Ο καταιγισμός μεγάλων επενδυτικών σχεδίων συνεχίστηκε και το 2024, με τις εταιρείες να περιγράφουν σημαντικά σχέδια επέκτασης, παρά τις υποτονικές παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές, τις γεωπολιτικές εντάσεις και μια χρονιά με σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις σε όλο τον κόσμο.
Τα έργα κατασκευής μικροτσίπ και τα έργα ψηφιακών υποδομών κυριάρχησαν στον κατάλογο των 10 μεγαλύτερων άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) πράσινου πεδίου που ανακοινώθηκαν το 2024. Και τα 10 επιβεβαιωμένα έργα δήλωσαν οι επενδύτριες εταιρείες ότι κοστίζουν πάνω από 6 δισ. δολάρια, συμβάλλοντας στη συνέχιση της τάσης υψηλότερων μέσων κεφαλαιακών δαπανών (capex) που συνδέονται με τις διασυνοριακές επενδύσεις παγκοσμίως.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία της fDi Markets για τους πρώτους 10 μήνες του 2024 δείχνουν ότι ο μέσος όρος των κεφαλαιουχικών δαπανών για τα έργα ΑΞΕ πράσινου πεδίου έφθασε τα 82,9 εκατ. δολάρια, από 79,6 εκατ. δολάρια στο σύνολο του 2023 και το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από την περίοδο της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Τα μεγαλεπήβολα έργα ΑΞΕ γίνονται πρωτοσέλιδα, αλλά αντιμετωπίζουν πολλαπλούς κινδύνους, όπως επισημαίνει το FDI Intelligence. Η αβεβαιότητα που σχετίζεται με την πολεοδομική άδεια, την κατασκευή, την πρόσβαση στην ενέργεια, το νερό και την ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού μπορεί να επιβραδύνει την ικανότητα των εταιρειών να τα υλοποιήσουν. Η κλίμακα και η φιλοδοξία τους σημαίνουν αβέβαια χρονοδιαγράμματα και εκτέλεση.
Πολλά μεγαλεπήβολα έργα ΑΞΕ, ιδίως σε στρατηγικούς τομείς όπως οι ημιαγωγοί, βασίζονται επίσης σε τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις που αποδεσμεύονται μόνο όταν πληρούνται οι δείκτες απόδοσης, όπως οι στόχοι δημιουργίας θέσεων εργασίας. Ως αποτέλεσμα, τα μεγαλεπήβολα έργα δεν ανταποκρίνονται πάντα στις προσδοκίες. Αλλά αν είναι επιτυχημένα, μπορούν να έχουν έναν τεράστιο αντίκτυπο στις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές οικονομίες στις οποίες κατασκευάζονται.
Επισημαίνεται ότι η πρώτη δεκάδα περιλαμβάνει μόνο τα έργα που ανακοινώθηκαν επίσημα και τέθηκαν σε κίνηση από τις επενδύτριες εταιρείες. Όταν αναφέρονται σε άλλο νόμισμα, οι αξίες capex μετατράπηκαν σε δολάρια ΗΠΑ χρησιμοποιώντας τις μέσες συναλλαγματικές ισοτιμίες μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου 2024.
1. TSMC – ΗΠΑ – Ημιαγωγοί – Capex: 25 δισ. δολάρια
Η ταϊβανέζικη εταιρεία κατασκευής τσιπ TSMC δήλωσε τον Απρίλιο του 2024 ότι θα κατασκευάσει ένα τρίτο εργοστάσιο ημιαγωγών αιχμής στο Φοίνιξ της Αριζόνα. Οι συνολικές προγραμματισμένες επενδύσεις της στη δυτική πολιτεία των ΗΠΑ ανέρχονται πλέον σε 65 δισ. δολάρια, από τα 40 δισ. δολάρια που επιβεβαιώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2022 για τα δύο άλλα υπό κατασκευή εργοστάσια της TSMC στο Φοίνιξ.
Συνολικά, τα τρία εργοστάσια αποτελούν τις μεγαλύτερες άμεσες ξένες επενδύσεις στην ιστορία των ΗΠΑ και είναι ένα από τα εμβληματικά έργα των προσπαθειών της κυβέρνησης Biden για την ανάπτυξη των εγχώριων αμερικανικών αλυσίδων εφοδιασμού ημιαγωγών.
