Εγκρίθηκε και τίθεται σταδιακά σε εφαρμογή ο νέος κανονισμός λειτουργίας του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, με έμφαση στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της αγοράς, μέσω της αύξησης της διασποράς και του βάθους. Ωστόσο ο κανονισμός θα εφαρμοστεί σε τρία στάδια, γεγονός που αν και δημιουργεί προϋποθέσεις ομαλής μετάβασης ενδέχεται να είναι κατώτερος των προσδοκιών για βαθιές,, ουσιώδεις και άμεσες αλλαγές που θα συντηρήσουν τη δυναμική και μπορεί να επιβραδύνουν την πραγμάτωση της προοπτικής.
Μετά από 20 χρόνια από την εφαρμογή του πρώτου κανονισμού λειτουργίας του Χ.Α, οι αλλαγές που ενσωματώνονται πλέον είναι μακρόν οι πιο εκτενείς και ουσιώδεις και στοχεύουν στην προετοιμασία του Χ.Α για μετάβαση στις ανεπτυγμένες αγορές. Υπ’ αυτό το πρίσμα και με δεδομένη τη σταδιακή ωρίμανση της Αγοράς, η σταδιακή εφαρμογή του κανονισμού λειτουργίας στοχεύει να περιορίσει τις αναταράξεις από τις αλλαγές και να δώσει χρόνο στους ιδιοκτήτες και τις διοικήσεις των εταιριών να κινηθούν στην κατεύθυνση της επίλυσης των ζητημάτων χωρίς να προκληθεί σύγχυση.
Στον νέο κανονισμό του Χ.Α κυριαρχεί η αλλαγή των κριτηρίων διασποράς μετοχών και εισαγωγής σε καθεστώς επιτήρησης, καθώς και οι συνεπακόλουθες ενέργειες μέχρι τη συμμόρφωση ή τη διαγραφή των εταιριών. Η στόχευση αυτών των μέτρων εστιάζεται κυρίως στις εταιρίες επενδύσεων ακίνητης περιουσίας (REITS), οι οποίες εισάγονται υποχρεωτικά στο Χ.Α προκειμένου να διατηρήσουν την άδειά τους και να καρπωθούν τα φορολογικά κίνητρα. Παράλληλα, όμως στοχεύει στη διαμόρφωση επαρκούς ρευστότητας στην αγορά και στη διαθεσιμότητα επενδυτικών μέσω σε όλο το φάσμα της αγοράς, ώστε να πληρούνται τα κριτήρια αναβάθμισης του Χ.Α που τίθενται από τον MSCI και τους περισσότερους οίκους.
Εκτός αυτών, όμως, χαλαρώνουν οι κανονισμοί για την εισαγωγή στο Χ.Α εταιριών, καθώς καταργείται το φορολογικό πιστοποιητικό και προϋπόθεση κερδοφόρων χρήσεων, ανοίγοντας την πόρτα για είσοδο ζημιογόνων εταιριών. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται να διευρυνθεί το pool των επενδυτικών επιλογών και να δοθεί η δυνατότητα στην επενδυτική κοινότητα να αναλάβει ενδεχομένως μεγαλύτερα ρίσκα, επιδιώκοντας να πιάσει εγκαίρως τις τάσεις και να επιτύχει πολύ μεγαλύτερες αποδόσεις. Έτσι, το Χ.Α δημιουργεί χώρο για την άντληση κεφαλαίων με βασικό όπλο το business plan των εταιριών. Παράλληλα, όμως, ανεβαίνει ο πήχης για την είσοδο εταιριών στην Κύρια Αγορά του Χ.Α στα 40 εκατ., σε μια προσπάθεια να ενδυναμωθεί η Εναλλακτική Αγορά, η οποία θα παίξει κυρίως τον ρόλο της κοιτίδας για την προσέλκυση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
Πλέον εκτός από την υπαγωγή των εταιριών που δεν πληρούν τα κριτήρια διασποράς και κεφαλαιοποίησης στις κατηγορίες επιτήρησης και αναστολής, θα ανοίξει ο δρόμος για εσωτερική “μετανάστευση” στην Εναλλακτική Αγορά, δημιουργώντας έτσι δυνητικά αμφίδρομη σχέση μεταξύ των δύο αγορών και παρέχοντας σε εταιρίες τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα που ανακύπτουν χωρίς να χάσουν την πρόσβαση στην αγορά.
