Καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται για 21 ημέρες και πάνω από 3 εκατ. άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα και ακόμα περισσότεροι έχουν εκτοπιστεί, λίγα είναι ευρέως γνωστά τη διάρθρωση της κοινωνίας και της οικονομίας της χώρας, Παράλληλα, η προπαγάνδα και παραπληροφόρηση από όλες τις πλευρές θολώνουν το τοπίο.
Η Ρωσία βομβαρδίζει υποδομές και στρατιωτικές εγκαστάσεις στην Ουκρανία υπονομεύοντας την όποια δυνατότητα της χώρας να ανασυνταχθεί την επόμενη ημέρα και επιδιώκοντας ενεργά τον στόχο της αποστρατιωτικοποίης. Έτσι, η Μόσχα, ανεξαρτήτως κυβέρνησης θα είνα σε θέση να επιβάλλει τους όρους της, στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας, να ενισχύσει το γεωοικονομικό της αποτύπωμα και να ελέγξει ακόμα και τις συναλλαγές της Ουκρανίας με τρίτους, μέσω της συμμετοχής της στην ανοικοδόμηση.
Η Ουκρανία στον χάρτη
Το σύγχρονο κράτος της Ουκρανίας δημιουργήθηκε πριν από σχεδόν 30 χρόνια μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Από τότε, η χώρα έχει γίνει συχνά πρωτοσέλιδο λόγω της πολιτικής αστάθειας και της διαφαινόμενης απειλής μιας ρωσικής εισβολής.
Στο παραπάνω γράφημα του χάρτη, εξετάζουμε την Ουκρανία από δομική άποψη.
Ποια είναι η πληθυσμιακή σύνθεση της χώρας; Τι κινεί την οικονομία της χώρας; Και το πιο σημαντικό, γιατί η χώρα είναι σημαντική σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο;
Πού ζουν οι άνθρωποι στην Ουκρανία;
Με πληθυσμό σχεδόν 44 εκατομμυρίων ανθρώπων, η Ουκρανία είναι η όγδοη σε πληθυσμό χώρα στην Ευρώπη. Για να θέσουμε τα μεγέθη σε κλίμακα, ο πληθυσμός της είναι λίγο μικρότερος από την Ισπανία και τέσσερις φορές μεγαλύτερος από την Ελλάδα.
Όπως δείχνει το παρακάτω χαρτόγραμμα, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της χώρας βρίσκεται μέσα και γύρω από την πρωτεύουσα Κίεβο, μαζί με την περιοχή του Ντόνετσκ—η οποία βρίσκεται μπροστά και στο επίκεντρο της τρέχουσας σύγκρουσης με τη Ρωσία.
Καρτογράφημα πληθυσμού της Ουκρανίας
Όπως είναι γνωστό, μεγάλο μέρος των ρωσόφωνων και ρωσόφιλων ζουν στην ανατολική πλευρά της χώρας, κοντά στα ρωσικά σύνορα.
Το δημογραφικό
Οι Ουκρανοί αποτελούν σχεδόν το 78% του συνολικού πληθυσμού, ενώ οι Ρώσοι αντιπροσωπεύουν περίπου το 17% του πληθυσμού, καθιστώντας τους τη μεγαλύτερη ρωσική διασπορά στον κόσμο.
Άλλες μειονότητες περιλαμβάνουν:
- Λευκορώσοι: 0,6%
- Βούλγαροι: 0,4%
- Ούγγροι: 0,3%
- Τάταροι της Κριμαίας: 0,5%
- Ρουμάνοι: 0,3%
- Πολωνοί: 0,3%
- Εβραίοι: 0,2%
Ο πληθυσμός της χώρας μειώνεται από τη δεκαετία του 1990 λόγω του υψηλού ποσοστού μετανάστευσης και των υψηλών ποσοστών θνησιμότητας σε συνδυασμό με το χαμηλό ποσοστό γεννήσεων.
πληθυσμιακή πυραμίδα της Ουκρανίας
Πηγή: Πληθυσμιακή Πυραμίδα
Η πλειονότητα του πληθυσμού είναι χριστιανοί (80%), με το 60% να δηλώνει προσήλωση σε ένα ή άλλο σκέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Η οικονομία
Όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση, η Ουκρανία παρέδωσε χιλιάδες ατομικά όπλα σε αντάλλαγμα για εγγυήσεις ασφαλείας από τη Ρωσία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες. Ωστόσο, η αμυντική βιομηχανία εξακολουθεί να είναι στρατηγικά σημαντικός τομέας και μεγάλος εργοδότης στην Ουκρανία. Η χώρα εξάγει όπλα σε χώρες όπως η Ινδία, η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία.
