Σε κρίση διαρκείας βρίσκονται τα media παγκοσμίως και στην Ευρώπη, καθώς η εμπιστοσύνη των πολιτών έχει περιοριστεί σημαντικά, άλλωστε λόγω της εξάρτησής τους από πολιτικά και οικονομικά κέντρα εξουσίας και άλλωστε λόγω της ανόδου της παραπληροφόρησης μέσα και από τα social media.
Στη λίστα των χωρών με τη μικρότερη εμπιστοσύνη στα μέσα ενημέρωσης εξέχουσα θέση κατέχει η Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στη δεύτερη θέση πίσω από τη Σερβία και πάνω από την Ουγγαρία του Όρμπαν…
Η αύξηση της παραπληροφόρησης και της παραπλάνησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η αυξανόμενη αντίληψη προκατάληψης στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης έχουν οδηγήσει σε μείωση της εμπιστοσύνης στα μέσα ενημέρωσης τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Statista Consumer Insights σε 38 χώρες, η εμπιστοσύνη στα μέσα ενημέρωσης διαφέρει ανά γεωγραφική περιοχή.
Για παράδειγμα, το 41% των Σέρβων ερωτηθέντων δήλωσαν ότι δεν εμπιστεύονται τα μέσα ενημέρωσης κατά την περίοδο Απριλίου 2023 – Μαρτίου 2024. Αυτό αποδίδεται ενδεχομένως στην αυξανόμενη «κουλτούρα βίας στα μέσα» και στην παραμέληση της δημοσιογραφικής ηθικής, σύμφωνα με ένα άρθρο από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα. Την Σερβία ακολουθούν η Ελλάδα με 38% και η Ουγγαρία με 27% των ερωτηθέντων να δηλώνουν δυσπιστία προς τα μέσα ενημέρωσης. Στον αντίποδα, η Κίνα (10%), η Φινλανδία (8%) και η Ιαπωνία (6%) έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά δυσπιστίας. 20 από τις 38 χώρες ανέφεραν ποσοστά δυσπιστίας μεταξύ 10% και 15%, περιλαμβάνοντας τον Καναδά, τη Γερμανία (και οι δύο 15%), τη Βραζιλία (14%) και την Ιταλία (13%).
Μεταξύ των 10 κορυφαίων χωρών όσον αφορά το ΑΕΠ το 2024, το 16% των συμμετεχόντων από το Ηνωμένο Βασίλειο και το 18% των Ινδών ερωτηθέντων δήλωσαν ότι δεν εμπιστεύονται τα μέσα ενημέρωσης, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες το ποσοστό αυτό ήταν υψηλότερο (20%) και στη Γαλλία (21%).
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Η εμπιστοσύνη στα μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της αύξησης της παραπληροφόρησης και της αντίληψης προκατάληψης στα παραδοσιακά μέσα. Σύμφωνα με την έρευνα της Statista Consumer Insights για την περίοδο Απριλίου 2023 – Μαρτίου 2024, το 38% των Ελλήνων ερωτηθέντων δήλωσαν ότι δεν εμπιστεύονται τα μέσα ενημέρωσης. Αυτό κατατάσσει την Ελλάδα ανάμεσα στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά δυσπιστίας προς τα μέσα ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Reuters Institute) (DataReportal – Global Digital Insights).
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει επίσης σοβαρά προβλήματα στον τομέα της ελευθερίας του τύπου. Σύμφωνα με την έκθεση της Human Rights Watch, η χώρα έχει υποστεί κριτική για την ανεπαρκή έρευνα και αντιμετώπιση υποθέσεων δολοφονιών δημοσιογράφων, όπως αυτή του Γιώργου Καραϊβάζ το 2021 και του Σωκράτη Γκιόλια το 2010 (Human Rights Watch).
Η αύξηση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η μείωση της άμεσης πρόσβασης στις ιστοσελίδες και τις εφαρμογές ειδήσεων έχουν επηρεάσει επίσης την κατανάλωση ειδήσεων στην Ελλάδα. Οι νέοι χρήστες είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την ενημέρωσή τους, γεγονός που δημιουργεί προκλήσεις για τους παραδοσιακούς εκδότες ειδήσεων στην προσέλκυση και διατήρηση του κοινού τους (Reuters Institute) (DataReportal – Global Digital Insights).
Σκάνδαλα και ο ρόλος των media στην Ελλάδα
Οι πρόσφατες έρευνες και εκθέσεις από την ΕΕ αποκαλύπτουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την παραπληροφόρηση και την διαχείριση κρίσιμων ζητημάτων από την ελληνική κυβέρνηση.
- Τραγωδία Τρένου στα Τέμπη: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ευρωπαίος Εισαγγελέας έχουν επικρίνει την ελληνική κυβέρνηση για την αποτυχία τους να ενεργήσουν αποτελεσματικά μετά το δυστύχημα στα Τέμπη που σκότωσε 57 άτομα, κυρίως φοιτητές. Υπήρξαν κατηγορίες για προσπάθειες παραποίησης στοιχείων και κάλυψης πολιτικών ευθυνών (POLITICO).
- Σκάνδαλο Παρακολουθήσεων: Η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού Predator για την παρακολούθηση δημοσιογράφων και πολιτικών στην Ελλάδα έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες για την ελευθερία του τύπου και την προστασία των δεδομένων. Η Ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων διεξάγει έρευνες για την υπόθεση αυτή, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εκφράσει έντονες ανησυχίες για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα (Human Rights Watch).
Οι αναφορές αυτές υπογραμμίζουν την ανάγκη για διαφάνεια και λογοδοσία στην ελληνική κυβέρνηση, ειδικά σε θέματα που αφορούν την ασφάλεια και την προστασία των πολιτών.
You will find more infographics at Statista
