Τεχνική ύφεση τον χειμώνα και επιστροφή στην ανάπτυξη την Άνοιξη προβλέπει το Eurogroup για τις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης στο κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε. Παράλληλα, οι υπουργοί οικονομικών επανήλθαν στο θέμα της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της ανάσχεσης των μέτρων στήριξης για την ενεργειακή κρίση.
Η οικονομία της ζώνης του ευρώ συνέχισε την ισχυρή της ανάκαμψη μετά την πανδημία το 2022, χάρη στην ταχεία πολιτική δράση σε εθνικό επίπεδο, επίπεδο ΕΕ και ζώνης του ευρώ και παρά τον οικονομικό αντίκτυπο του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Ταυτόχρονα, οι υψηλές πιέσεις στις τιμές της ενέργειας, η διάβρωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, το ασθενέστερο εξωτερικό περιβάλλον και οι αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης βρίσκονται στο επίκεντρο και οδεύοντας προς το 2023, η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνεται.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του Eurogrpoup, η ζώνη του ευρώ και τα περισσότερα κράτη μέλη κινδυνεύουν να βιώσουν μια τεχνική ύφεση αυτόν τον χειμώνα, με την ανάπτυξη να αναμένεται να επιστρέψει την άνοιξη. Καθώς η οικονομία προσαρμόζεται στην ταχεία διαδοχή δύο σοβαρών κρίσεων, οι μακροοικονομικές προβλέψεις εξακολουθούν να περιβάλλονται από μεγάλη αβεβαιότητα.
Επίσης, το Eurogroup προειδοποίησε Βέλγιο και Πορτογαλία για εν μέρει μόνο συμμόρφωση στους δημοσιονομικούς κανόνες, που αποτελεί προπομπό για την κίνηση διαδικασίας επί παραβάσει.
Οι προβλέψεις της Κομισιόν
Με βάση τις προβλέψεις της Επιτροπής, το έλλειμμα της ζώνης του ευρώ προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται το 2022 έως το 3,5% του ΑΕΠ αλλά αναμένεται να διευρυνθεί το 2023 στο 3,7% του ΑΕΠ. Τα επίπεδα ελλείμματος ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Ο αριθμός των κρατών μελών με ελλείμματα πάνω από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί από 10 σε 12 μεταξύ 2022 και 2023 με βάση τις προβλέψεις της Επιτροπής.
Το δημόσιο χρέος στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να μειωθεί στο 92% του ΑΕΠ το 2023, μειώνοντας σταδιακά από το επίπεδο του 2021, αλλά παραμένοντας πολύ πάνω από το επίπεδο πριν από την κρίση του COVID-19.
Όχι δημοσιονομικά μέτρα για τη ζήτηση το 2023
Ο δημοσιονομικός προσανατολισμός της ζώνης του ευρώ προβλέπεται να είναι σαφώς επεκτατικός το 2022 και σε γενικές γραμμές ουδέτερος το 2023, σύμφωνα με την Επιτροπή, αλλά θα γινόταν επεκτατικό εάν θεσπιζόντουσαν πρόσθετα μέτρα ενεργειακής στήριξης ή παραταθούν τα τρέχοντα καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023. Δεν δικαιολογείται ευρεία δημοσιονομική τόνωση για τη συνολική ζήτηση το 2023, με έμφαση στην προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, διατηρώντας παράλληλα την ευελιξία προσαρμογής στην ταχέως εξελισσόμενη κατάσταση, εάν χρειαστεί. Συμφωνούμε ότι οι δημοσιονομικές πολιτικές πρέπει να στοχεύουν στη διατήρηση της βιωσιμότητας του χρέους καθώς και στην αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού με βιώσιμο τρόπο, διευκολύνοντας έτσι επίσης το έργο της νομισματικής πολιτικής να διασφαλίσει την έγκαιρη επιστροφή του πληθωρισμού στο μεσαίο 2% της ΕΚΤ στόχος όρου.
Τέλος τα έκτακτα μέτρα
Ειδικότερα, το Eurogroup αναφέρει ότι δεδομένης της επείγουσας ανάγκης να αντιδράσουμε στην τιμή της ενέργειας και στο σοκ του πληθωρισμού, έχουν ληφθεί έκτακτα μέτρα που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν εύκολα και γρήγορα. Το άμεσο δημοσιονομικό κόστος των μέτρων το 2022 εκτιμάται στο 1,3% του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ. Πολλά από αυτά τα μέτρα είχαν ευρεία βάση και επικεντρώθηκαν στις τιμές της ενέργειας,
αντί για να είναι προσανατολισμένα εισοδήματα. Το 2023, το κόστος προβλέπεται στο 0,9% του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ και θα μπορούσε να αυξηθεί σημαντικά, εάν τα μέτρα που έχουν ήδη ανακοινωθεί διατηρηθούν σε ισχύ για ολόκληρο το έτος.
Συντονισμός και στοχευμένα μέτρα
Στο μέλλον, ως μέρος της απάντησής για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών ενέργειας, οι υπουργοί Οικονομικών δεσμεύονται ότι τα μέτρα θα είναι πιο αποτελεσματικά, καλύτερα συντονισμένα και οικονομικά βιώσιμα. Το Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι το 2023 τα μέτρα θα επανεξεταστούν ώστε να διασφαλιστεί ότι είναι στοχευμένα και επικεντρωμένα σε ευάλωτα νοικοκυριά και βιώσιμες επιχειρήσεις που εκτίθενται προσωρινά.
