Με μεγάλη βαλίτσα και προετοιμασμένος για σκληρά παζάρια καταφθάνει στη Σαουδική Αραβία ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, καθώς αναζητά λύσεις για φθηνότερη ενέργεια, ώστε να περιοριστούν οι παράγοντες που πιέζουν υψηλότερα τον πληθωρισμό και να μειωθούν οι πιθανότητες ύφεσης. Υπάρχουν όμως και εναλλακτικές, τις οποίες ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θέλει να σκέφτεται…
Από τις αρχές του έτους οι τιμές του πετρελαίου έχουν αυξηθεί περίπου 20 δολάρια, αποκλειστικά λόγω διακοπών εφοδιασμού, με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία να επιδεινώνει την κρίση.
Πρόκειται για μια άκρως πραγματική απειλή, η οποία βρίσκεται πίσω από τον “καυτό” πληθωρισμό που σκαρφάλωσε χθες πάνω από 9% στις ΗΠΑ, ανοίγοντας τη συζήτηση ακόμα και για 100άρα αύξηση επιτοκίων από τη Fed. Ταυτόχρονα, όμως, οι ενέργειες ανάσχεσης του πληθωρισμού υπονομεύουν την αναπτυξιακή δυναμική, με τον Τζέι Πάουελ να αναφέρεται πλέον στην ύφεση ως εξαιρετικά πιθανό σενάριο.
Οι Σαουδάραβες, έχουν περιορισμένη ικανότητα να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις αργού εφοδιασμού. Η εναλλακτική είναι η συμπίεση της ζήτησης — για αυτό, ο Μπάιντεν μπορεί να χρειαστεί ύφεση.
Λύσεις out of the box
Υπάρχουν όμως και άλλες λύσεις, οι οποίες είναι… out of the box και απαιτούν αναθεώρηση άλλων σχέσεων. Ιράν και Βενεζουέλα είναι δύο χώρες που επί Τραμπ βρέθηκαν εκτός αγορών, όπως τώρα η Ρωσία. Οι επιπλοκές, από την διακοπή εφοδιασμού του κόσμου με πετρέλαιο από το Ιράν και Βενεζουέλα, χώρες με τεράστια αποθέματα και παραγωγική ικανότητα, ήταν περιορισμένες, ενώ σε συνδυασμό με την κρίση του κορονοϊού δεν έγινε καν αντιληπτό. Εκτός αγοράς όμως είναι και η Λιβύη, καθώς η πολιτική αστάθεια έχει υποσκάψει την όποια προοπτική της χώρας να εξάγει πετρέλαιο με σταθερό και αξιόπιστο τρόπο.
Η επαναφορά του Ιράν στον πετρελαϊκό χάρτη ενέχει, πλέον, σημαντικά ρίσκα: Πρώτον, οι αντιδράσεις του Ισραήλ, κεντρικού συμμάχου των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. Εν συνεχεία, οι στενές σχέσεις Τεχεράνης – Μόσχας και εσχάτως με το Πεκίνο και το Δελχί. Η επανάκαμψη του Ιράν, το οποίο συμμετέχει και στη ρωσική πλατφόρμα πληρωμών αντί του SWIFT, θα μπορούσε να δημιουργήσει τεράστια κενά ασφαλείας υπονομεύοντας την λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Η υπόθεση της Βενεζουέλας, δεν διαφέρει ουσιαστικά. Το καθεστώς Μαδούρο, που επιβίωσε, όμως διατηρεί επίσης στενές σχέσεις με τη Ρωσία. Η Μόσχα έχει αποκτήσει τον έλεγχο πετρελαϊκών εγκαταστάσεων και συμμετοχή στην κρατική εταιρία πετρελαίου, την PDVSA.
Η Λιβύη, θα μπορούσε να αποτελέσει μια κάποια λύση, αλλά η συνθετότητα του πολιτικού σκηνικού και η πολυδιάσπαση της χώρας προϊδεάζει για μια μάλλον μακρά διαδικασία. Εκεί, λύσεις θα μπορούσε να προσφέρει η Τουρκία. Για να συμβεί κάτι τέτοιο οι ΗΠΑ θα πρέπει να ασκήσουν πίεση στην Αίγυπτο να δεχθεί τις απαιτήσεις της Άγκυρας σε μια σειρά από ζητήματα. Επίσης, δεν είναι ξεκάθαρο τί ανταλλάγματα θα ζητούσε ο Ερντογάν για να συμβάλλει στη σταθεροποίηση της Λιβύης, όταν έχει παίξει ενεργά ρόλο για την αποσταθεροποίησή της.
Green…rethink
Ο Μπάιντεν, έχει και άλλες λύσεις, πιο μεσοπρόθεσμης απόδοσης, οι οποίες, όμως, θα επαναφέρουν το ενεργειακό δόγμα Τραμπ, κάτι που θα συνιστούσε ήττα γοήτρου για τον ίδιο.
Η αναθεώρηση του Green Deal, με πριμοδότηση επενδύσεων στην πετρελαϊκή βιομηχανία και νέα ESG πρότυπα, που θα επιτρέπουν την άντληση κεφαλαίων για λιγότερο… πράσινες επενδύσεις.
Μια τέτοια πολιτική θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα τις τιμές, καθώς θα δημιουργούσε προοπτική αύξησης της δυναμικότητας στα διυλιστήρια και στις πλατφόρμες άντλησης, μέσω του τεχνολογικού εκσυγχρονισμού της βιομηχανίας.
Ένα βήμα παραπέρα, είναι η πυρηνική ενέργεια. Η σχετική τεχνολογία υπάρχει και η Ευρώπη την επαναπροσεγγίζει. Οι ΗΠΑ όμως έχουν απομακρυνθεί από τέτοιες λύσεις πολύ παλιότερα, με τις πυρηνικές μονάδες που έχουν στο έδαφός τους να είναι παρηκμασμένες και να δίνουν μάχη με τον χρόνο.
Ο πολύ πιο βρόμικος άνθρακας παραμένει η λύση χαμηλότερου κόστους, άμεσης εφαρμογής και με λιγότερες κοινωνικές αντιστάσεις, καθώς η απεξάρτηση από τον λιγνίτη είχε ισχυρή πολιτική δυναμική, αλλά αποσταθεροποιούσε μεγάλες κοινωνικές ομάδες, σε εκτεταμένες γεωγραφικά περιοχές.