Μετοχές που δεν πληρούν το κριτήριο της επαρκούς διασποράς θα υπάγονται στην κατηγορία επιτήρησης. Αναλυτικά:
H ανακοίνωση
Η Διοικούσα Επιτροπή Χρηματιστηριακών Αγορών αποφάσισε την 9η Τροποποίηση του Κανονισμού Χρηματιστηρίου Αθηνών (εφεξής «νέος Καν/ΧΑ»), που εγκρίθηκε στη συνέχεια από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στις 21/5/2024, καθώς και τις συνακόλουθες αλλαγές σε επίπεδο των Εκτελεστικών Αποφάσεων Χ.Α. 17, 20, 22, 24, 25, 27, 28 και 32, και αφορούν κυρίως τα παρακάτω θέματα:
Α. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ ΤΙΤΛΩΝ
Επικαιροποιούνται οι διατάξεις του Κανονισμού και των Αποφάσεων 17, 20, 22 και 24 αναφορικά με την προσθήκη της Μεθόδου 4 Επιλεκτική κατάρτιση (Hit & Take) στον Μηχανισμό δανεισμού τίτλων.
Β. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΟΛΗ, ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ AΞΙΟΓΡΑΦΩΝ
Ι. ΑΝΑΣΤΟΛΗ
Προστίθενται οι παρακάτω περιπτώσεις αναστολής:
α) όταν οι μετοχές του Εκδότη παραμένουν στην Κατηγορία Επιτήρησης για περισσότερα από δύο (2) συνεχόμενα έτη.
Για τους ήδη εισηγμένους Εκδότες κατά την έναρξη ισχύος του νέου Καν/ΧΑ, ο έλεγχος της διετίας θα λάβει χώρα για πρώτη φορά κατά τον τακτικό έλεγχο της Κατηγορίας Επιτήρησης το Μάιο 2025 και θα προσμετρηθεί και το χρονικό διάστημα που οι μετοχές του Εκδοτών ήταν ήδη στην Κατηγορία Επιτήρησης πριν την θέση σε ισχύ του Καν/ΧΑ.
β) όταν ο Εκδότης δεν ανταποκριθεί προσηκόντως κι εμπροθέσμως σε ερώτημα του Χ.Α.
ΙΙ. ΔΙΑΓΡΑΦΗ
Το αξιόγραφο διαγράφεται μετά από έξι (6) μήνες σε Αναστολή με δυνατότητα παράτασης για ακόμη έξι (6) μήνες, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος του Εκδότη.
Διαγράφονται οι μετοχές σε αναστολή λόγω διασποράς κάτω του 10%. Για τους ήδη εισηγμένους Εκδότες κατά την έναρξη ισχύος του νέου Καν/ΧΑ, η εφαρμογή της παραπάνω διάταξης αρχίζει από 1.7.2025.
Εναλλακτικά της διαγραφής, προβλέπεται η δυνατότητα του Χ.Α., εφόσον προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία και σύμφωνα με αυτήν, να μεταφέρει στην Εναλλακτική Αγορά αξιόγραφα του Εκδότη που δεν πληρούν τους κανόνες της Κύριας Αγοράς.
ΙΙΙ. ΕΠΑΝΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ
Σε περίπτωση αναστολής μεγαλύτερης των έξι (6) μηνών και μέχρι ενός (1) έτους, ο Εκδότης θα οφείλει να δημοσιοποιήσει πλέον μόνο ανακοίνωση με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την πλήρη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού.
Γ. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΑΓΟΡΑ
Ι. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ
1. Αρχική Διασπορά: Η διασπορά θεωρείται επαρκής, όταν είναι τουλάχιστον 25% του συνόλου των μετοχών της ίδιας κατηγορίας, κατανεμημένη σε τουλάχιστον 500 πρόσωπα, ή σε τουλάχιστον 300 πρόσωπα με παράλληλο διορισμό τουλάχιστον 2 ειδικών διαπραγματευτών. Κατά παρέκκλιση, επιτρέπεται διασπορά σε ποσοστό τουλάχιστον 15% για εταιρείες με κεφαλαιοποίηση τουλάχιστον €200 εκατομμυρίων .
2. Κερδοφορία: Καταργείται το ποσοτικό κριτήριο, αλλά η λειτουργική κερδοφορία αποτελεί πρόσθετο κριτήριο αξιολόγησης.