Πακτωλός χρημάτων για ενεργειακή… απεξάρτηση
Ένα καλά βαθμονομημένο δύο επιπέδων σχέδιο και άλλα συστήματα που επιτυγχάνουν παρόμοιους στόχους, λαμβάνοντας υπόψη τα εθνικά χαρακτηριστικά. θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και αποτελεσματικότητας. Αυτό απαιτεί τη διατήρηση του σήματος της τιμής για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και την παροχή κινήτρων για επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση, στις μελλοντικές ενεργειακές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των διασυνδέσεων, της αποθήκευσης και των καινοτόμων τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δεδομένων των ισχυρών δευτερογενών επιπτώσεων στις αγορές ενέργειας και για τις οικονομίες της ζώνης του ευρώ.
Πέφτουν οι τιμές… μειώνεται η στήριξη
Το Eurogroup συμφωνεί με την εκτίμηση της Επιτροπής ότι όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει σταδιακά να αποσύρουν τέτοια μέτρα καθώς μειώνονται οι πιέσεις στις τιμές της ενέργειας.
Από την άποψη αυτή, πολλά από τα μέτρα στήριξης που ισχύουν επί του παρόντος πρόκειται να λήξουν στις αρχές του επόμενου έτους. Θα συνεχίσουμε να συντονίζουμε την απάντηση της δημοσιονομικής μας πολιτικής σε σχέση με την ενεργειακή στήριξη στη ζώνη του ευρώ και θα συζητήσουμε περαιτέρω μια κοινή προσέγγιση για τα νοικοκυριά, συμπεριλαμβανομένου του προβληματισμού σχετικά με τους κατάλληλους τρόπους για τη μείωση της στήριξης, στις προσεχείς συναντήσεις μας, με βάση τη συμβολή και την εμπειρία της Επιτροπής από τα μέλη της ζώνης του ευρώ.
Μέτρα κοστούμι…
Οι δημοσιονομικές κατευθυντήριες γραμμές για το 2023 που περιλαμβάνονται στη σύσταση του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 2022 διαφοροποιούσαν τα κράτη μέλη με υψηλό και χαμηλό/μεσαίο επίπεδο χρέους, ανάλογα με τη δημοσιονομική και οικονομική τους κατάσταση.
Τα κράτη μέλη με υψηλά επίπεδα χρέους θα πρέπει να ακολουθήσουν συνετή δημοσιονομική πολιτική, ιδίως περιορίζοντας την εθνικά χρηματοδοτούμενη αύξηση των πρωτογενών τρεχουσών δαπανών. Τα κράτη μέλη χαμηλού/μεσαίου χρέους θα πρέπει να στοχεύουν σε ουδέτερη στάση δημοσιονομικής πολιτικής. Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Επιτροπής,
Οι προτάσεις δημοσιονομικών μέτρων από τα περισσότερα κράτη-μέλη υψηλού χρέους συμμορφώνονται με τις δημοσιονομικές κατευθυντήριες γραμμές που περιέχονται στη σύσταση του Συμβουλίου. Ωστόσο, το σχέδιο του Βελγίου είναι εν μέρει μόνο σύμφωνο και το σχέδιο της Πορτογαλίας κινδυνεύει να ευθυγραμμιστεί μόνο εν μέρει με τη σύσταση του Συμβουλίου. Το Eurogroup, βέβαια, αναγνωρίζει την πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά το έλλειμμα και τη μείωση του χρέους στην Πορτογαλία.
Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Επιτροπής, μεταξύ των κρατών μελών χαμηλού/μεσαίου χρέους, τα δημοσιονομικά προσχέδια της Αυστρίας, της Λιθουανίας, της Γερμανίας, της Εσθονίας, του Λουξεμβούργου, των Κάτω Χωρών, της Σλοβενίας και της Σλοβακίας ευθυγραμμίζονται μερικώς με τη σύσταση του Συμβουλίου.
Το Eurogroup καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο της εθνικής δημοσιονομικής διαδικασίας για να διασφαλίσουν ότι ο προϋπολογισμός του 2023 είναι συνεπής με τις συστάσεις του Συμβουλίου, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές συνθήκες. Καθώς οι πληροφορίες για τα μέτρα ενεργειακής στήριξης αποτελούν βασικό μοχλό της φετινής αξιολόγησης.
Σημειώνεται, ότι το σχέδιο προϋπολογισμού της Ιταλίας χωρίς αλλαγή πολιτικής δεν αξιολογήθηκε ως μέρος αυτής της άσκησης. Η Ιταλία υπέβαλε πλήρες σχέδιο προϋπολογισμού στις 24 Νοεμβρίου 2022. Αναμένουμε τη γνώμη της Επιτροπής.
Υπό συζήτηση αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας
Το Eurogroup παραμένει επικεντρωμένο στη μακροπρόθεσμη επιτυχή λειτουργία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο χαιρετίζει τη δημοσίευση της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με τους προσανατολισμούς για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, της 9ης Νοεμβρίου 2022. Σε συνεργασία με την Προεδρία του Συμβουλίου και με την κατάλληλη μορφή, θα συζητηθούν οι σχετικές πτυχές της αναθεώρησης της οικονομικής διακυβέρνησης στη ζώνη του ευρώ. Η ταχεία πρόοδος στην αναθεώρηση αποτελεί προτεραιότητα για την ενίσχυση του συντονισμού της οικονομικής πολιτικής.
Εν τω μεταξύ, το Eurogroupχαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να παράσχει δημοσιονομική καθοδήγηση τον Μάρτιο του 2023 για το 2024· Αυτό θα αποτελέσει βασικό στοιχείο για τις προσπάθειές μας τακτικού δημοσιονομικού σχεδιασμού και συντονισμού. Η αξιόπιστη, ρεαλιστική, σταδιακή και φιλική προς την ανάπτυξη μείωση του χρέους παραμένει το κλειδί.
