Η οικονομία της Συρίας έχει επηρεαστεί σοβαρά από τον πόλεμο που διαρκεί 14 χρόνια και τις αυστηρές κυρώσεις που της επιβλήθηκαν με σκοπό να πιεστεί ο πρώην Πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ να σταματήσει τις συγκρούσεις. Το 2011, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν κυρώσεις σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών συριακού πετρελαίου. Το 2019, οι ΗΠΑ εισήγαγαν ένα επιπλέον πακέτο κυρώσεων, τον Νόμο Κέιζαρ, ο οποίος τέθηκε σε εφαρμογή το 2020 και είχε στόχο να σταματήσει οποιαδήποτε συναλλαγή και υποστήριξη του καθεστώτος αλ-Άσαντ μέσω «δευτερογενών κυρώσεων» σε τρίτους ατόμων ή οργανισμών.
Δεδομένα από την BP και το Ινστιτούτο Ενέργειας δείχνουν ότι η παραγωγή πετρελαίου της Συρίας κατέρρευσε μετά τις απαγορεύσεις. Ενώ η χώρα παρήγαγε πάνω από 400.000 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα το 2010, αυτή η παραγωγή έπεσε στα 24.000-34.000 βαρέλια την ημέρα μεταξύ 2014 και 2019. Για να το βάλουμε σε προοπτική, ακόμη και στην εποχή της ακμής της, η παραγωγή αυτή ήταν σχετικά χαμηλή σε σχέση με τους γειτονικούς της χώρες, για παράδειγμα, το Ιράκ παρήγαγε 4,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2023. Παρ’ όλα αυτά, πριν τον πόλεμο, η Συρία ήταν εξαγωγέας πετρελαίου και αυτοδύναμη σε ό,τι αφορά την ενέργεια.
Όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα, παρά τις κυρώσεις, η παραγωγή πετρελαίου της Συρίας δεν έπεσε ποτέ στο μηδέν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Αυτό οφείλεται σε αρκετούς λόγους, περιλαμβανομένης της συνεχιζόμενης επεξεργασίας αργού πετρελαίου σε περιοχές που ήταν υπό τον έλεγχο του καθεστώτος αλ-Άσαντ, το οποίο παραδιδόταν μέσω αγωγών στις κρατικές διυλιστήρια του Μπανίας και Χομς. Ενώ η Συρία δεν μπορούσε να εξάγει πετρέλαιο νόμιμα, μπορούσε να διυλίσει και να καταναλώσει την παραγωγή της για τις τοπικές ενεργειακές ανάγκες. Αυτές καλύπτονταν με επιπλέον εισαγωγές από το Ιράν, οι οποίες σταμάτησαν αμέσως στις 9 Δεκεμβρίου 2024, την ημέρα μετά την πτώση του αλ-Άσαντ. Ταυτόχρονα, το πετρέλαιο συνέχιζε να παράγεται στις περιοχές που το καθεστώς αλ-Άσαντ είχε χάσει από το αυτοανακηρυγμένο ISIS στα βορειοανατολικά της χώρας το 2014, με πολλές από τις πετρελαιοπηγές να ανακαταλαμβάνονται αργότερα από τους SDF το 2017 και να παραμένουν υπό τον έλεγχό τους, σύμφωνα με την USGS. Στην τελευταία κίνηση, οι SDF συμφώνησαν τώρα να παραδώσουν τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της περιοχής ως μέρος μιας νέας συμφωνίας μεταξύ των SDF και της σημερινής κεντρικής μεταβατικής κυβέρνησης.
Καθώς η χώρα προσπαθεί να αναδομήσει την κατεστραμμένη οικονομία της, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι η αναβίωση της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου θα μπορούσε να παρέχει όχι μόνο την ενέργεια, αλλά και να συμβάλει στα έσοδα που χρειάζονται για την ανοικοδόμηση μετά τον πόλεμο, με τα αποδεδειγμένα κοιτάσματα πετρελαίου στη Συρία να εκτιμώνται σε 2,5 δισεκατομμύρια βαρέλια το 2020. Ωστόσο, η επιστροφή στην παραγωγή πετρελαίου της Συρίας δεν θα είναι χωρίς προκλήσεις, καθώς τα διυλιστήρια και άλλες εγκαταστάσεις παραγωγής υπέστησαν ζημιές κατά τη διάρκεια του πολέμου, απαιτώντας χρόνο και πόρους για την αποκατάστασή τους.
Σύμφωνα με την Μπρέντα Σάφερ του Atlantic Council, η Τουρκία θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της Συρίας για την αναδόμηση του ενεργειακού της τομέα και στην ανοικοδόμηση της χώρας. Την ίδια στιγμή, σημειώνει ότι η βελτίωση του ενεργειακού τομέα της Συρίας θα μπορούσε επίσης να ωφελήσει άλλες περιοχές της περιοχής, όπως τον Λίβανο, ο οποίος πλήττεται από ανεπαρκείς προμήθειες ενέργειας.
Για να καταστεί δυνατή η οικονομική ανάκαμψη, ο μεταβατικός Πρόεδρος της Συρίας, Αχμέντ αλ-Σαρά, έχει επανειλημμένα καλέσει για την άρση των κυρώσεων στη Συρία. Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο άρση τις κυρώσεις σε πετρελαϊκές εταιρείες την περασμένη εβδομάδα, η ΕΕ έχει αναστείλει μερικές κυρώσεις, περιλαμβανομένων αυτών στον τομέα της ενέργειας. Οι ΗΠΑ χαλάρωσαν μερικές κυρώσεις στις 6 Ιανουαρίου, αλλά οι περισσότερες παραμένουν σε ισχύ.
You will find more infographics at Statista
