Eπίσκεψη στη Ρωσία πραγματοποιεί από σήμερα ο πρόεδρος της Κίνας Σι Ζινπίνγκ, τη στιγμή που διαφαίνονται ενδείξεις επαναπροσέγγισης με την Ευρώπη και αφού ενέκρινε πακέτο μέτρων στήριξης της οικονομίας πριν καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ.
Στη Ρωσια βρίσκεται ο Κινέζος πρόεδρος πραγματοποιώντας επίσημη επίσκεψη, με στόχο να επαναβεβαιώσει τους δεσμούς και να υπογραμμίσει τον στρατηγικό χαρακτήρα της συνεργασίας, προσδίδοντας παράλληλα και «συμβολικό» βάρος στη φιλία μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών. Το κλειδί θα είναι το κατά πόσο και οι δύο πλευρές θα υλοποιήσουν όσα δηλώσουν.
Το Πεκίνο αντιμετωπίζει ένα μη βιώσιμο δίλημμα – την ενίσχυση των δεσμών με τη Μόσχα εν μέσω του παρατεταμένου πολέμου στην Ουκρανία, ενώ παράλληλα επιχειρεί να βελτιώσει τις σχέσεις του με την Ευρώπη.
Ο Σι επρόκειτο να φτάσει στη Ρωσία την Τετάρτη για μια τετραήμερη επίσημη επίσκεψη και να έχει συνομιλίες με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν την Πέμπτη.
Ως ο πλέον προβεβλημένος ηγέτης που θα πλαισιώσει τον Πούτιν ως «κεντρικός επίτιμος προσκεκλημένος», ο Σι θα παρευρεθεί επίσης στη στρατιωτική παρέλαση της 9ης Μαΐου στην Κόκκινη Πλατεία για την 80ή επέτειο της ήττας της ναζιστικής Γερμανίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Με ανοιχτά μέτωπα στο εμπόριο, τα κρίσιμα μέταλλα και τις σπάνιες γαίες, την αμυντική βιομηχανία, τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη Ταϊβάν και τη Νότια Σινική Θάλασσα και με τους συμμάχους των ΗΠΑ να φυλορροούν, Σι και Πούτιν έχουν πλέον πολύ μεγαλύτερο χώρο συνεργασίας και δυνητικά οφέλη από προβλήματα να συζητήσουν. Μείζον θέμα είναι η προσπάθεια να καλύψουν το κενό εξουσίας που δημιουργεί στον πλανήτη ο κατακερματισμός της Δύσης που προκαλεί ο γεωοικονομικός αναθεωρητισμός του Ντόναλντ Τραμπ.
Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η επίσκεψη Σι στη Μόσχα θα παράξει παγκοσμίου βεληνεκούς αποτελέσματα, εν τούτοις η διαμόρφωσης νέου πλασίου γεωοικονομικών και γεωπολιτικών ισορροπιών δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Τα μηνύματα του Σι
Μια βαθιά φιλία, σφυρηλατημένη με αίμα και ζωές κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει εξελιχθεί σε «αιώνια» πηγή της «ακατάλυτης» φιλίας Κίνας-Ρωσίας, έγραψε ο Κινέζος ηγέτης σε άρθρο που υπέγραψε και δημοσιεύθηκε την Τετάρτη πριν από την αναχώρησή του.
Η Κίνα και η Ρωσία «ανέκαθεν στήριζαν σθεναρά η μία την άλλη» σε ζητήματα που αφορούν τα βασικά τους συμφέροντα ή τις κύριες ανησυχίες τους. Η σινορωσική σχέση δεν στοχεύει κανένα τρίτο μέρος και δεν υπόκειται στον έλεγχο τρίτων, αναφέρεται στο άρθρο της κρατικής εφημερίδας της Ρωσίας *Rossiyskaya Gazeta*.
Σύμφωνα πάντως με αναλυτές, στις διμερείς σχέσεις Κίνας – Ρωσίας οι συμβολισμοί συχνά υπερισχύουν της ουσίας. Οι συχνές επαφές και συναντήσεις μεταξύ των δύο ηγετών υποδεικνύουν μια διαπροσωπική στρατηγική σχέση, μεν, η οποία όμως δεν έχει παράξει αντίστοιχα αποτελέσματα στο πεδίο. Αντιθέτως, πίσω από τις επιδείξεις ενότητας, η φύση των σχέσεων Κίνας-Ρωσίας παραμένει πολύ πιο περίπλοκη.
Κατά πολλούς, Πούτιν και Σι δεν συμφωνούν σε όλα, αλλά έχουν πολλά σημεία που λαμβάνουν ανταγωνιστικές θέσεις.
