Και ξαφνικά, οι Σύνοδοι Κορυφής αποκτούν ενδιαφέρον, ξανά! Από τη μια ο Όρμπαν μπλοκάρει την ευρωπαϊκή βοήθεια των 50 δισ. για την Ουκρανία και από την άλλη ο Μητσοτάκης μπλοκάρει την ευρωπαϊκή πορεία Αλβανίας και Βόρειας Μακεδονίας, επιδιώκοντας υπαναχώρηση Ράμα για τον Μπελέρη!
Επεισοδιακή έμελλε να είναι η -τελευταία για το 2023- Σύνοδος Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες. Ο Βίκτορ Όρμπαν είχε εξ αρχής καταδείξει τη διάθεσή του για σκληρές διαπραγματεύσεις. Συνεπώς, κανείς δεν έπεσε από τα σύννεφα όταν ο Ούγγρος πρωθυπουργός έδωσε το πράσινο φως για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, αφού η Κομισιόν είχε πρώτα ξεμπλοκάρει κονδύλια 10 δισ. για την Ουγγαρία. Τώρα, πολλοί εκπλήσσονται που μπλόκαρε το πακέτο στήριξης 50 δισ. προς το Κίεβο.
Η Σύνοδος Κορυφής ολοκληρώθηκε χωρίς κείμενο συμπερασμάτων, ενώ αναμένεται να πραγματοποιηθεί νέα άτυπη στα τέλη Ιανουαρίου, όπου θα ληφθεί απόφαση για χρηματοδότηση της Ουκρανίας από τους 26 μάλλον με διμερή Μνημόνια, καθώς θεωρείται απίθανη η άρση του βέτο της Ουγγαρίας. Η έστω και εθιμοτυπική απόφαση για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με Ουκρανία και Μολδαβία, όμως, εν τη απουσία του Ορμπάν από την αίθουσα αποτελεί αμφιλεγόμενη εξέλιξη. Μπορεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων, που απαιτεί ομοφωνία, να μην άλλαξε τύποις, άλλαξε όμως ουσιαστικά, καθώς θεσπίστηκε αποχή και μάλιστα που δεν προσμετράται, πρόκειται για παράθυρο επικίνδυνο. Δεδομένου μάλιστα ότι η Ελλάδα συνεχίζει να αντιδρά για την Αλβανία λόγω της υπόθεσης Μπελέρη, το ενδεχόμενο αντίστοιχης λύσης δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Τί συνέβη με τον όρμπαν
Αμφότερες οι κινήσεις του Βίκτορ Όρμπαν ήταν αναμενόμενες και προδιαγεγραμμένες. Δεν κάνει τίποτε άλλο από το παίζει -σαν καλός μαθητής- τη στρατηγική των Γερμανών: Βήμα, βήμα πρόοδος και ανταλλάγματα. Αντίπαλος του Όρμπαν όμως δεν είναι ο Ζελένσκι, τουλάχιστον όχει στη Σύνοδο Κορυφής. Εκεί προσπαθεί να πειθαναγκάσει την Κομισιόν και το Διευθυντήριο να δεχθούν τις ακρότητές του ως κανονικότητα: Μαντέψτε τί; Το πετυχαίνει. Οι ανησυχίες της Κομισιόν για το Κράτος Δικαίου και η σύνδεση με τις χρηματοδοτήσεις, που με τόσο κόπο πέρασε η Γαλλία, δεν ενσωματώθηκαν ποτέ στο ευρωπαϊκό κεκτημένο… έγιναν όμως ένας θαυμάσιος μοχλός πίεσης, ένα υψηλής αξίας διαπραγματευτικό χαρτί. Με αυτό ο Όρμπαν παρείχε συναίνεση, ή με άλλα λόγια η Ευρώπη εξαγόρασε τη συναίνεση του ακροδεξιού Όρμπαν με 10 δισ. και μερικές ουσιαστικές εκπτώσεις στο Κράτος Δικαίου.
Και σαν αυτά να μην ήταν αρκετά, ο Όρμπαν τώρα παίζει το ίδιο παιχνίδι και με τη βοήθεια των 50 δισ. που θέλει η ΕΕ να στείλει στην Ουκρανία. Πρόκειται για πακέτο που θα χρηματοδοτήσει τον πόλεμο, την ανοικοδόμηηση της χώρας και θα διασφαλίσει την επανεκλογή Ζελένσκι. Επειδή ακριβώς είναι πολλά τα λεφτά, η σημειολογία της κίνησης και η γεωπολιτική και γεωοικονομία αξία της, ο Όρμπαν είχε τοποθετηθεί σωστά για να κερδίσει κι από αυτό. Τί θα πάρει τελικά; Αυτό μένει να φανεί.
