Οι διαρκείς εναλλαγές κλίματος έχουν εκτοξεύσει το δείκτη “φόβου” θέτοντας τις αγορές, διεθνώς, σε mode αυξημένης μεταβλητότητας και έντονων διακυμάνσεων. Η αύξηση των επιτοκίων ενέτεινε εκθετικά την ευαισθησία των αγορών σε γεγονότα που για χρόνια έδειχναν να αγνοούν ή να υποβαθμίζουν. Τώρα, οι επενδυτές αναζητούν νέες ισορροπίες, οι οποίες όμως δεν μπορούν να προκύψουν πριν αποτιμηθούν μεμονωμένα και συνδυαστικά οι επιπτώσεις και προοπτικές των σεναρίων που έχουν ανοίξει.
Οι αγορές είναι σε σύγχυση: Μέσα σε πολύ λίγες εβδομάδες έχουν επιχειρήσει να προσαρμοστούν σε σενάριο αποφυγής της ύφεσης, ύφεση διαφόρων τύπων, τραπεζικές κρίσεις και υποστηριζόμενη από τις κεντρικές τράπεζες ανάκαμψη. Όλα αυτά σε περιβάλλον επίμονα υψηλού πληθωρισμού, κλιμακούμενου πολιτικού ρίσκου και στη σκιά του πολυμέτωπου γεωπολιτικού ανταγωνισμού.
Η εμπιστοσύνη στις κεντρικές τράπεζες έχει κλονιστεί, οι δηλώσεις Λαγκάρντ και Πάουελ δεν λαμβάνονται υπόψη τοις μετρητοίς αλλά σε… discount. Οι επενδυτές θυμούνται το 2008 και ανασκουμπώνονται, καθώς οι ομοιότητες είναι πολλές. Μπορεί τώρα τα διαθέσιμα εργαλεία αντιμετώπισης κρίσεων να είναι περισσότερα, αλλά και οι καταστάσεις είναι ακόμη πιο σύνθετες. Το “whatever it takes” έχει γίνει καραμέλα και πλέον δεν πείθει.
Στις ΗΠΑ αποσύρθηκαν 98 δισ. από τις μικρές κυρίως τράπεζες μέχρι της 15 Μαρτίου, το μεγαλύτερο ποσό τους τελευταίους 12 μήνες. Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, η Credit Suisse έχασε 10 δισ. τη μέρα σε καταθέσεις για πάνω από μια εβδομάδα, επιτυγχάνοντας αυτόνομα αυτό που συνέβη συνδυαστικά στις ΗΠΑ.
Λεφτά φεύγουν από παντού. Οι τραπεζίτες καλούνται να ισορροπήσουν σε ένα λεπτό στρώμα πάγου το οποίο από τη μια το αυξανόμενο κόστος του χρήματος και το υψηλότερο ρίσκο και από την άλλη η δυσπιστία των καταθετών και των αγορών. Το σκηνικό αυτό μοιάζει με αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος απαιτούνται πρωτοβουλίες σε πολλά επίπεδα, οι οποίες -για την ώρα τουλάχιστον- δεν έχουν αναληφθεί.
Λάθος η παρόρμηση για αντίδραση
“Οι ανατροπές στις αγορές τον τελευταίο καιρό είναι καθηλωτικές. Η παρόρμηση για αντίδραση ήταν έντονη. Αυτό ήταν ως επί το πλείστον λάθος”,
αναφέρουν χαρακτηριστικά οι Lu Wang και Isabelle Lee σε άρθρο τους στο Bloomberg.
Ενώ συνεχίζουν:
“Είναι ακόμη νωρίς και τα πράγματα μπορεί να γίνουν ρευστά όταν υπάρχει οικονομικό άγχος. Ωστόσο, εν μέσω προειδοποιήσεων για τραπεζική κρίση, πιστωτική ύφεση, περιστρεφόμενες κεντρικές τράπεζες και στασιμοπληθωρισμό, η καλύτερη στρατηγική μέχρι στιγμής —ιδιαίτερα στις μετοχές— ήταν να μείνεις ακίνητος”.
Stand still
Το να κλείνεις τα αυτιά σου στην κακοφωνία είναι τυπική επενδυτική συμβουλή που συχνά επιβεβαιώνεται. «Ο πανικός δεν αποδίδει ποτέ», λέει η April LaRusse, επικεφαλής ειδικών επενδύσεων στην Insight Investments. «Το πιο έξυπνο πράγμα που πρέπει να κάνεις όταν έχεις μεγάλη αβεβαιότητα είναι να κάθεσαι και να συλλέγεις πληροφορίες και να κάνεις την ανάλυσή σου και να μην εξάπτεσαι προσπαθώντας να κάνεις μεγάλες αλλαγές».