Η συνεργασία κολλημένη σε πολλά μέτωπα
Αυτό που μένει να διαφανεί είναι αν η επίσκεψη του Σι εκτός από πληθώρα δηλώσεων για όλο το φάσμα των σινορωσικών σχέσεων, θα συνοδευτεί από πιο απτες ενδείξεις στήριξης και συνεργασίας. Για παράδειγμα, ο αγωγός Power of Siberia 2 έχει τεθεί επί τάπητος εδώ και μια δεκαετία, αλλά δεν έχει προχωρήσει καθόλου.
Ιδιαίτερο βάρος δίδεται στη διάρκεια της επίσκεψης του Σι στη Μόσχα, η οποία θα είναι τέσσερις ημέρες, ωστόσο, η Μαρίγια Γκολούμπεβα, διακεκριμένη συνεργάτιδα του CEPA, δήλωσε ότι δεν θα «υπερεκτιμούσε» τη διάρκεια της τετραήμερης επίσκεψης του Σι, καθώς έχει πραγματοποιήσει παρόμοιας διάρκειας επισκέψεις σε άλλα κράτη των BRICS.
Ωστόσο, η πρώην υπουργός Εσωτερικών της Λετονίας εξέφρασε ανησυχίες για το ενδεχόμενο η επίσκεψη να σηματοδοτεί τη συνέχιση μιας «έμμεσης αλλά απτής» υποστήριξης του Πεκίνου στις πολεμικές προσπάθειες της Μόσχας.
Οι Σινο-ευρωπαϊκές σχέσεις βελτιώνονται
Όσον αφορά τις Σινο-ευρωπαϊκές σχέσεις, στρατηγικά, η επίσκεψη δεν συνεπάγεται απαραίτητα την σύσφιξη των σχέσεων, ενδέχεται όμως παράσχει στήριγμα στον Πούτιν για την παράταση του πολέμου στην Ουκρανία.
Την Τρίτη, πριν από την αναχώρησή του για τη Μόσχα, ο Σι αντάλλαξε συγχαρητήρια μηνύματα με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα και την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τα 50 χρόνια διπλωματικών σχέσεων Κίνας-ΕΕ, σε μια προσπάθεια εμβάθυνσης της συνεργασίας.
Το κινεζικό ΥΠΕΞ επιβεβαίωσε επίσης την Τρίτη ότι ήραν τις κυρώσεις κατά μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι οποίες ίσχυαν από το 2021.
Αν και η πολιτική Τραμπ έσπρωξε το Πεκίνο πιο κοντά στις Βρυξέλλες, μια «δομική» αντίφαση διαπερνά τις σχέσεις της Κίνας τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ευρώπη.
Οι Ευρωπίοι θα εστιάσουν την προσοχή τους στην ομιλία του Σι στη Μόσχα για να διαπιστώσουν εάν θα αναφερθεί με ουσιαστικό τρόπο στην ειρήνη στην Ουκρανία.
Οι ΗΠΑ θέλουν να υποσκάψουν τις σχέσεις Πούτιν – Σι
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους έχουν χαρακτηρίσει εδώ και καιρό το Πεκίνο ως «καθοριστικό υποστηρικτή» της ρωσικής αμυντικής βιομηχανίας, αλλά οι κινεζικές αρχές απορρίπτουν κατηγορηματικά τον ισχυρισμό, επιμένοντας ότι δεν έχουν «προσφέρει ποτέ φονικά όπλα σε κανένα από τα μέρη της σύγκρουσης και ελέγχουν αυστηρά τις εξαγωγές διττής χρήσης προϊόντων».
Οι κινήσεις εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ, ιδίως οι διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα για την ειρήνη στην Ουκρανία, έχουν προκαλέσει ερωτήματα για το εάν η Ουάσινγκτον επιδιώκει μια «αντίστροφη στρατηγική Κίσινγκερ» – μια σύμπλευση με τη Ρωσία για την ανάσχεση της Κίνας.
Πάντως, θεωρείται απίθανό η πολιτική Τραμπ για την απομάκρυνση Ρωσίας – Κίνας να παράξει καρπούς στο άμεσο μέλλον, ειδικά όσο ο Πούτιν παραμένει στην εξουσία.
«Μαζί, πρέπει να ματαιώσουμε κάθε σχέδιο που επιχειρεί να διαταράξει ή να υπονομεύσει τους δεσμούς φιλίας και εμπιστοσύνης μας», έγραψε ο Σι στο υπογεγραμμένο άρθρο του.
«Πρέπει να αξιοποιήσουμε τη σταθερότητα και την ανθεκτικότητα της στρατηγικής μας σύμπραξης για να επιταχύνουμε από κοινού τη μετάβαση προς έναν πολυπολικό κόσμο».