Επιπλέον, η Ουκρανία είναι πλούσια σε φυσικούς πόρους, ιδιαίτερα σε κοιτάσματα ορυκτών. Διαθέτει τα μεγαλύτερα εμπορικά αποθέματα στον κόσμο βαθμού σιδηρομεταλλεύματος—30 δισεκατομμύρια τόνοι μεταλλεύματος ή περίπου το ένα πέμπτο του παγκόσμιου συνόλου. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Ουκρανία κατέχει τη δεύτερη θέση όσον αφορά τα γνωστά αποθέματα φυσικού αερίου στην Ευρώπη, τα οποία σήμερα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητα.
Η ως επί το πλείστον επίπεδη γεωγραφία της Ουκρανίας και η υψηλής ποιότητας σύνθεση του εδάφους καθιστούν τη χώρα έναν μεγάλο περιφερειακό γεωργικό παράγοντα.
Η χώρα είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας σπορελαίων όπως ηλιέλαιο και ελαιοκράμβη στον κόσμο.
Η εξόρυξη άνθρακα, τα χημικά, τα μηχανικά προϊόντα (αεροσκάφη, τουρμπίνες, μηχανές έλξης και τρακτέρ) και η ναυπηγική βιομηχανία είναι επίσης σημαντικοί τομείς της ουκρανικής οικονομίας.
Η αρκούδα στο δωμάτιο
Δεδομένης της τοποθεσίας και της ιστορίας της χώρας, είναι σχεδόν αδύνατο να μιλήσουμε για την Ουκρανία χωρίς να αναφέρουμε την κοντινή Ρωσία.
Η χώρα συνορεύει με τη Ρωσία τόσο στα ανατολικά όσο και στα βορειοανατολικά. Για το πλαίσιο, ένα ταξίδι με αυτοκίνητο από τη Μόσχα σε μια από τις συνοριακές πόλεις της Ουκρανίας, τη Σόστκα, διαρκεί περίπου 8 ώρες. Στα βορειοδυτικά,
Η Ουκρανία έχει επίσης σύνορα με τη Λευκορωσία – μια χώρα που είναι στενά ευθυγραμμισμένη με το Κρεμλίνο.
Στα νοτιοανατολικά βρίσκεται η Κριμαία, μια χερσόνησος που περιβάλλεται εξ ολοκλήρου τόσο από τη Μαύρη Θάλασσα όσο και από τη μικρότερη Θάλασσα του Αζόφ. Το 2014, η Ρωσία προσάρτησε τη χερσόνησο και ίδρυσε δύο ομοσπονδιακά υποκείμενα, τη Δημοκρατία της Κριμαίας και την ομοσπονδιακή πόλη της Σεβαστούπολης.
Η προσάρτηση καταδικάστηκε ευρέως σε όλο τον κόσμο και τα εδάφη αναγνωρίζονται από το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας ως μέρος της Ουκρανίας.
Η περιοχή είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Ρωσία αφού η Μόσχα εξαρτάται από τη Μαύρη Θάλασσα για πρόσβαση στη Μεσόγειο. Το λιμάνι της Σεβαστούπολης, στο νοτιοδυτικό άκρο της Κριμαίας, είναι ένα από τα λίγα λιμάνια βαθέων υδάτων χωρίς πάγο που είναι διαθέσιμα στη Ρωσία στην περιοχή.
Μοχλός ελέγχου
Λόγω των συνεχιζόμενων εντάσεων μεταξύ των δύο χωρών, η Ουκρανία επιδιώκει να μειώσει τη μόχλευση της Ρωσίας στην οικονομία της. Ως αποτέλεσμα, η Κίνα και η Πολωνία έχουν ξεπεράσει τη Ρωσία ως οι μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι της Ουκρανίας τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο, η Ουκρανία εξακολουθεί να παραμένει μια σημαντική διαδρομή για το ρωσικό φυσικό αέριο που θερμαίνει εκατομμύρια σπίτια, παράγει ηλεκτρική ενέργεια και τροφοδοτεί εργοστάσια στην Ευρώπη. Η ήπειρος προμηθεύεται σχεδόν το 40% του φυσικού αερίου και το 25% του πετρελαίου της από τη Ρωσία.
Επιπλέον, η Ουκρανία είναι συνδεδεμένη στο ίδιο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας με τη Ρωσία, άρα παραμένει εξαρτημένη από τη Μόσχα σε περίπτωση υστέρησης. Παρόλο που η σύγκρουση θερμαίνεται, οι δύο χώρες εξακολουθούν να μοιράζονται οικονομικούς δεσμούς, οι οποίοι θα επηρεάσουν την εξέλιξη της κατάστασης.
Από τις 23 Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία ξεκίνησε μια πλήρους κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία.
Η κατάσταση εξακολουθεί να εξελίσσεται ραγδαία.