Ο επικεφαλής στρατηγικής της JPMorgan Chase, Μάρκο Κολανοβιτς, σε note στους επενδυτές έγραψε:
«Υπάρχουν δεκαετίες όπου τίποτα δεν συμβαίνει. και υπάρχουν εβδομάδες όπου συμβαίνουν δεκαετίες».
Τα μηνύματα
Τα μηνύματα των κεντρικών τραπεζών συμβάλλουν στην ενίσχυση της πεποίθησης για επικείμενη αλλαγή στάσης, συμβάλλοντας στην θωράκιση της θέσης των ταύρων. Η ελπίδα, συνεπώς, παραμένει ζωντανή, που σημαίνει ότι το ενδεχόμενο παρατεταμένου sell-off είναι εξαιρετικά περιορισμένο, με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα.
Από την άλλη πλευρά, οι αρκούδες επιμένουν ότι: το ίδιο συνέβη το 2008, όταν η κατάρρευση της Lehman Brothers προκάλεσε ακραίες αναταράξεις, αλλά οι δείκτες αναφοράς των μετοχών κατάφεραν να κλείσουν την εβδομάδα που ακολούθησε σχεδόν σταθεροποιητικά. Σε αυτή τη φάση, οι μετοχές παραμένουν πιο κοντά στα χαμηλά τους από τα υψηλά τους περασμένου έτους, όταν μια βουτιά 25% του S&P 500 έστειλε σαφές σήμα ύφεσης. Τότε ακολούθησε πολύς πόνος.
Εκτίμηση αντικτύπου
Σίγουρα, κανείς, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών στη Fed, δεν έχει σταθερή άποψη για τον αντίκτυπο από την τραπεζική αναταραχή.
Ενώ σχεδόν όλοι, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της Fed, Jerome Powell, αναμένουν ότι η κρίση θα συμβάλει στη σύσφιξη των οικονομικών συνθηκών, ακόμα δεν υπάρχει παρά ελάχιστη συναίνεση για τον προσδιορισμό του μεγέθους και εύρους της ζημίας. Μεταξύ των πολυάριθμων προσπαθειών να ποσοτικοποιηθεί ο αντίκτυπος της αναταραχής στον δανεισμό στη νομισματική πολιτική, οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από 50 μονάδες βάσης έως 150 μονάδες βάσης στο ισοδύναμο των αυξήσεων επιτοκίων.
Στην Ευρώπη, πάντως, η Κριστίν Λαγκάρντ ακολουθεί μια πιο… soft προσέγγιση. Δεν βλέπει ουσιαστικό αντίκτυπο από την τραπεζική κρίση, με την ΕΚΤ να κυβερνάται ακόμα από γεράκια που θεωρούν τον πληθωρισμό ως μείζονα απειλή ακόμα και μετά την κατάρρευση της Credit Suisse και ενώ η κρίση χτυπά την πόρτα της Deutsche Bank.
Στενεύουν τα περάσματα
Διεθνώς, είναι σαφές ότι η πρόσβαση των τραπεζών σε χρηματοδοτικά εργαλεία στενεύει μετά το bail-in των AT1 ομολόγων στην Credit Suisse. Ταυτόχρονα, οι αγορές αναπτύσσουν και νέες ευαισθησίες, όπως συνέβη στην περίπτωση της Deutsche Bank, τα CDS της οποίας απογειώθηκαν και η μετοχή κατέρρευσε όταν ανακοίνωσε πρόγραμμα επαναγοράς χρέους Tier 2 για να ενισχύσει την αξιοπιστία της απέναντι στους επενδυτές.
Διαφορά φάσης Fed – ΕΚΤ
Οι κεντρικές τράπεζες άνοιξαν καθημερινές γραμμές για συναλλαγματικά swaps με τη Fed, θέλοντας να προλάβουν φαινόμενα αποστράγγισης του συστήματος. Η Fed άνοιξε δανειακές γραμμές για τις τράπεζες παρέχοντας περί τα 200 δισ. σε 15 μέρες και ο Πάουελ ανακοίνωσε ότι πατάει φρένο στις αυξήσεις επιτοκίων. Στην Ευρώπη όμως αυτό δεν συμβαίνει. Η ΕΚΤ επιμένει στην αναδίπλωση του QE και την αύξηση των επιτοκίων, ακολουθώντας διαφορετική στρατηγική προτεραιοποίησης κινδύνων.
Είναι προφανές ότι Fed και ΕΚΤ αντιλαμβάνονται τα ζητήματα από διαφορετική οπτική γωνία ή και με διαφορά φάσης. Η έλλειψη συναντίληψης αποτελεί σημείο καμπής, καθώς οι κεντρικοί τραπεζίτες έδειχναν να κινούνται συντονισμένα για καιρό. Αυτό δεν ισχύει τώρα.
Το νέο αυτό σκηνικό αναμένεται αν δημιουργήσει δυναμική νομισματικού arbitrage με το ευρώ να ενισχύεται έναντι του δολαρίου.