Η εταιρεία με έδρα την Ταϊβάν θα λάβει έως και 6,6 δισ. δολάρια σε άμεση χρηματοδότηση στο πλαίσιο του νόμου Chips and Science Act των ΗΠΑ, η οποία εξαρτάται από την ολοκλήρωση των ορόσημων κατασκευής, παραγωγής και εμπορικής εκμετάλλευσης. Το γραφείο του προγράμματος θα παράσχει επίσης ένα πρόσθετο δάνειο ύψους έως και 5 δισ. δολαρίων για τα επενδυτικά σχέδια της TSMC.
2. Samsung – ΗΠΑ – Ημιαγωγοί – 24 δισ. δολάρια
Ο κορεατικός γίγαντας των ηλεκτρονικών ειδών Samsung επιβεβαίωσε τον Απρίλιο του 2024 ότι θα κατασκευάσει μια δεύτερη μονάδα παραγωγής ημιαγωγών αιχμής και προηγμένης συσκευασίας στο Τέιλορ του Τέξας. Τα σχέδια αναμένεται να κοστίσουν περίπου 24 δισ. δολάρια, προσθέτοντας σε ένα άλλο εργοστάσιο στο Τέιλορ που ανακοίνωσε η εταιρεία το 2021 και ανεβάζοντας το συνολικό προγραμματισμένο κόστος επένδυσης σε περισσότερα από 40 δισ. δολάρια στην πολιτεία Lone Star.
Τα σχέδια επέκτασης της Samsung ακολούθησαν την υπόσχεση άμεσης χρηματοδότησης ύψους έως και 6,4 δισ. δολαρίων από τον νόμο US Chips Act για τις εγκαταστάσεις της σε όλο το Τέξας, οι οποίες αναμένεται να δημιουργήσουν συνολικά 4.500 νέες θέσεις εργασίας – εκκρεμεί ακόμη η τελική ανάθεση της χρηματοδότησης. Η Samsung παράγει μικροτσίπ στις ΗΠΑ από το 1996.
3. QTS – Ην. Βασίλειο – Data centers – 10 δισ. στερλίνες (12,8 δισ. δολάρια)
Η Quality Technology Services (QTS), θυγατρική του αμερικανικού κολοσσού διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων Blackstone, σχεδιάζει να επενδύσει 10 δισ. στερλίνες για την κατασκευή μιας πανεπιστημιούπολης κέντρων δεδομένων στο Northumberland, στη βορειοανατολική Αγγλία. Η πανεπιστημιούπολη, η οποία θα αποτελείται από 10 κτίρια και θα παρέχει υπολογιστική ισχύ για εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης (AI), κατασκευάζεται στην πρώην τοποθεσία της Britishvolt, μιας αποτυχημένης τοπικής start-up εταιρείας μπαταριών.
Το έργο, το οποίο υποστηρίχθηκε από τη βρετανική κυβέρνηση στη διάσκεψη κορυφής για τις επενδύσεις τον Οκτώβριο του 2024, αποτελεί μέρος των επενδύσεων σε κέντρα δεδομένων που εξαπλώνονται όλο και περισσότερο σε ανερχόμενες θέσεις με πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια. Η τοποθεσία είναι ένας πρώην σταθμός ηλεκτροπαραγωγής με έναν υποσταθμό του εθνικού δικτύου που παρέχει σύνδεση με τα μεγαλύτερα υπεράκτια αιολικά πάρκα του Ηνωμένου Βασιλείου στην κοντινή Βόρεια Θάλασσα.
4. Global Foundries – ΗΠΑ – Ημιαγωγοί – 11 δισ. δολάρια
Η Global Foundries (GF), μια πολυεθνική εταιρεία κατασκευής τσιπ που ανήκει κατά πλειοψηφία στο κρατικό επενδυτικό ταμείο Mubadala του Άμπου Ντάμπι, θα επενδύσει 11 δισ. δολάρια για την κατασκευή ενός νέου εργοστασίου στην πανεπιστημιούπολη της έδρας της στη Μάλτα της Νέας Υόρκης. Τα σχέδια επιβεβαιώθηκαν τον Νοέμβριο του 2024, αφού η GF έλαβε τελικά 1,5 δισ. δολάρια σε άμεση χρηματοδότηση από τον νόμο Chips Act.
