Νευρικότητα στις αγορές, προβληματισμό και κινητικότητα σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, προκάλεσε ο Ντόναλντ Τραμπ με αναρτήσεις του στο κοινωνικό δίκτυο Truth Social, όπου προανήγγειλε δασμούς σε Κίνα, Καναδά και Μεξικό, για διαφορετικούς λόγους.
Παρά τη νέα “βόμβα” του Ντόναλντ Τραμπ, η νευρικότητα στις αγορές δεν έφτασε σε βαθμό έξαρσης και πανικού, ένδειξη ότι το playbook της πρώτης θητείας και η δυναμική αποκλιμάκωσης των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες απορροφούν μεγάλο μέρος του ωστικού κύματος.
Σε κάθε περίπτωση, οι δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ αρχίζουν να γίνονται αισθητές στις αγορές, ταυτόχρονα όμως ενισχύονται οι δικλείδες ασφαλείας. Πρόκειται για ένα παιχνίδι μια ιδιόρρυθμη κατάσταση. Το πρόβλημα πλέον είναι πως θα αντιδράσει ο Τραμπ αν αντιληφθεί ότι ο αντίκτυπος των δηλώσεων του είναι μικρότερος από τον προσδοκώμενο και προς ποια κατεύθυνση. Η προβλεψιμότητα των κινήσεών του μπορεί να αποτελέσει προοίμιο συγκλήσεων ή να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα του, αναγκάζοντας τον να υλοποιήσει τις απειλές του.
Το ρίσκο για τις αγορές και την παγκόσμια ασφάλεια έγκειται ακριβώς στην αντίληψη των απειλών του Τραμπ ως διαπραγματευτικό χαρτί και τις πιθανότητες υλοποίησης τους. Η οριακή διαφορά είναι αυτή που αντιλαμβάνεται η αγορά ως υπερβάλλοντα κίνδυνο.
Για την ώρα, οι αγορές πανηγύρισαν την επιλογή του Τραμπ για υπουργό Οικονομικών, πριν αγχωθούν για τον αντίκτυπο της προαναγγελίας επιβολής δασμών. Για την ώρα πάντως, ο δείκτης “φόβου” VIX παραμένει σε χαμηλά 6μηνου, κινούμενος στην περιοχή του 15 που σηματοδοτεί ουδετερότητα κινδύνου, καταδεικνύοντας ότι οι αγορές είναι μεν επιφυλακτικές αλλά όχι αγχωμένες.
Το μίγμα πολιτικών του Τραμπ για την οικονομία ευνοεί την ανάληψη ρίσκου, ωστόσο το γεωοικονομικό προφίλ αυξάνει την αβεβαιότητα. Πρόκειται για έναν μηχανισμό που θα χρειαστεί νέες εξισώσεις για την εμπέδωσή του στις τιμές των μετοχών και άλλων περιουσιακών στοιχείων.
Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι σύντομα ο Τραμπ θα προαναγγείλει αντίστοιχες πολιτικές και για την Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να φέρει τους Ευρωπαίους πιο κοντά σε διαπραγματεύσεις.
Auditor’s note: Checks and balances
Το Crisis Monitor έχει επισημάνει ότι τόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όσο και η Κομισιόν και η ΕΚΤ έχουν διαμορφώσει σενάρια και μηχανισμούς για τον έλεγχο των επιπτώσεων από τις πιθανές απειλές του Ντόναλντ Τραμπ. Στόχος είναι η διατήρηση του πλεονεκτήματος σε ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις.Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο Πεκίνο και Βρυξέλλες έχουν βρεθεί κοντύτερα τον τελευταίο καιρό, διαμορφώνοντας δυναμική που θα μπορούσε να αποτελέσει αντίβαρο για τις απειλές Τραμπ.
Οι απειλές του Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ, δεσμεύτηκε για την επιβολή επιπρόσθετων δασμών στην Κίνα, καθώς και στους γειτονικούς Καναδά και Μεξικό, προκαλώντας αναταραχή στις αγορές με την πρώτη του συγκεκριμένη απειλή για περιορισμό των παγκόσμιων εμπορικών ροών μετά τη νίκη του στις εκλογές.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει επιπρόσθετους δασμούς 10% σε προϊόντα από την Κίνα και 25% σε όλα τα προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά, μέσω αναρτήσεών του στην πλατφόρμα Truth Social τη Δευτέρα. Το καναδικό δολάριο έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο τετραετίας με την είδηση, ενώ το μεξικανικό πέσο διαπραγματεύτηκε κοντά στο πιο αδύναμο σημείο του από το 2022. Το κινεζικό γουάν σημείωσε ελαφρά πτώση στις διεθνείς αγορές.
