Τρύπες που πάνε βαθιά στη δομή και λειτουργία του κράτους του Ισραήλ εκμεταλλεύθηκε η Χαμάς με την πολυμέτωπη επίθεσή της, ενώ εξέθεσε διεθνώς Μοσάντ και CIA, καθώς κατάφερε να σχεδιάσει μια εξαιρετικά σύνθετη επίθεση χωρίς να γίνει αντιληπτή. Πρόκειται για επίθεση αντίστοιχη -ίσως και μεγαλύτερης έκτασης- από τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, με στην επέτειο του οποίου εκτιλύσσεται νέα επίθεση, με τουλάχιστον 100 νεκρούς έως τώρα.
Η αιφνιδιαστική επίθεση του Σαββάτου στο Ισραήλ από την παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς μπορεί να αντιπροσωπεύει μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών από τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973.
Η επίθεση αφορούσε δεκάδες διεισδύσεις από ξηρά και θάλασσα, μαζί με επιθέσεις με πυραύλους — μια περίπλοκη επίθεση που περιλαμβάνει το είδος του σχεδιασμού και του συντονισμού που υποτίθεται παρακολουθούν και αντιλαμβάνονται οι υπηρεσίες πληροφοριών.
Ήδη, επισήμως οι νεκροί και από τις δύο πλευρές υπερβαίνουν τους 960, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία, ενώ οι συγκρούσεις συνεχίζονται και εκατοντάδες έχουν αιχμαλωτιστεί από αμφότερα τα στρατόπεδα.
Θα πέσουν κεφάλια
Ενώ Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωναν εδώ και μήνες ότι παλαιστινιακές μαχητικές ομάδες προετοιμάζονταν για βία, ο χρόνος και η κλίμακα της επίθεσης φαίνεται να έχουν αιφνιδιάσει τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Το Ισραήλ και ο σύμμαχός του, οι ΗΠΑ — που συνεισέφεραν 3,3 δισ. δολάρια στο Ισραήλ σε αμυντικές δαπάνες το 2022 — ήδη αναζητούν υπευθύνους και παραλείψεις, ενώ ο Νετανιάχου μοιάζει να αναζητά αποδιοπομπαίους τράγους.
Χαρακτηριστικό είναι ότι τοπικά media, όπως η Haaretz επιρρίπτουν ευθύνες στον Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον οποίο κατηγορούν για τους εγνωσμένους κινδύνους που ανέλαβε με την πολιτική των καταπατήσεων, προσαρτήσεων και της βίας. Το γεγονός είναι ακόμη πιο τραγικό αν σκεφτεί κανείς ότι το Ισραήλ διαφμίζει διεθνώς το brand της χώρας ειδήμονα στα ζητήματα ασφαλείας και παινεύεται για τη Μοσάντ και το Iron Dome. Ενώ υποτίθεται ότι το μπαράζ επιθέσεων κατά των ηγετικών στελεχών της Μοσάντ μέσα στη Γάζα, θα επιτύγχανε να “ξεδοντιάσει” τις επιχειρησιακές ικανότητες της παλαιστινιακής οργάνωσης. Στον ίδιο στόχο συνεισέφεραν τα πλήγματα στη Συρία και οι επιχειρήσεις κατά ιρανικών στόχων ακόμη και στον Λίβανο.
Σοκάρει η αποτυχία των υπηρεσιών πληροφοριών
«Είναι σοκαριστικό για μένα ότι μπόρεσαν να το κάνουν χωρίς το Ισραήλ ή οι Ηνωμένες Πολιτείες να το αντιληφθούν», δήλωσε ο Martin Indyk, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ και μέλος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Αποτυχία προετοιμασίας.
Αποτυχία να έχουν στρατεύματα κατά μήκος των συνόρων, αποτυχία του φράχτη κατά μήκος των συνόρων για την οποία πλήρωσαν εκατομμύρια σέκελ».
Η επίθεση είναι ακόμη πιο συγκλονιστική δεδομένου ότι έρχεται 50 χρόνια μετά την αποτυχία του Ισραήλ να αποτρέψει μια αιφνιδιαστική επίθεση που εξαπέλυσαν η Αίγυπτος και η Συρία στην εβραϊκή γιορτή, το Γιομ Κιπούρ.
Αυτή η αποτυχία πληροφοριών οδήγησε στη δημιουργία μιας επιτροπής επιφορτισμένης να βρει τι πήγε στραβά και έγινε αντικείμενο αμέτρητων βιβλίων και επιστημονικών άρθρων.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι είναι πολύ νωρίς για να μάθουμε τι πήγε στραβά και και απορρίπτουν οποιαδήποτε σύγκριση με το 1973.