Οι επιπλοκές
Η καθυστέρηση της βοήθειας είναι πιθανό να αυξήσει το άγχος στο Κίεβο σε μια κρίσιμη στιγμή για την κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα. Η αντεπίθεση της Ουκρανίας, που υποστηρίζεται από δισεκατομμύρια δυτικά όπλα και εκπαίδευση, έχει σημειώσει περιορισμένη πρόοδο. Και στις ΗΠΑ,
Η Βουλή των Αντιπροσώπων μπήκε σε αργία αυτή την εβδομάδα αφού απέτυχε να εγκρίνει το αίτημα του προέδρου Τζο Μπάιντεν για βοήθεια 61 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία.
Οι ηγέτες της ΕΕ θα συνεδριάσουν εκ νέου για δεύτερη ημέρα της συνόδου κορυφής την Παρασκευή με πολλά θέματα στην ημερήσια διάταξη, συμπεριλαμβανομένης της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε ότι οι συνομιλίες για την παροχή βοήθειας στην Ουκρανία θα επεκταθούν μέχρι το επόμενο έτος καθώς τα κράτη μέλη συνεχίζουν να αναζητούν τρόπο να φέρουν τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν. Μια επιλογή μπορεί να είναι ένα εφεδρικό σχέδιο που θα έχει τα κράτη μέλη να διοχετεύουν χρήματα στην Ουκρανία εκτός της διαδικασίας προϋπολογισμού της ΕΕ.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε είπε ότι 26 από τα μέλη της ΕΕ συμφώνησαν στο ευρύ πακέτο προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας στην Ουκρανία, και ότι οι ηγέτες της ΕΕ ενδέχεται να πραγματοποιήσουν μια επιπλέον σύνοδο κορυφής, ίσως στα τέλη Ιανουαρίου.
«Είμαι αρκετά σίγουρος ότι μπορούμε να φτάσουμε σε μια σημαντική ανακάλυψη στις αρχές του επόμενου έτους», είπε ο Ρούτε στους δημοσιογράφους νωρίς την Παρασκευή. «Έχουν ακόμα χρόνο. Η Ουκρανία έχει λεφτά για τις επόμενες δύο εβδομάδες».
Ο Όρμπαν είπε σε μια ανάρτησή του στο X ότι άσκησε βέτο για επιπλέον χρήματα για την Ουκρανία, προσθέτοντας:
«Θα επανέλθουμε στο θέμα το επόμενο έτος στο #EUCO μετά από κατάλληλη προετοιμασία».
Το ποσό της πρόσφατα δεσμευμένης δυτικής βοήθειας για την Ουκρανία έχει πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας πριν από σχεδόν δύο χρόνια. Εν τω μεταξύ, το Κρεμλίνο έχει αυξήσει τη στρατιωτική παραγωγή στο εσωτερικό και έχει εντείνει την εκστρατεία βομβαρδισμού του βαθιά μέσα στη χώρα.
Το Κίεβο μπορεί να παρηγορηθεί στην απροσδόκητη πρόοδο στις ενταξιακές συνομιλίες. Πριν από τη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, ο Όρμπαν είχε αντιταχθεί στην έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας, λέγοντας ότι η Ουκρανία δεν ήταν έτοιμη και ότι το θέμα πρέπει να αφαιρεθεί από την ατζέντα της συνόδου κορυφής.
Το ταγκό Σολτς – Όρμπαν
Τελικά, ο Όρμπαν δεν ήταν στην αίθουσα για την τελική ψηφοφορία για τις ενταξιακές συνομιλίες με το Κίεβο, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν το θέμα.
Απαιτούσε την ομόφωνη έγκριση των κρατών μελών της ΕΕ και κανείς δεν αντιτάχθηκε στην απόφαση. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς πρότεινε στον Όρμπαν να φύγει από την αίθουσα για να επιτρέψει στο μπλοκ να προχωρήσει προς το παρόν.
Η κίνηση είναι συμβολική.
Το μπλοκ δεν θα ξεκινήσει το πιο επίσημο διαπραγματευτικό πλαίσιο πριν από τον Μάρτιο, όταν η Ουκρανία κλήθηκε να εκπληρώσει αρκετούς πρόσθετους όρους που σχετίζονται με την υποψηφιότητά της για ένταξη.
Ακόμη και με το πράσινο φως από τα κράτη μέλη, οι διαπραγματεύσεις θα χρειαστούν χρόνια, καθώς ο δρόμος προς την ένταξη είναι μακρύς και περίπλοκος.
Η Κροατία ήταν η τελευταία χώρα που εντάχθηκε στο μπλοκ και η αίτησή της διήρκεσε 10 χρόνια πριν γίνει επίσημα αποδεκτή το 2013.
