Σε υψηλά επίπεδα διατηρούνται οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή και ιδιαίτερα στα θαλάσσια περάσματα, με τους Χούθι να συνεχίζουν τις επιθέσεις, τον Μπάιντεν να επιμένει στους βομβαρδισμούς και τον Νετανιάχου να ρίχνει λάδι στη φωτιά, καταδεικνύοντας διάθεση διεύρυνσης της σύρραξης στη Λωρίδα της Γάζας σε περιφερειακό πόλεμο.
Ανησυχία για το ενδεχόμενο εξάπλωσης της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή και αναβάθμισής της σε περιφερειακό πόλεμο δημιουργούν οι κλιμακούμενες πολιτικά και επιχειρησιακά εντάσεις στην περιοχή.
Το γεωπολιτικό και γεωοικονομικό ρίσκο έχουν ενισχυθεί σημαντικά, συνθήκη που αν και δεν αποτυπώνεται -για την ώρα- στις αγορές, εν τούτοις δημιουργεί ουσιαστικά προβλήματα στις οικονομίες και θα μπορούσε να εκτροχιάσει τους σχεδιασμούς των κεντρικών τραπεζών για την έγκαιρη μείωση του πληθωρισμού.
Πλέον, οι αναταράξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα είναι πραγματικότητα, οι καθυστερήσεις και η αύξηση του μεταφορικού κόστους υπονομεύουν το αίσθημα ασφάλειας του εφοδιασμού. Η απειλή αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζικές παραγγελίες, που θα στρέβλωνε την εικόνα της ζήτησης, αναγκάζοντας τις κεντρικές τράπεζες να επιμηκύνουν τον ορίζοντα διατήρησης των επιτοκίων σε περιοριστικά επίπεδα.
Auditor’s note: Οι παίχτες και τα σενάρια
Όπως φαίνεται, στόχος του Νετανιάχου είναι να αναγκάσει το Ιράν να εμπλακεί όσο το δυνατόν περισσότερο στις εντάσεις, αναγκάζοντας έτσι ΗΠΑ και Ευρωπαίους να λάβουν περιοριστικά μέτρα και δίνοντας στο Ισραήλ τις προφάσεις που χρειάζεται για να πλήξει εγκαταστάσεις εντός της ιρανικής επικράτειας.Η αλληλουχία αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανταποδοτικά πλήγματα σύροντας τις ΗΠΑ σε απευθείας σύγκρουση με το Ιράν. Αν και για την ώρα κάτι τέτοιο δεν φαίνεται πιθανό, εν τούτοις αποτελεί σενάριο το οποίο προωθείται μεθοδικά, ενώ τα πιο ψύχραιμα μυαλά μοιάζει να χάνουν ερείσματα και επιρροή.
Στην κατεύθυνση κλιμάκωσης εντάσεων θα μπορούσε να συμβάλλουν οι εσωτερικές πιέσεις που δέχεται ο Νετανιάχου στο Ιραήλ, η προοπτική ήττας του Μπάιντεν στις αμερικανικές εκλογές από τον Τραμπ και η διακήρυξη αλλαγής στάσης των ΗΠΑ στην περιοχή. Επίσης, ενδεχόμενη ευρωπαϊκή ενεργή εμπλοκή σε επιχειρήσεις κατά των Χούθι θα είχε επίσης αποσταθεροποιητικές επιπλοκές.
Την κατάσταση παρακολουθούν στενά Κίνα και Ρωσία και το μέτωπο στη Μέση Ανατολή αποτελεί ουσιαστικό αντίβαρο τόσο στον πόλεμο στην Ουκρανία όσο και στις εξελίξεις στη Νότια Σινική Θάλασσα και την Κορέα. Κατ επέκταση, η ελεγχόμενη κλιμάκωση να αποτελεί σενάριο που ευνοεί Πεκίνο και Μόσχα, γεννά όμως το ρίσκο απώλειας του ελέγχου…
Επιθέσεις
Οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης ανέλαβαν τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής την ευθύνη για πλήγματα εναντίον αμερικανικού εμπορικού πλοίου το οποίο κινείται στον Κόλπο του Άντεν.
Το πετρελαιοφόρο Chem Ranger, υπό σημαία νήσων Μάρσαλ, διαχειρίζεται ελληνική ναυτιλιακή εταιρεία και πλέει τις τελευταίες ημέρες στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης.
Σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, δεν προκλήθηκαν θύματα ή υλικές ζημιές.
«Το ναυτικό των υεμενίτικων ένοπλων δυνάμεων (σ.σ. έτσι αποκαλούν οι Χούθι τον ένοπλο βραχίονά τους) διεξήγαγε στοχευμένη επιχείρηση εναντίον αμερικανικού πλοίου, του Chem Ranger, στον Κόλπο του Άντεν», εκτοξεύοντας πυραύλους ορισμένοι από τους οποίους «έπληξαν τον στόχο τους», τόνισαν οι αντάρτες σε ανακοίνωσή τους.
Το μεικτό διοικητήριο των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων που είναι αρμόδιο για την περιοχή της Μέσης Ανατολής (CENTCOM, «κεντρική διοίκηση») επιβεβαίωσε πως οι Χούθι έβαλαν πράγματι στο στόχαστρο αμερικανικό εμπορικό πλοίο την Πέμπτη με «δυο πυραύλους», διαψεύδοντας όμως ότι χτυπήθηκε το Chem Ranger, όπως υποστήριξαν οι αντάρτες.
Το πλήρωμα του πλοίου υπό σημαία νήσων Μάρσαλ «είδε πυραύλους να πέφτουν στο νερό κοντά στο σκάφος», πάντως «δεν αναφέρθηκαν τραυματισμοί ή ζημιές στο πλοίο», που «συνέχισε την πορεία του», τόνισε μέσω X (του πρώην Twitter).
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η επίθεση αυτή, η πολλοστή που εξαπολύουν οι Χούθι εναντίον εμπορικών πλοίων, έγινε περί τις 21:00 (ώρα Υεμένης· 20:00 ώρα Ελλάδας και Κύπρου).
Από την πλευρά της, η βρετανική υπηρεσία ναυτικής ασφάλειας (UKMTO) αναφέρθηκε σε «συμβάν» 115 ναυτικά μίλια νοτιοανατολικά της πόλης Άντεν, τονίζοντας πως έγινε έκρηξη σε απόσταση 30 μέτρων από πλοίο κι ότι drone πέταγε σε κοντινή απόσταση.
Πρόκειται για την πιο πρόσφατη επίθεση του υποστηριζόμενου από το Ιράν κινήματος εναντίον της διεθνούς ναυσιπλοΐας, σε ένδειξη «αλληλεγγύης» στους Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζας
«Η ανταπόδοση στις αμερικανικές και βρετανικές επιθέσεις είναι αναπόφευκτη» και «κάθε νέα επίθεση θα τιμωρείται», απείλησαν οι Υεμενίτες αντάρτες, που διαβεβαιώνουν ότι στο στόχαστρό τους μπαίνουν μόνο πλοία που πάνε στο Ισραήλ «όσο δεν εφαρμόζεται κατάπαυση του πυρός και δεν αίρεται η πολιορκία στη Γάζα».
Βομβαρδισμοί
Οι ΗΠΑ έπληξαν την Πέμπτη, για πέμπτη φορά τις τελευταίες ημέρες, θέσεις των Χούθι στην Υεμένη, σε αντίποινα για τις επιθέσεις τους εναντίον εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, περιοχή καίριας σημασίας για το διεθνές εμπόριο.
Η Ουάσιγκτον ανέφερε συγκεκριμένα πως έπληξε πυραύλους των Χούθι στο έδαφος που «θεωρούμε πως επρόκειτο να εκτοξευθούν άμεσα» εναντίον πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, εξήγησε ο εκπρόσωπος του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, ο Τζον Κέρμπι.
Αναπληρώτρια εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, η Σαμπρίνα Σινγκ, δήλωσε πως οι βομβαρδισμοί, που άρχισαν στα τέλη της περασμένης εβδομάδας και σε ορισμένες περιπτώσεις έγιναν με τη συμμετοχή της Βρετανίας, είχαν αποτέλεσμα να «καταστραφεί μεγάλο μέρος των δυνατοτήτων» των Χούθι.
Η στάση της Ρωσίας
Στη Μόσχα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας κάλεσε τις ΗΠΑ να σταματήσουν την «επίθεση» στην Υεμένη. «Όσο περισσότερο βομβαρδίζουν οι Αμερικανοί και οι Άγγλοι, τόσο λιγότερο θα είναι διατεθειμένοι οι Χούθι να συζητήσουν», προειδοποίησε ο Σεργκέι Λαβρόφ.