Στον ύπνο και η CIA
Ο διευθυντής της CIA Ουίλιαμ Μπερνς ακύρωσε ομιλία που επρόκειτο να δώσει το βράδυ του Σαββάτου στο The Cipher Brief Threat Conference στο Sea Island της Τζόρτζια, προκειμένου να εργαστεί για την κρίση, σύμφωνα με την διοργανώτρια του συνεδρίου Suzanne Kelly.
Στη διάσκεψη, ο απόστρατος ναύαρχος του Πολεμικού Ναυτικού Τζέιμς Σταυρίδης, ο οποίος ήταν Ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής στο ΝΑΤΟ και διατηρούσε τακτικά επαφές με Ισραηλινούς αξιωματούχους, περιέγραψε την εισβολή ως «σοκαριστική αποτυχία πληροφοριών». Είπε ότι αν και δεν εξεπλάγη από την απόφαση της Χαμάς να επιτεθεί, ήταν «έκπληκτος» από τις τακτικές που υιοθέτησε η ομάδα, συμπεριλαμβανομένης της ταχύτητας, των θανάτων και της σύλληψης ομήρων, που είπε ότι θα ήταν «υψηλού επιπέδου διαπραγματεύσεις».
Η Έμιλι Χάρντινγκ, πρώην αναλύτρια της CIA στη Μέση Ανατολή, είπε ότι η επίθεση, η οποία πρέπει να είχε σχεδιαστεί εδώ και μήνες, ήταν ιδιαίτερη έκπληξη δεδομένου του πόσο ικανές έχουν γίνει οι υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ.
«Είναι πολύ περίεργο που οι Ισραηλινοί δεν εντόπισαν αυτόν τον σχεδιασμό», είπε ο Χάρντινγκ, ανώτερος συνεργάτης του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. «Ο χρόνος θα δείξει τι πραγματικά συνέβη, θα υπάρξουν μακροχρόνιες έρευνες για να συνδυάσουν τις πληροφορίες του IDF, της Μοσάντ και τα cables από τη CIA.
“Μην υπερτιμάτε τη Χαμάς”
«Παρακαλώ μην δίνετε στη Χαμάς την πολυπλοκότητα του πολέμου του Γιομ Κιπούρ», δήλωσε ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων Ρίτσαρντ Χεχτ. «Ξέρω ότι υπάρχουν πολλές ερωτήσεις σχετικά με τις υπηρεσίες πληροφοριών. Σταματήστε να ρωτάτε. Αυτή τη στιγμή παλεύουμε. Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξουν πολλές συζητήσεις σχετικά με τις πληροφορίες στην πορεία».
Σε διακοπές και εσωτερικές έριδες Μοσάντ και IDF
Οι επαγγελματίες πληροφοριών συνήθως διακρίνουν μεταξύ αποτυχιών συλλογής, αποτυχιών ανάλυσης και αποτυχιών από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να λάβουν υπόψη τις προειδοποιήσεις από τις υπηρεσίες πληροφοριών.
Κατ αρχάς, το απλό γεγονός ότι το Ισραήλ βρισκόταν εν μέσω των διακοπών.
Και ήδη, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το εάν ο στρατός και οι υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ αποσπάστηκαν από τις εσωτερικές διαμάχες.
Κόμπλεξ υπεροχής
«Το πραγματικό πρόβλημα εδώ είναι πιθανό ότι οι Ισραηλινοί απλώς δεν πίστευαν ότι η Χαμάς θα διακινδύνευε μια διασυνοριακή διείσδυση», είπε ο Άαρον Ντέιβιντ Μίλερ, senior fellow στο ίδρυμα Carnegie για τη διεθνή ειρήνη και πρώην διαπραγματευτής του υπουργείου Εξωτερικών στη Μέση Ανατολή. «Η έλλειψη επαρκών ισραηλινών δυνάμεων σε εκείνη την περιοχή ήταν μια σοβαρή αποτυχία».
Το Κογκρέσο των ΗΠΑ θα χρειαστεί να κάνει σκληρές ερωτήσεις, δεδομένου ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ και των ΗΠΑ όφειλαν να εντοπίσουν μια επίθεση τέτοιας κλίμακας, σύμφωνα με πηγές από το Κογκρέσο που επικαλείται το Bloomberg.
Η αποτυχία είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή δεδομένου ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ αφιερώνουν σημαντικούς πόρους για την παρακολούθηση της παλαιστινιακής κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, μέσω δικτύων ανθρώπινων πηγών, καθώς και τεχνολογίας παρακολούθησης.
Η αντίδραση
Μέσα σε λίγες ώρες από την επίθεση του Σαββάτου, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις είχαν ξεκινήσει την Επιχείρηση Swords of Iron, πραγματοποιώντας αεροπορικές επιδρομές εναντίον στόχων στη Λωρίδα της Γάζας. Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου δήλωσε ότι το Ισραήλ βρίσκεται «σε πόλεμο».