3. Κεφαλαιοποίηση: Τουλάχιστον €40 εκατομμυρίων και ίδια κεφάλαια τουλάχιστον €1 εκατομμυρίου
4. Φορολογικός έλεγχος/φορολογικό πιστοποιητικό: Καταργείται
5. Ειδικές προϋποθέσεις εισαγωγής Ασφαλιστικών, Κατασκευαστικών και Εταιρειών Εμπορίας Αυτοκινήτων: Καταργούνται
6. Απαγόρευση μεταβίβασης μετοχών: Βασικοί μέτοχοι εκδοτών με κεφαλαιοποίηση μικρότερη των €200 εκατομμυρίων και με ζημίες κατά την προηγούμενη χρήση της εισαγωγής απαγορεύεται να μεταβιβάσουν ποσοστό μεγαλύτερο του 25% του συνόλου των μετοχών τους κατά τους πρώτους 6 μήνες.
Στην Απόφαση 28 έγινε απλούστευση της διαδικασίας εισαγωγής.
ΙΙ. ΈΛΕΓΧΟΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΗ ΒΑΣΗ
To ποσοστό επαρκούς διασποράς που υποχρεούται να τηρεί κάθε εκδότης σε συνεχή βάση, ανέρχεται σε τουλάχιστον 25% του συνόλου των κοινών μετοχών όταν η συνολική κεφαλαιοποίηση είναι κάτω των €200 εκατομμυρίων, ή σε τουλάχιστον 15% όταν η κεφαλαιοποίηση είναι μεγαλύτερη του ανωτέρω ορίου.
Η επαρκής διασπορά θα ελέγχεται 2 φορές το χρόνο σε εξαμηνιαία βάση (Ιανουάριο και Ιούλιο) με βάση την κεφαλαιοποίηση της αρχικής εισαγωγής και τη μέση διασπορά κάθε εξάμηνης περιόδου που αφορά ο έλεγχος.
Ο έλεγχος θα διενεργείται με βάση τις ανακοινώσεις σημαντικών μεταβολών δικαιωμάτων ψήφου του Εκδότη για συναλλαγές που διενεργήθηκαν έως και την τελευταία ημέρα διαπραγμάτευσης της περιόδου αναφοράς.
Σε περίπτωση που μειωθεί η διασπορά κάτω του επιτρεπτού ποσοστού και η συγκεκριμένη μετοχή δεν υπάγεται στην διαβάθμιση Υψηλής Συναλλακτικής Δραστηριότητας, παρέχεται προθεσμία έξι (6) μηνών για την αποκατάσταση, με δυνατότητα παράτασης επιπλέον έξι (6) μηνών, κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος του εκδότη. Επίσης, οι εκδότες υποχρεούνται να διορίσουν άμεσα τουλάχιστον 2 ειδικούς διαπραγματευτές εντός τριμήνου.
Στην περίπτωση μη εμπρόθεσμης αποκατάστασης της διασποράς, η μετοχή θα μεταφέρεται στην Κατηγορία Επιτήρησης εφόσον το ποσοστό είναι τουλάχιστον 10% και δεν υπάγεται στην διαβάθμιση Υψηλής Συναλλακτικής Δραστηριότητας, ενώ εάν το ποσοστό υπολείπεται του 10%, θα αναστέλλεται άμεσα η διαπραγμάτευση προς διαγραφή.
Για τους ήδη εισηγμένους εκδότες κατά την έναρξη ισχύος του νέου Καν/ΧΑ, ο 1ος έλεγχος επάρκειας διασποράς του Χ.Α. θα διενεργηθεί τον Ιούλιο 2025 με βάση τη μέση κεφαλαιοποίηση και τη μέση διασπορά του 1ου εξαμήνου του 2025, ενώ για τους επόμενους ελέγχους, θα λαμβάνεται υπόψη πάντα η κεφαλαιοποίηση του πρώτου ελέγχου και η μέση διασπορά της εξάμηνης περιόδου που αφορά κάθε έλεγχος.
Η διαδικασία του εξαμηνιαίου ελέγχου της υποχρέωσης επάρκειας διασποράς σε συνεχή βάση περιγράφεται στην Απόφαση 22 του Χ.Α.
III. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ
Προστίθεται ως νέος λόγος υπαγωγής στην Κατηγορία Επιτήρησης η μη τήρηση επαρκούς διασποράς σε συνεχή βάση από τους εκδότες.
Τίθεται όριο τουλάχιστον 50% των συνολικών ιδίων κεφαλαίων για τις μη ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές του Εκδότη και αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των Ιδίων Κεφαλαίων για τον έλεγχο των Αρνητικών Ιδίων Κεφαλαίων και των Ζημιών, με εφαρμογή από 1.1.2025.