Η GF θα επεκτείνει και θα εκσυγχρονίσει επίσης τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις της στη Μάλτα της Νέας Υόρκης και στο Essex Junction του Βερμόντ, ανεβάζοντας τη συνολική προγραμματισμένη επένδυση σε περισσότερα από 13 δισ. δολάρια στις δύο βόρειες πολιτείες των ΗΠΑ. Συνολικά αναμένεται να δημιουργηθούν 1.000 άμεσες θέσεις εργασίας στην παραγωγή και 9.000 θέσεις εργασίας στην κατασκευή καθ’ όλη τη διάρκεια των έργων.
5. PSMC & Tata Electronics – Ινδία – Ημιαγωγοί – 11 δισ. δολάρια
Η Powerchip Semiconductor Manufacturing Corporation (PSMC) της Ταϊβάν συνεργάστηκε με την Tata Electronics για την κατασκευή του πρώτου εργοστασίου ημιαγωγών της Ινδίας στο δυτικό κρατίδιο Gujarat. Το εργοστάσιο μικροτσίπ θα περιλαμβάνει επένδυση ύψους έως και 11 δισ. δολαρίων και αποτελεί μέρος των φιλοδοξιών του Δελχί να αναπτύξει την εγχώρια παραγωγική ικανότητα στους ημιαγωγούς και σε άλλους στρατηγικούς τομείς.
Η PSMC θα παράσχει σχεδιαστική και κατασκευαστική υποστήριξη για το εργοστάσιο, το οποίο θα έχει τη δυνατότητα παραγωγής έως και 50.000 πλακιδίων ανά μήνα. Τα τσιπ θα χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές όπως η ισχύς, οι οδηγοί οθόνης και οι μικροελεγκτές για την εξυπηρέτηση της ζήτησης από την τεχνητή νοημοσύνη, την αυτοκινητοβιομηχανία και τις ασύρματες επικοινωνίες.
6. Amazon Web Services – Ην. Βασίλειο – Data centers – 8 δισ. στερλίνες (10,2 δισ. δολάρια)
Μεταξύ 2024 και 2028, ο βραχίονας υπολογιστικού νέφους της Amazon θα επενδύσει 8 δισ. λίρες Αγγλίας στην κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση κέντρων δεδομένων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η ανακοίνωση που έγινε στις 10 Σεπτεμβρίου συνεχίζει ένα όργιο δαπανών της Amazon Web Services από τότε που ξεκίνησε την πρώτη περιοχή cloud στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2016. Η εταιρεία δήλωσε ότι οι συνολικές επενδύσεις της στο Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 2020 και 2018 θα ξεπεράσουν τα 11 δισ. στερλίνες.
7. QTS – Ισπανία – Data centers – 7,5 δισ. ευρώ (8,14 δισ. δολάρια)
Η Blackstone πρόκειται να επενδύσει 7,5 δισ. ευρώ για την κατασκευή μιας πανεπιστημιούπολης κέντρων δεδομένων σε μια έκταση 224 εκταρίων στο Calatorao, στη βόρεια Ισπανία. Η πανεπιστημιούπολη, που θα λειτουργήσει από τη θυγατρική της QTS, είναι μία από τις πολλές που ανακοινώθηκαν το 2024 σε ολόκληρη την περιοχή της Αραγονίας, καθώς οι προγραμματιστές και οι τεχνολογικοί όμιλοι έχουν αναζητήσει τοποθεσίες σε δευτερεύουσες αγορές με πρόσβαση σε άφθονη, πράσινη ηλεκτρική ενέργεια για τα ενεργοβόρα κέντρα δεδομένων τους.
