Το come back της Πολωνίας από την Άβυσσο σηματοδοτεί η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εγκρίνει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση, καθώς αναγνωρίζει ως επαρκείς τις μεταρρυθμίσεις στο Κράτος Δικαίου που προωθεί ο Ντόναλντ Τουσκ.
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε επισήμως την πρόσβαση χρηματοδότησης της ΕΕ στην Πολωνία, ανοίγοντας το δρόμο για κονδύλια ύψους 137 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η απόφαση αυτή σχετίζεται με τις μεταρρυθμίσεις του κράτους δικαίου που έχει υιοθετήσει η Πολωνία και τα πιο πρόσφατα και άμεσα μέτρα που έχει λάβει για την αντιμετώπιση των ορόσημων για την ενίσχυση της δικαστικής ανεξαρτησίας.
Η απόφαση είχε προαναγγελθεί την περασμένη εβδομάδα από την πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στην Πολωνία, παρουσία του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ. Με τον τρόπο αυτό μπαίνει τέλος στα χρόνια αντιπαράθεσης μεταξύ Βρυξελλών και Βαρσοβίας, κατά τη διάρκεια των οποίων πολλά ευρωπαϊκά κονδύλια είχαν μπλοκαριστεί από την Επιτροπή για τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου από την τέως συντηρητική κυβέρνηση του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), που έχασε τις βουλευτικές εκλογές τον περασμένο Οκτώβρη.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο του Μέσου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), η Επιτροπή ολοκλήρωσε την προκαταρκτική της αξιολόγηση του πρώτου αιτήματος πληρωμής της Πολωνίας. Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Πολωνία έχει εκπληρώσει ικανοποιητικά τα δύο «υπερ-ορόσημα» για την ενίσχυση σημαντικών πτυχών της ανεξαρτησίας της πολωνικής δικαιοσύνης μέσω της μεταρρύθμισης του πειθαρχικού καθεστώτος για τους δικαστές.
Έχει επίσης εκπληρώσει ικανοποιητικά ένα άλλο σημαντικό ορόσημο, σχετικά με τις απαραίτητες διασφαλίσεις κατά της απάτης. Μόλις επιβεβαιωθεί από τα κράτη μέλη, η σημερινή αξιολόγηση της Επιτροπής, θα επιτρέψει την εκταμίευση 6,3 δισεκατομμυρίων ευρώ (καθαρά από προχρηματοδότηση) τις επόμενες εβδομάδες, από συνολικά έως 59,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε κεφάλαια RRF προς την Πολωνία.
Μετά τις προαναφερθείσες μεταρρυθμίσεις, η Επιτροπή θεωρεί επίσης ότι η Πολωνία πληροί τις προϋποθέσεις που σχετίζονται με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και της επιτρέπει πρόσβαση σε έως 76,5 δισεκατομμύρια ευρώ για την πολιτική συνοχής 2021-2027, την ευρωπαϊκή θαλάσσια πολιτική, την αλιεία και Προγράμματα χρηματοδότησης Υδατοκαλλιέργειας και Εσωτερικών Υποθέσεων.
Η Επιτροπή χαιρετίζει επίσης τη δέσμευση της πολωνικής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις μακροχρόνιες ανησυχίες για το κράτος δικαίου, υπερβαίνοντας επίσης αυτές που αφορούν το πειθαρχικό καθεστώς για τους δικαστές, όπως βασίζεται στις συστάσεις της Επιτροπής. Κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις 20 Φεβρουαρίου 2024, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ παρουσίασε ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης για το κράτος δικαίου στην Πολωνία για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που έθεσε η Επιτροπή.
“Σήμερα είναι μια ημέρα ορόσημο για την Πολωνία. Χάρη στις προσπάθειές της να αποκαταστήσει το κράτος δικαίου, είμαστε πλέον σε θέση να ξεκλειδώσουμε την πρόσβαση στο NextGenerationEU και στα Ταμεία Συνοχής. Θεωρούμε ότι η Πολωνία έχει επιτύχει τα πρώτα 38 ορόσημα και στόχους της αναλαμβάνοντας σημαντικές μεταρρυθμίσεις”, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Βλάντις Ντομπρόβσκις.
Από την πλευρά της, η Επίτροπος αρμόδια για θέματα αξιών και διαφάνεια, Βέρα Γιούροβα δήλωσε: “Σήμερα γυρίζουμε σελίδα σχετικά με τα ζητήματα του κράτους δικαίου με την Πολωνία, καθώς αναγνωρίζουμε τα σημαντικά βήματα που έκανε η κυβέρνηση. Τα δικαστικά ορόσημα στο Σχέδιο Ανάκαμψης έχουν εκπληρωθεί. Η Επιτροπή ήταν αντικειμενική και υποστηρικτική όπως ήταν πάντα στο παρελθόν”.
