Η ΕΚΤ μείωσε και τα τρία βασικά της επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης, μειώνοντας το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης στο 2,40%, το επιτόκιο καταθέσεων στο 2,25% και τη διευκόλυνση οριακής χρηματοδότησης στο 2,65%, όπως αναμενόταν.
Η απόφαση αντανακλά την αυξανόμενη εμπιστοσύνη ότι ο πληθωρισμός βρίσκεται σε τροχιά βιώσιμης επιστροφής στον στόχο του 2%. Τόσο ο γενικός όσο και ο δομικός πληθωρισμός συνεχίζουν να αποκλιμακώνονται, ενώ σημειώνεται επιβράδυνση και στον πληθωρισμό υπηρεσιών. Η αύξηση των μισθών επιβραδύνεται, ενώ οι επιχειρήσεις απορροφούν μέρος των πιέσεων στο κόστος.
Ωστόσο, οι κίνδυνοι για τις προοπτικές της Ευρωζώνης παραμένουν, κυρίως λόγω της ενίσχυσης των παγκόσμιων εμπορικών εντάσεων, που πλήττουν την εμπιστοσύνη και σφίγγουν τις χρηματοοικονομικές συνθήκες. Η ΕΚΤ αναγνώρισε την εξασθένιση των προοπτικών ανάπτυξης και τόνισε την προσήλωσή της σε προσέγγιση βάσει δεδομένων. Δεν δεσμεύτηκε για νέες μειώσεις, υπογραμμίζοντας ότι οι μελλοντικές αποφάσεις θα εξαρτηθούν από τα οικονομικά στοιχεία, τη δυναμική του πληθωρισμού και την αποτελεσματικότητα της νομισματικής μετάδοσης.
Η ανάλυση της ανακοίνωσης της ΕΚΤ
Η ΕΚΤ πραγματοποιεί στοχευμένη και προληπτική στροφή προς χαλάρωση της πολιτικής, διατηρώντας ωστόσο υψηλό βαθμό ευελιξίας και προσαρμοστικότητας. Η μείωση κατά 25 μονάδες βάσης είναι σηματοδοτική και επιφυλακτική, ενώ η συνέχιση των αποφάσεων θα εξαρτάται πλήρως από την εξέλιξη των στοιχείων.
Η Τράπεζα προκρίνει τον ρεαλισμό και την προσαρμογή αντί του δόγματος, ανταποκρινόμενη τόσο στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού όσο και στους νέους εξωτερικούς κινδύνους. Η προσήλωσή της στη σταθερότητα τιμών παραμένει αταλάντευτη, αλλά η προσέγγιση γίνεται πλέον πιο ισορροπημένη και δυναμική.
Μείωση επιτοκίων
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να μειώσει τα βασικά επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης σηματοδοτεί μια σημαντική στροφή στη νομισματική πολιτική, η οποία εστιάζει πλέον στην εξισορρόπηση μεταξύ του στόχου σταθερότητας των τιμών και της ανάγκης για ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας εν μέσω αυξανόμενης αβεβαιότητας. Η κίνηση αυτή δεν εκπλήσσει τις αγορές, ωστόσο σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κύκλου, όπου οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με βάση εισερχόμενα δεδομένα και χωρίς προκαταβολικές δεσμεύσεις.
Η συνοδευτική ανακοίνωση της ΕΚΤ αποκαλύπτει ενίσχυση της εμπιστοσύνης προς την πορεία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού, ενώ παράλληλα αναγνωρίζεται η επιδείνωση των προοπτικών ανάπτυξης εξαιτίας της επιδείνωσης των παγκόσμιων εμπορικών σχέσεων. Η στρατηγική της ΕΚΤ δείχνει να εξελίσσεται προς μια προσεκτική αλλά ευέλικτη προσαρμογή, με εργαλεία όπως ο Μηχανισμός Προστασίας της Μετάδοσης να παραμένουν ενεργοί σε περίπτωση διαταραχών στις αγορές.
Ανάλυση πλαισίου και απόφασης
Δυναμική Πληθωρισμού
- Ο γενικός και ο δομικός πληθωρισμός υποχωρούν, όπως είχε προβλεφθεί.
- Ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες, που συνήθως παραμένει ανθεκτικός, εμφανίζει πλέον σημαντική αποκλιμάκωση.
- Η αύξηση των μισθών επιβραδύνεται, ενώ τα εταιρικά κέρδη απορροφούν μέρος των πιέσεων στο κόστος, περιορίζοντας τον πληθωριστικό αντίκτυπο.
- Σύμφωνα με την ΕΚΤ, η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού βρίσκεται σε σταθερή τροχιά προς τον στόχο του 2%.
Ερμηνεία: Η ΕΚΤ εκτιμά ότι οι κίνδυνοι παρατεταμένου πληθωρισμού έχουν περιοριστεί, επιτρέποντας επιλεκτική χαλάρωση της πολιτικής.
Προοπτικές Ανάπτυξης
- Η ανάπτυξη επιβραδύνεται λόγω:
- Κλιμάκωσης των παγκόσμιων εμπορικών εντάσεων
- Αυξανόμενης αβεβαιότητας στις αγορές
- Πιθανού περιορισμού στη δανειοδότηση
- Η Ευρωζώνη εμφανίζει ενδείξεις ανθεκτικότητας, αλλά οι προοπτικές εξασθενούν.