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ παρουσίασε τους νέους δασμούς ως απαραίτητους για την καταστολή της μετανάστευσης και της εισαγωγής ναρκωτικών στις ΗΠΑ.
Κατηγόρησε την Κίνα ότι δεν τήρησε τις υποσχέσεις της να εφαρμόσει τη θανατική ποινή για εμπόρους φαιντανύλης, γράφοντας ότι «τα ναρκωτικά εισρέουν στη χώρα μας, κυρίως μέσω του Μεξικού, σε επίπεδα που δεν έχουν ξαναδεί».
«Μέχρι να σταματήσουν, θα επιβάλλουμε επιπλέον δασμό 10% σε όλα τα προϊόντα τους που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, πέραν οποιωνδήποτε άλλων δασμών,» δήλωσε ο Τραμπ.
Σε άλλη ανάρτηση, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος υποσχέθηκε επίσης να επιβάλει δασμούς 25% στο Μεξικό και τον Καναδά για «ΟΛΑ τα προϊόντα,» λέγοντας ότι θα υπογράψει εκτελεστικό διάταγμα για το θέμα την πρώτη ημέρα της θητείας του.
«Όπως γνωρίζουν όλοι, χιλιάδες άνθρωποι εισέρχονται από το Μεξικό και τον Καναδά, φέρνοντας εγκληματικότητα και ναρκωτικά σε επίπεδα που δεν έχουν ξαναδεί,» είπε. «Αυτός ο δασμός θα παραμείνει σε ισχύ μέχρι να σταματήσουν τα ναρκωτικά, κυρίως η φαιντανύλη, και όλοι οι παράνομοι μετανάστες να σταματήσουν αυτή την εισβολή στη χώρα μας!»
Οι απειλές του Τραμπ για δασμούς παρέχουν μια έντονη αντίθεση στις προσδοκίες ότι μπορεί να μετριάσει τις εμπορικές πολιτικές του κατά τη δεύτερη θητεία του, παρά τις ανησυχίες ορισμένων επιχειρηματικών ηγετών για τον αντίκτυπο. Αυτό συνέβη λίγες ημέρες μετά την επιλογή του Σκοτ Μπέσεντ ως επόμενο υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, μια κίνηση που θεωρήθηκε ενθαρρυντικό σημάδι για όσους αναζητούν μια πιο μετριοπαθή στάση στα θέματα δασμών.
Στο τραπέζι για διαπραγματεύσεις ο Τριντό
Λίγο μετά την ανάρτηση του Τραμπ, ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό επικοινώνησε με τον νεοεκλεγμένο πρόεδρο, και οι δύο ηγέτες είχαν τηλεφωνική συνομιλία για την ασφάλεια των συνόρων και το εμπόριο, σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο με γνώση του θέματος.
Ο Τριντό επισήμανε στον Τραμπ ότι ο αριθμός των μεταναστών που περνούν τα καναδικά σύνορα προς τις ΗΠΑ είναι ελάχιστος σε σύγκριση με αυτούς που περνούν από το Μεξικό, δήλωσε ο αξιωματούχος, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Ο Καναδάς δήλωσε ότι συνεργάζεται στενά με τις αμερικανικές αρχές επιβολής του νόμου καθημερινά για να αντιμετωπίσει τη «μάστιγα της φαιντανύλης που έρχεται από την Κίνα και άλλες χώρες,» σύμφωνα με δήλωση της Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Κρίστια Φρίλαντ, και του Υπουργού Δημόσιας Ασφάλειας, Ντόμινικ ΛεΜπλανκ.
«Ο Καναδάς δίνει την υψηλότερη προτεραιότητα στην ασφάλεια των συνόρων και την ακεραιότητα των κοινών συνόρων μας,» δήλωσαν οι υπουργοί.
Θετικά διακείμενοι οι Κινέζοι
Ο Λιου Πενγκγιού, εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι η οικονομική και εμπορική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών είναι αμοιβαία επωφελής. «Κανείς δεν θα κερδίσει έναν εμπορικό ή δασμολογικό πόλεμο,» έγραψε σε ανάρτησή του στο X, προσθέτοντας ότι το Πεκίνο έχει ενημερώσει την Ουάσιγκτον για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στις προσπάθειες κατά των ναρκωτικών.