Περιορίζεται ο χρόνος παραμονής μιας εταιρείας στην Κατηγορία Επιτήρησης στα δύο (2) έτη κατ’ ανώτατο όριο. Για τους ήδη εισηγμένους Εκδότες στην Κατηγορία Επιτήρησης κατά την έναρξη ισχύος του νέου Καν/ΧΑ, ο έλεγχος της διετίας για σκοπούς θέσης σε αναστολή θα λάβει χώρα κατά τον τακτικό έλεγχο του Χ.Α. για την Κατηγορία Επιτήρησης το Μάιο 2025.
Σημειώνεται ότι ο τακτικός έλεγχος του Χ.Α. για την Κατηγορία Επιτήρησης για την οικονομική χρήση 2023 θα πραγματοποιηθεί με βάση τις σχετικές διατάξεις που ίσχυαν πριν την θέση σε ισχύ του νέου Καν/ΧΑ.
IV. ΕΜΜΕΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Προβλέπεται η υποχρέωση του Εκδότη για έγκαιρη ενημέρωση του Χ.Α. για την επικείμενη έμμεση εισαγωγή πριν την ανακοίνωση προς το επενδυτικό κοινό, με κύρωση την αναστολή σε αντίθετη περίπτωση.
Όλες οι προϋποθέσεις πρωτογενούς εισαγωγής συμπεριλαμβανομένης πλέον και της διασποράς, πρέπει να υφίστανται υποχρεωτικά στο πρόσωπο του εισηγμένου Εκδότη που θα προκύψει μετά την υλοποίηση της έμμεσης εισαγωγής.
Η Απόφαση 32 καταργείται και τα θέματα που σχετίζονται με την Έμμεση Εισαγωγή περιλαμβάνονται πλέον στην Απόφαση 25.
V. ΝΕΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ
Δημιουργείται η νέα Κατηγορία Διαπραγμάτευσης «Κατηγορία Επαγγελματιών Επενδυτών», όπου θα επιτρέπεται η διενέργεια συναλλαγών αποκλειστικά και μόνο από επαγγελματίες και ιδιώτες πελάτες που πληρούν τα κριτήρια του άρθρου 41 ν. 4209/2013. Στην Κατηγορία αυτή θα εισάγονται μόνο εντολές ελάχιστης αξίας €100 χιλιάδων για:
α) μερίδια Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ) ανοικτού τύπου που έχουν τα βασικά χαρακτηριστικά λειτουργίας Διαπραγματεύσιμων Αμοιβαίων Κεφαλαίων (Δ.Α.Κ.) και επιτρέπεται η διάθεσή τους στην Ελλάδα και
β) ευρωομόλογα
Οι παράμετροι διαπραγμάτευσης της νέας Κατηγορίας ορίζονται στην Απόφαση 22 του Χ.Α.
Δ. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΕΚΔΟΤΩΝ
Προστίθεται υποχρέωση δημοσίευσης ανακοίνωσης με σχολιασμό τουλάχιστον των ετήσιων οικονομικών αποτελεσμάτων στα ελληνικά & αγγλικά.
Για σημαντικά εταιρικά γεγονότα (π.χ. εξαγορές, απόσχιση κλάδου κ.λπ.) δεν θα δημοσιεύεται πλέον Πληροφοριακό Σημείωμα, αλλά μόνο αναλυτική ανακοίνωση ως προς την επίδραση του εταιρικού γεγονότος στην περιουσιακή διάρθρωση του εκδότη πριν και μετά τη συναλλαγή.
Ε. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ
Εκδότες με μετοχές που συνιστούν υποκείμενη αξία παραγώγου, πρέπει να ορίζουν την ημερομηνία αποκοπής μερίσματος ή άλλης χρηματικής διανομής πάντα μεταγενέστερα από τη λήξη της πλησιέστερης σειράς ρευστότητας του παραγώγου επί της μετοχής ή του δείκτη που συμμετέχουν οι μετοχές τους αντίστοιχα.
ΙΣΧΥΣ ΤΗΣ 9ΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Η ισχύς της 9ης Τροποποίησης του Κανονισμού και των Εκτελεστικών Αποφάσεων 22, 25, 27, 28 και 32, αρχίζει από τη λήψη της απόφασης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για την έγκριση της τροποποίησης, με την επιφύλαξη των μεταβατικών διατάξεων που ορίζουν διαφορετικό χρόνο ισχύος για κάποια θέματα σύμφωνα με τα προαναφερόμενα ανά θεματική ενότητα. Οι ρυθμίσεις της 9ης Τροποποίησης του Κανονισμού και των Εκτελεστικών Αποφάσεων 17, 20, 22 και 24 που αφορούν το Μηχανισμό Δανεισμού Τίτλων θα τεθούν σε εφαρμογή τη Τρίτη 28 Μαΐου 2024.
