρει ο Brian Marly, αναλυτής της Scope Ratings στον Τομέα Κρατικών και Δημόσιων Υποθέσεων
Η εκλογή του φιλοευρωπαϊκού, κεντρώου υποψηφίου Dan στην προεδρία της Ρουμανίας (BBB-/Σταθερό) αναμένεται να στηρίξει τη συνέχιση των υφιστάμενων πολιτικών και να αμβλύνει τις πρόσφατες ανησυχίες για τη διακυβέρνηση. Η ξεκάθαρη νίκη του – με σχεδόν 54% των ψήφων και συμμετοχή ρεκόρ – καθώς και η άμεση αναγνώριση της ήττας από τον ακροδεξιό υποψήφιο George Simion, συνέβαλαν στην εξάλειψη φόβων για αμφισβητούμενο αποτέλεσμα, που θα μπορούσε να πυροδοτήσει νέα πολιτική αστάθεια. Το αποτέλεσμα προσφέρει μια σχετική ανακούφιση ύστερα από μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας, που ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβριο με την ακύρωση του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών λόγω ανησυχιών για ξένη παρέμβαση.
Η εκλογή Dan αναμένεται επίσης να ενισχύσει τη θετική σχέση με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα – στοιχείο κρίσιμο για την οικονομική ανθεκτικότητα της Ρουμανίας. Η συνέχιση των ροών ευρωπαϊκών κονδυλίων είναι ζωτικής σημασίας για τη χρηματοδότηση του διαρκούς διαρθρωτικού ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της χώρας, που αναμένεται να φτάσει το 8,4% του ΑΕΠ το 2024. Η πρόσβαση στους μηχανισμούς στήριξης πληρωμών της ΕΕ προσφέρει σημαντικό δίχτυ ασφαλείας απέναντι σε πιθανές περιόδους έντασης στις αγορές.
Ανησυχία για τη δημοσιονομική κατάσταση
Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών διεξήχθη εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας για τη δημοσιονομική κατάσταση της Ρουμανίας. Το έλλειμμα διευρύνθηκε στο 8,6% του ΑΕΠ για το 2024 – το υψηλότερο στην ΕΕ. Μια αξιόπιστη και φιλόδοξη δημοσιονομική προσαρμογή είναι απαραίτητη για την αντιστροφή αυτής της επιδείνωσης και την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στο μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό σχέδιο της Ρουμανίας και στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που έχει συμφωνηθεί με την Κομισιόν. Η αδυναμία υλοποίησης των δεσμεύσεων αυτών θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την πρόσβαση σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και να αποδυναμώσει τις προοπτικές ανάπτυξης και δημοσιονομικής σταθερότητας της χώρας.
Επιπτώσεις στο μεσοπρόθεσμο οικονομικό και δημοσιονομικό τοπίο
Παρόλο που η ρουμανική προεδρία διαθέτει περιορισμένες επίσημες αρμοδιότητες στην οικονομική πολιτική, το εκλογικό αποτέλεσμα θα επηρεάσει την πορεία των μεσοπρόθεσμων μακροοικονομικών και δημοσιονομικών εξελίξεων. Η ήττα του υποψηφίου της κυβερνητικής συμμαχίας, Ion Antonescu, από τον πρώτο γύρο οδήγησε στην κατάρρευση της κυβέρνησης νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Τώρα αναμένονται διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό νέου συνασπισμού μεταξύ των βασικών φιλοευρωπαϊκών κομμάτων και εκπροσώπων της ουγγρικής μειονότητας.
Η προσοχή πλέον εστιάζει σε δύο ζητήματα: πρώτον, στην ταχύτητα σχηματισμού νέου συνασπισμού, καθώς οι παρατεταμένες διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να καθυστερήσουν σημαντικές δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις· και δεύτερον, στην αξιοπιστία του σχεδίου δημοσιονομικής προσαρμογής της νέας κυβέρνησης, που ίσως προσκρούσει σε ένα κατακερματισμένο κοινοβούλιο και τη δυσκολία συγκρότησης ευρύτερων συναινέσεων.
Το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό σχέδιο της Ρουμανίας, που εγκρίθηκε από την Κομισιόν το φθινόπωρο του 2024, στοχεύει στη μείωση του ελλείμματος στο 7% του ΑΕΠ για το 2025. Ωστόσο, ήδη επισημαίνονται αυξανόμενοι κίνδυνοι για την επίτευξη του στόχου, λόγω χαμηλότερης του αναμενομένου οικονομικής ανάπτυξης και περιορισμένης απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων. Παρά τα μέτρα προσαρμογής που υιοθετήθηκαν φέτος, η δημοσιονομική εκτροπή παραμένει βασικός κίνδυνος, με το έλλειμμα να αγγίζει το 2,3% του ΑΕΠ στο α’ τρίμηνο του 2025 – περίπου 0,3 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Επομένως, παρότι το εκλογικό αποτέλεσμα προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανάσα, η θεμελιώδης πρόκληση παραμένει: ο σχηματισμός μιας σταθερής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας ικανής και πρόθυμης να υλοποιήσει ένα αξιόπιστο πολυετές πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης.