8. VIS & NXP – Σιγκαπούρη – Ημιαγωγοί – 7,8 δισ. δολάρια
Η Vanguard International Semiconductor (VIS) της Ταϊβάν δημιούργησε κατασκευαστική κοινοπραξία με την ολλανδική NXP Semiconductors για τη δημιουργία εργοστασίου παραγωγής πλακιδίων 300mm στη Σιγκαπούρη. Η κοινοπραξία, η οποία θα ανήκει κατά 60% στην VIS και η NXP θα κατέχει το υπόλοιπο 40% του μετοχικού κεφαλαίου, πρόκειται να λειτουργήσει ως ανεξάρτητος, εμπορικός προμηθευτής χυτηρίου και να δημιουργήσει 1.500 θέσεις εργασίας στη Σιγκαπούρη.
Το συνολικό κόστος της εγκατάστασης αναμένεται να ανέλθει σε 7,8 δισ. δολάρια, με 2,4 δισ. δολάρια από την VIS, 1,6 δισ. δολάρια από την NXP και επιπλέον 1,9 δισ. δολάρια και από τις δύο εταιρείες για την υποστήριξη της υποδομής χωρητικότητας του έργου. Τα υπόλοιπα 1,9 δισ. δολάρια χρηματοδότησης θα προέλθουν από δάνεια, ενώ η εγκατάσταση θα λειτουργήσει από την VIS.
9. Oracle – Μαλαισία – Κέντρα δεδομένων – 6,5 δισ. δολάρια
Η αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας Oracle σχεδιάζει να επενδύσει πάνω από 6,5 δισ. δολάρια για την κατασκευή πολλαπλών κέντρων δεδομένων στη Μαλαισία για τη δημιουργία μιας δημόσιας «περιοχής cloud». Η επένδυση θα εξυπηρετήσει την αυξανόμενη ζήτηση για υπηρεσίες τεχνητής νοημοσύνης και cloud στη χώρα της νοτιοανατολικής Ασίας,.
Η επένδυση ακολούθησε τις επενδύσεις άλλων τεχνολογικών κολοσσών της Amazon, της Microsoft και της Google που έχουν αναλάβει σημαντικές δεσμεύσεις για την κατασκευή υποδομών διαδικτύου στη Μαλαισία και σε ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ασία.
10. Sabic – Κίνα – Χημικά – 6,4 δισ. δολάρια
Η Saudi Basic Industries (Sabic), θυγατρική της μεγάλης πετρελαϊκής εταιρείας Saudi Aramco, επιβεβαίωσε τον Ιανουάριο του 2024 ότι είχε καταλήξει σε τελική επενδυτική απόφαση για τη δημιουργία κοινοπραξίας για την κατασκευή συγκροτήματος πετροχημικών στην επαρχία Fujian της Κίνας. Η κοινοπραξία, η οποία ανήκει κατά 51% στη Sabic και κατά 49% στον όμιλο Fuijian Energy and Petrochemical Group, θα περιλαμβάνει συνολική επένδυση ύψους 6,4 δισ. δολαρίων.
Το διμερές εμπόριο και οι επενδύσεις μεταξύ της Κίνας και της Σαουδικής Αραβίας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς οι επιχειρηματικοί δεσμοί έχουν επεκταθεί πέρα από το πετρέλαιο, σύμφωνα με τον πιο διεκδικητικό ρόλο της χώρας ως «μεσαία δύναμη» στην παγκόσμια σκηνή.
Αυτός ο κατάλογος με τα 10 κορυφαία έργα ΑΞΕ βασίζεται στις τελευταίες διαθέσιμες πληροφορίες κατά τη στιγμή της δημοσίευσης επισημαίνει το FDI Intelligence. Αρκετά μεγαλεπήβολα έργα εξαιρέθηκαν από τον κατάλογο λόγω του ότι δεν έχουν ληφθεί οριστικές επενδυτικές αποφάσεις. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η δέσμευση της Mexico Pacific ύψους 15 δισ. δολαρίων για την κατασκευή ενός νέου τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στο βόρειο Μεξικό, τα σχέδια της Petronas και της YPF της Μαλαισίας να επενδύσουν 30 δισ. δολάρια σε ένα έργο υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αργεντινή και τα σχέδια της Amp Energy του Καναδά να κατασκευάσει ένα εργοστάσιο πράσινου υδρογόνου στην Αυστραλία με την τοπική μεταλλευτική εταιρεία Iron Road.