Όταν ρωτήθηκε για την απειλή δασμών σε τακτική ενημέρωση, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Μάο Νινγκ, δήλωσε ότι το Πεκίνο «θα απαντήσει αργότερα,» χωρίς να επεκταθεί.
Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Οικονομίας του Μεξικού, καθώς και του Υπουργείου Εμπορίου της Κίνας, δεν απάντησαν άμεσα σε αιτήματα για σχόλια. Εκπρόσωποι του Τραμπ δεν απάντησαν άμεσα για το αν θα υπάρξουν εξαιρέσεις στους δασμούς.
Επιπτώσεις στις ΗΠΑ και την παγκόσμια οικονομία
Οι απειλές για δασμούς του Τραμπ έχουν προκαλέσει ανησυχία στις επιχειρήσεις και την παγκόσμια οικονομία. Οι νέοι δασμοί, αν εφαρμοστούν, θα επηρεάσουν σημαντικά την αυτοκινητοβιομηχανία στη Βόρεια Αμερική. Η αλληλεξάρτηση Καναδά, Μεξικού και ΗΠΑ, ειδικά στον τομέα των αυτοκινήτων, θα δοκιμαστεί καθώς η επιβολή δασμών 25% θα αυξήσει το κόστος παραγωγής, προκαλώντας ενδεχόμενες ελλείψεις και αύξηση τιμών.
Το Μεξικό, που αποτελεί πλέον τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ με εμπορικές συναλλαγές αξίας $800 δισ. ετησίως, ανησυχεί για την οικονομική ζημία που μπορεί να επιφέρουν οι δασμοί, ειδικά στις βιομηχανίες ηλεκτρονικών, πλαστικών και άλλων προϊόντων που εξάγονται στις ΗΠΑ.
Ο Καναδάς, από την άλλη πλευρά, που αποτελεί τον κύριο προμηθευτή ενέργειας των ΗΠΑ, κινδυνεύει να αντιμετωπίσει σημαντικές αυξήσεις κόστους σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άλλες εξαγωγές ενέργειας.
Πολιτικές προεκτάσεις και στρατηγικές ενέργειες
Οι δασμοί αποτελούν βασικό εργαλείο του Τραμπ για διαπραγμάτευση και πίεση. Η απόφασή του να ξεκινήσει τόσο νωρίς την ανακοίνωση σκληρών μέτρων φαίνεται να αποτελεί στρατηγική για την ανάδειξη της πολιτικής του ατζέντας σχετικά με τη μετανάστευση και την οικονομία. Στόχος του είναι η αύξηση της εσωτερικής παραγωγής και η μείωση του εμπορικού ελλείμματος.
Ωστόσο, αναλυτές προειδοποιούν ότι οι αυξημένοι δασμοί θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές και να αυξήσουν τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ. Ο Φλάβιο Βόλπε, πρόεδρος του Συνδέσμου Κατασκευαστών Ανταλλακτικών Αυτοκινήτων του Καναδά, σημείωσε ότι «οι δασμοί 25% δεν αποτελούν πραγματική συζήτηση, καθώς το κόστος θα είναι τεράστιο και για τις δύο πλευρές».
Μεταναστευτικό και εμπορική ατζέντα
Ο Τραμπ δεσμεύτηκε επίσης να επιταχύνει τη διαχείριση των συνόρων, υποσχόμενος μαζικές απελάσεις και την ολοκλήρωση του τείχους στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού. Παράλληλα, ανακοίνωσε τη χρήση στρατού για την εφαρμογή αυστηρότερων μέτρων κατά της μετανάστευσης.
Auditor’s note: Ρητορικός μαξιμαλισμός
Η ανακοίνωση των δασμών και η συνολική στρατηγική του Τραμπ έχουν προκαλέσει έντονη συζήτηση σχετικά με τις επιπτώσεις στην οικονομία και την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Η προσέγγισή του χαρακτηρίζεται από σκληρή ρητορική, ωστόσο η εμπειρία δείχνει ότι οι τελικές διαπραγματεύσεις είναι συχνά πιο ρεαλιστικές.
Ο χρόνος θα δείξει εάν οι απειλές θα οδηγήσουν σε συγκεκριμένα μέτρα ή αν αποτελούν εργαλείο διαπραγμάτευσης για πολιτικά και οικονομικά κέρδη.