Ερμηνεία: Η ΕΚΤ επιχειρεί προληπτική χαλάρωση, προκειμένου να αποφύγει βαθύτερη οικονομική επιβράδυνση.
Κατεύθυνση πολιτικής και προοπτικές
Καθοδήγηση και Επικοινωνία
- Η ΕΚΤ δεν προαναγγέλλει μελλοντική πορεία επιτοκίων.
- Υιοθετεί προσέγγιση ανά συνεδρίαση, εστιάζοντας σε:
- Πληθωριστικές προβλέψεις
- Εισερχόμενα οικονομικά στοιχεία
- Δυναμική της νομισματικής μετάδοσης
Ποσοτική Σύσφιξη (QT)
- Τα χαρτοφυλάκια APP και PEPP συνεχίζουν να μειώνονται σταδιακά, χωρίς επανεπενδύσεις λήξεων.
- Η στρατηγική αυτή συντελεί στην αποστράγγιση ρευστότητας, ενισχύοντας τον διαρθρωτικό ρόλο των επιτοκίων.
Εργαλεία και ευελιξία πολιτικής
- Ο Μηχανισμός Προστασίας της Μετάδοσης (TPI) παραμένει διαθέσιμος για να αντιμετωπίσει αδικαιολόγητες μεταβλητότητες ή χρηματοπιστωτικές κατακερματίσεις, που απειλούν την ενιαία μετάδοση της πολιτικής στην Ευρωζώνη.
Πιθανά σενάρια
| Σενάριο | Συνθήκες | Αναμενόμενη Αντίδραση ΕΚΤ | Κατώφλια Ενεργοποίησης |
|---|---|---|---|
| Συνεχιζόμενη Αποκλιμάκωση & Χαμηλή Ανάπτυξη | Πληθωρισμός <2%, Ανάπτυξη <1% | Νέα μείωση 25 μ.β. | Δομικός πληθωρισμός <2%, επιπλέον υποχώρηση υπηρεσιών |
| Εγκλωβισμένος Πληθωρισμός | Υπηρεσίες >4%, μισθοί αυξάνονται >5% | Πάγωμα περαιτέρω μειώσεων | Αντίσταση στις τιμές ή αυξημένα κόστη |
| Εξωτερικό Σοκ / Αποδυνάμωση ευρώ | EUR/USD <1.05, spike πρώτων υλών | Περιοριστική στάση ή πάγωμα | Πληθωρισμός εισαγωγών >3.5% |
| Διαταραχή στις αγορές ομολόγων | Spreads >250 μ.β. Ιταλίας–Γερμανίας | Ενεργοποίηση TPI, έκτακτες παρεμβάσεις | Απότομη μεταβλητότητα ή έλλειψη ρευστότητας |
| Επιδείνωση ύφεσης | ΑΕΠ <0, PMI <45 | Επιτάχυνση μείωσης επιτοκίων | Ενδείξεις ύφεσης ή απολύσεων |
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η απόφασή του να μειώσει το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων – το επιτόκιο με το οποίο το Διοικητικό Συμβούλιο δίνει την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής – βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.
Η διαδικασία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού βρίσκεται σε καλό δρόμο. Ο πληθωρισμός συνέχισε να εξελίσσεται όπως ανέμεναν οι εμπειρογνώμονες, με τον γενικό πληθωρισμό και τον πυρήνα του πληθωρισμού να υποχωρούν τον Μάρτιο. Ο πληθωρισμός των υπηρεσιών μειώθηκε επίσης σημαντικά τους τελευταίους μήνες. Οι περισσότεροι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί γύρω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του Διοικητικού Συμβουλίου για ρυθμό 2% σε διατηρήσιμη βάση. Ο ρυθμός αύξησης των μισθών επιβραδύνεται και τα κέρδη απορροφούν εν μέρει τον αντίκτυπο του ρυθμού αύξησης των μισθών, που εξακολουθεί να είναι υψηλός, στον πληθωρισμό. Η οικονομία της ζώνης του ευρώ έχει αναπτύξει κάποια ανθεκτικότητα σε παγκόσμιες διαταραχές, αλλά οι προοπτικές για την ανάπτυξη έχουν επιδεινωθεί λόγω των αυξανόμενων εμπορικών εντάσεων. Η αύξηση της αβεβαιότητας είναι πιθανόν να μειώσει την εμπιστοσύνη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων και η δυσμενής και ευμετάβλητη αντίδραση των αγορών στις εμπορικές εντάσεις είναι πιθανόν να οδηγήσει σε αυστηροποίηση των συνθηκών χρηματοδότησης. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν περαιτέρω δυσμενώς τις οικονομικές προοπτικές για τη ζώνη του ευρώ.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Ιδίως υπό τις τρέχουσες συνθήκες εξαιρετικής αβεβαιότητας, θα ακολουθήσει μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και θα λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγηση που διενεργεί όσον αφορά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, τα επιτόκια της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης θα μειωθούν σε 2,25%, 2,40% και 2,65% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 23 Απριλίου 2025.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Τα χαρτοφυλάκια APP και PEPP μειώνονται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument – TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών.
Η Πρόεδρος της ΕΚΤ θα αναλύσει τις σκέψεις που οδήγησαν στη λήψη αυτών των αποφάσεων στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 14:45 (ώρα κεντρικής Ευρώπης).