Ηταν η δεύτερη σειρά βομβαρδισμών μέσα σε λιγότερες από 24 ώρες από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις για να καταστραφούν πύραυλοι των Χούθι, τους οποίους η Ουάσιγκτον ενέταξε ξανά προχθές Τετάρτη σε κατάλογο με «τρομοκρατικές» οργανώσεις που καταρτίζει.
Ο Σκληρός Μπάιντεν
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν διεμήνυσε επανειλημμένα αυτή την εβδομάδα πως οι αμερικανικές επιδρομές θα συνεχιστούν όσο οι Χούθι απειλούν τη διεθνή εμπορική ναυσιπλοΐα στα ανοικτά της Υεμένης.
Διεργασίες στους συμμάχους
Το φιλοϊρανικό κίνημα έχει επιτεθεί σε δεκάδες εμπορικά πλοία τα οποία κατ’ αυτό «συνδέονταν με το Ισραήλ» στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Άντεν αφότου ξέσπασε ο πόλεμος ανάμεσα στο παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς και τον ισραηλινό στρατό στη Λωρίδα της Γάζας.
Οι επιθέσεις του ανάγκασαν πολλές ναυτιλιακές εταιρείες να αναστείλουν μέχρι νεοτέρας τη διέλευση των στόλων τους από την Ερυθρά Θάλασσα. Πλέον στέλνουν τα πλοία να κάνουν τον γύρο της Αφρικής, περνώντας από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, κάτι που αυξάνει τη διάρκεια και το κόστος των θαλάσσιων μεταφορών.
Τον περασμένο μήνα, οι ΗΠΑ ίδρυσαν πολυεθνικό ναυτικό συνασπισμό για την προστασία της διεθνούς ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θαλάσσια, κρίσιμης σημασίας θαλάσσια οδό, από όπου διέρχεται περί το 12% του παγκόσμιου εμπορίου.
Δεν συμμετέχουν όλες οι χώρες του συνασπισμού στα πλήγματα, όμως η Δανία —η έδρα της Maersk, της υπ’ αριθμόν 2 εταιρείας στις θαλάσσιες μεταφορές παγκοσμίως— ανήγγειλε την Πέμπτη πως θα πάρει μέρος στις επιχειρήσεις. Η Γαλλία, από την πλευρά της, έχει αποφασίσει να μη συμμετάσχει, για να «αποφευχθεί οποιαδήποτε κλιμάκωση» την περιοχή, όπως το έθεσε ο πρόεδρός της Εμανουέλ Μακρόν.
Λάδι στη φωτιά ρίχνει ο Νετανιάχου
Με μια ηχηρότατη άρνηση απάντησε επί της ουσίας ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου στις αμερικανικές εκκλήσεις για βήματα προς την εγκατάσταση παλαιστινιακής διοίκησης στην Λωρίδα της Γάζας μετά το πέρας της σύρραξης.
Η Ουάσινγκτον έχει τονίσει πως η ίδρυση παλαιστινιακού κράτους θα πρέπει να περιλαμβάνεται στο σενάριο της επόμενης ημέρας του πολέμου, όμως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επεσήμανε την κάθετη αντίθεσή του στην λύση των δύο κρατών.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, «σε κάθε μελλοντικό διακανονισμό, με συμβιβασμό ή χωρίς, το Ισραήλ χρειάζεται έλεγχο στην ασφάλεια όλης της περιοχής δυτικά της Ιορδανίας. Πρόκειται για απαραίτητη συνθήκη που συγκρούεται με την ιδέα της κυριαρχίας. Τι υποτίθεται πως πρέπει να κάνουμε; Λέω αυτήν την αλήθεια στους Αμερικανούς φίλους μας και επίσης σταμάτησα την ποσπάθεια επιβολής σε εμάς μιας πραγματικότητας που θα έβλαπτε την ασφάλεια του Ισραήλ».
Η δήλωση αυτή του Νετανιάχου καταδεικνύει το χάσμα μεταξύ των δύο συμμάχων για το εύρος του πολέμου και τα σχέδια του Ισραήλ ως προς το μέλλον της υπό πολιορκίας περιοχής. «Προφανώς βλέπουμε το θέμα διαφορετικά», σχολίασε ο εκπρόσωπος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπι.
