Στο ψυγείο μπαίνει, για την ώρα τουλάχιστον, το αίτημα για ένταξη της Σουηδίας στο NATO -ενώ η Φινλανδία επιχειρεία να ανεξαρτητοποιηθεί-, καθώς οι συζητήσεις με την Τουρκία έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο, ενώ το θέμα έχει εργαλειοποιηθεί στην προεκλογική αντιπαράθεση, ενώ αποτελεί ζήτημα και στο πλαίσιο ευρύτερων διαπραγματεύσεων της Ρωσίας με τη Δύση για την εκτόνωση της κρίσης στην Ουκρανία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας, Τομπίας Μπίλστρομ δήλωσε πως «Οι συζητήσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Σουηδίας σχετικά με την ένταξη στο ΝΑΤΟ έχουν ανασταλεί». Η σουηδική κυβέρνηση επενδύει χρόνο και προσπάθεια για να προχωρήσει και πάλι και συνεχίζει να ελπίζει ότι η διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί το καλοκαίρι, σύμφωνα με την εφημερίδα Expressen. Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ουλφ Κρίστερσον είχε επίσης εκφράσει αισιοδοξία για το θέμα αυτό πριν από λίγες ημέρες.
Διαφοροποιείται η Φινλανδία;
Η Φινλανδία αυτή την εβδομάδα δήλωσε για πρώτη φορά ότι πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ χωρίς τη Σουηδία, η υποψηφιότητα της οποίας φάνηκε να «παγώνει», καθώς η Άγκυρα κατακεραύνωσε τη Στοκχόλμη για τις αντιτουρκικές και αντιισλαμικές διαδηλώσεις.
Η Φινλανδία -η οποία μοιράζεται σύνορα 1.300 χιλιομέτρων (800 μιλίων) με τη Ρωσία- και η Σουηδία υπέβαλαν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ πέρυσι μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, τερματίζοντας τις πολιτικές στρατιωτικής μη συμμόρφωσης που ακολουθούσαν επί δεκαετίες.
Στόχος της Άγκυρας Κούρδοι και γκιουλενιστές
Η Άγκυρα έχει συχνά εκφράσει ότι δεν αντιτίθεται στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, αλλά επικρίνει τη Στοκχόλμη επειδή δεν λαμβάνει μέτρα κατά στοιχείων που αποτελούν απειλή για την ασφάλεια της Άγκυρας.
Τον περασμένο Ιούνιο, η Τουρκική Δημοκρατία και οι δύο σκανδιναβικές χώρες υπέγραψαν μνημόνιο για την αντιμετώπιση των εύλογων ανησυχιών της Άγκυρας για την ασφάλεια, ανοίγοντας το δρόμο για την ενδεχόμενη ένταξή τους στη συμμαχία.
Όμως, οι πρόσφατες προκλητικές διαδηλώσεις υποστηρικτών της τρομοκρατίας και ισλαμοφοβικών μορφών στη Στοκχόλμη οδήγησαν τους Τούρκους ηγέτες να αμφισβητήσουν τη δέσμευση της Σουηδίας να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ.
Η Άγκυρα επικρίνει εδώ και καιρό τη Στοκχόλμη για τη στέγαση μελών διαφόρων τρομοκρατικών οργανώσεων, ιδίως μελών του PKK και, τα τελευταία χρόνια, της τρομοκρατικής ομάδας Γκιουλενιστών (FETÖ) – της οργάνωσης που βρίσκεται πίσω από την ηττημένη απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία το 2016.
Οι τρεις χώρες υπέγραψαν το καλοκαίρι συμφωνία που απέτρεψε τουρκικό βέτο, ενόψει της ιστορικής Συνόδου Κορυφής του NATO Στο μνημόνιο, οι σκανδιναβικές χώρες δήλωσαν ότι θα διαχειριστούν τα αιτήματα έκδοσης της Τουρκίας για τρομοκράτες. Επιπλέον, η κοινή οδηγία αναφέρει ότι η Φινλανδία και η Σουηδία «δεν θα παρέχουν υποστήριξη στην οργάνωση που περιγράφεται ως FETÖ» και σε τρομοκρατικές ομάδες.
Auditor’s note: Πίσω από τις γραμμές
Οι διατυπώσεις αυτές, που ήταν αρκετά σκληρές τόσο για τα ευρωπαϊκά όσο και για τα αμερικανικά μέτρα, εγκρίθηκαν από όλες τις πλευρές, στο πλαίσιο του κατευνασμού του Ταγίπ Ερντογάν και της ενίσχυσης της πίεσης προς τον Βλάντιμιρ Πούτιν. Η αλλαγή στάσης τόσο από τη Σουηδία όσο και την Τουρκία καταδεικνύει είτε ότι έχουν βρεθεί άλλα -πιο αποτελεσματικά εργαλεία- για την άσκηση πίεσης προς τον Ταγίπ Ερντογάν, είτε ότι συντονισμένα επιχειρείται η μερική -tit-for-tat-, αποκλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις NATO-Ρωσίας.
Υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο ο Ταγίπ Ερντογάν να χρησιμοποιεί την Σουηδία ως μοχλό πίεσης στις ευρύτερες διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τα εξοπλιστικά και την οικονομία, αλλά σε αυτή τη φάση φαίνεται ότι αυτό το μέτωπο ελέγχεται από άλλες παραμέτρους.
