Καθημερινές είναι πλέον οι μελέτες που κρούουν τον κώδωνα του κιδνύνου για τις επιπτώσεις του πολέμου και του καλπαζοντος πληθωρισμού παγκοσμίως, με το ΟΗΕ πλέον να προβλέπει νεκρούς από την εκτόξευση των τιμών στα τρόφιμα και την απουσία στoχευμένων κυβερνητικών πολιτικών για την ανάσχεση της όξυνσης και την ανακούφηση των κυρίως πληττόμενων.
Βέβαια, αν και οι αρχές εστιάζουν κυρίως στην υποβάθμιση του επιπέδου ζωής και την φτωχοποίηση μεγαλύτερων τμημάτων του πληθυσμού, ακόμα δεν αναφέρονται στις δευτερογενείς επιπτώσεις. Η έξαρση των προσφυγικών ρευμάτων, για παράδειγμα, που θα επιβρύνει έτι περαιτέρω οριακές καταστάσεις σε πολλές χώρες και ομάδες που καρκινοβατούν. Συνδυαστικά με τις υπόλοιπες κρίσεις, θεωρείται ότι θα προκληθούν κοινωνικές εντάσεις και θα ενεργοποιηθούν συντηρητικά κοινωνικά αντανακλαστικά.
Μια μικρή και ιδιότυπη αίσθηση δίνουν οι συνεχιζόμενες ταραχές στην Σρι Λάνκα, όπου η διεθνής κρίση πληθωρισμού επικάθισε στην βαθειά κρίση διαφθοράς που διατρέχει την πολιτική ελίτ της χώρας, οδηγώντας σε μια επαναστατικού τύπου προσπάθεια ανατροπής του status quo. Αντίστοιχες ταραχές είχαν ξεσπάσει στον Λίβανο, στις οποίες όμως υπήρξαν εξωγενείς παρεμβάσεις. Οι αλληλεπικαλυπτόμενες κρίσεις συνεχίζουν να ταλανίζουν τη Λιβύη, όπου η πολιτική σταθερότητα και η κοινωνική ειρήνη παραμένει ζητούμενο.
Δεν υπάρχουν αναχώματα
Αν και οι περιοχές αυτές είναι μακριά από τον ανεπτυγμένο κόσμο, πλέον τα εχέγγυα ανάσχεσης των κρίσεων αυτών ακόμα και στην ΕΕ έχουν αδυνατίσει επικίνδυνα. Το ευρώ γράφει διαδοχικά ιστορικά χαμηλά έναντι του δολαρίου και η ΕΚΤ προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ τάσεων και κρίσεων. Από τη μια επιδιώκει να ανασχέσει τον πληθωρισμό, ενώ με τις πράξεις της υπονομεύει την αναπτυξιακή δυναμική, απειλώντας να οδηγήσουν χώρες ή και ολόκληρο το block σε ύφεση.
Η ενεργειακή κρίση, με τη σειρά της, και η έλλειψη επαρκών και άμεσων λύσεων, αναγκάζει τις κυβερνήσεις να δοκιμάσουν τα δημοσιονομικά τους περιθώρια, με κίνδυνο να βρεθούν αντιμέτωπες με νέες κρίσεις και να δημιουργήσουν νέες ευαλωτότητες στις οικονομίες, καθιστώντας τις χώρες πιο ευεπίφορες σε εξωγενείς επεμβάσεις.
Κρίση-θρυαλλίδα
Οι επιπτώσεις της αύξησης των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία γίνονται αισθητές από τα μέλη κάθε εισοδηματικής ομάδας, αν και για μία υποομάδα συγκεκριμένα, το εκρηκτικό κόστος ζωής μπορεί να γίνει θέμα ζωής και θανάτου.
Όπως επισημαίνει το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP), το φτωχότερο ρμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού πιθανότατα θα αυξηθεί έως και κατά 1% εάν δεν αναληφθούν πολιτικές για τον περιορισμό των επιπτώσεων της ανόδου των τιμών για τα απαραίτητα αγαθά. Επιπλέον, το ατομικό εισόδημα για 50 εκατ. ανθρώπους αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από τα 1,90 δολάρια την ημέρα, ήτοι το όριο για την απόλυτη φτώχεια που έχει ορίσει η Παγκόσμια Τράπεζα.
Η γεωγραφική ένταση
Λαμβάνοντας υπόψη τα διευρυμένα όρια φτώχειας των 3,20 δολαρίων και 5,50 δολαρίων για τις χώρες με χαμηλότερο μεσαίο και ανώτερο μεσαίο εισόδημα, περισσότεροι από 71 εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πρωτόγνωρες προσωπικές δυσκολίες σε όλο τον κόσμο. Ο κίνδυνος περισσότερων ανθρώπων να γίνουν εξαιρετικά φτωχοί είναι πιο διαδεδομένος στην Υποσαχάρια Αφρική, με ακραίες τιμές σε άλλες περιοχές όπως το Ιράκ, η Ινδονησία, το Πακιστάν, η Κολομβία ή η Τουρκία.
Στην Αφρική, αυτή η επικείμενη κρίση επιδεινώνεται κυρίως από την αύξηση των τιμών των σιτηρών και των λιπασμάτων, μια εξέλιξη που Ρώσοι αξιωματούχοι αποδίδουν ως αποτέλεσμα των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη χώρα τους από τη Δύση, παρόλο που το εμπόριο γεωργικών προϊόντων επί του παρόντος δεν περιορίζεται.
Σύμφωνα με δυτικούς αξιωματούχους, μια πιο πιθανή αιτία είναι ο αποκλεισμός των ουκρανικών λιμανιών από τη Ρωσία, με τον επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, Ντέιβιντ Μπίσλι, να χαρακτηρίζει αυτή την τακτική ως «κήρυξη πολέμου» στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, όπως αναφέρεται από το Bloomberg.
Λύσεις – αναχωματα
Για την καταπολέμηση αυτής της εξέλιξης, το UNDP προτείνει στοχευμένη οικονομική βοήθεια αντί για γενικές επιδοτήσεις στους τομείς των τροφίμων και της ενέργειας. Ενώ το τελευταίο θα μείωνε τον αριθμό των νέων φτωχών μόνο κατά το ένα πέμπτο σύμφωνα με το μοντέλο του UNDP, οι ειδικές ενισχύσεις θα ακύρωναν τον πρόσθετο αριθμό των φτωχών και επίσης θα μείωναν τον αριθμό των ανθρώπων που ζουν κάτω από όλα τα όρια φτώχειας γενικά. Συνολικά, 650 εκατομμύρια άνθρωποι εκτιμάται ότι ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας.
You will find more infographics at Statista
