Οδικό χάρτη για την επαναφορά στη νομισματική κανοκικότητα ανακοίνωσε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ μετά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ. Η ΕΚΤ αποφάσισε να μειώσει παράληλλα τα υποστηρικτικά μέτρα όπως αυτά εκφράζονται μέσα από το PEPP. Σε πρώτη φάση όμως θα ενισχύσει το APP, για να αποφύγει σοκ στην αγορά, η μείωση του οποίου θα ξεκινήσει από το τρίτο τρίμηνο του 2022 και θα ολοκληρωθεί πριν αρχίσουν οι αυξήσεις επιτοκίων.
Η ΕΚΤ διαφοροποιείται από τη Fed καθώς επιμένει να θεωρεί τον πληγθωρισμό προσωρινό, δεν σχεδιάζει αυξήσεις επιτοκίων εντός του 2022 και διαμορφώνει συνθήκες επέκτασης της διάρκειας του αντικτύπου της πολιτικής της μέσω της παράτασης του χρόνου για την επανεπένδυση κερδών από τα προγράμματα PEPP και APP. Όπως δήλωσε η Κριστόν Λαγκάρντ η ΕΚΤ διατηρεί ανοιχτό το PEPP, έτσι αν χρειαστεί να το επαναφέρει.
Επίσης, η ΕΚΤ δίνει επαρκή χρόνο προετοιμασίας στις αγορές έτσι ώστε να παρακολουθήσει τον δυνητικό αντίκτυπο και να προσαρμόσει -αν απαιτηθεί- την πολιτική της πριν ξεκινήσει την εφαρμογή της. Στόχος της ΕΚΤ είναι η αύξηση της προβλεψιμότητας και του ορίζοντα, έτσι να περιοριστούν οι απότομες διακυμάνσεις και να διαμορφωθεί περιβάλλον σταθερότητας.
Παράλληλα, η Κριστίν Λαγκάρντ ανακοίνωσε ότι μαζί με την ολοκλήρωση του PEPP εκπνέει και το waiver για τα ελληνικά ομόλογα. Ωστόσο, το διοικητικό συμβούλιο σθμφώνησε σε ένα πρόγραμμα γέφυρα, το οποίο διευρύνει το ποσοστό από τα κέρδη που θα δαπανώνται για την απόκητηση ελληνικών ομολόγων, έτσι ώστε να αποφευχθεί νομισματικό σοκ που είχε επιπτώσεις στην αναπτυξιακή δυναμική. Η απόφαση αυτή, πάντως, αποτελεί ένδειξη της απουσίας ικανών πολιτικών ερεισμάτων για την εξαφάλιση ενός νέου ισχυρού πλαισίου που θα καθόριζε τις σχέσεις της Ελλάδας με τις αγορές. Έτσι, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που μπαίνει σε δεύτερη ταχύτητα στην ΕΚΤ, συνθήκη που αποτελεί ξεκάθαρη υποβάθμιση, καθώς αφήνει τη χώρα να αγωνίζεται απέναντι στις αγορές και όχι υπό τον ίδιο προστατευτικό μανδύα. όπως οι άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
Auditor’s note
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ για το πρόγραμμα γέφυρα κινείται στο πλαίσιο και στο πνεύμα της πρότασης του Γιάννη Στουρνάρα. Αυτό βοήθησε να καλμάρουν οι αγορές και να αποκλιμακωθούν οι αποδόσεις στα ελληνικά ομόλογα. Πρόκειται όμως για την πρώτη αντίδραση, η οποία έρχεται είναι αντανάκλαση της υποχώρησης του κινδύνου χρεοκοπίας. Μεσοπρόεθσμα όμως η αποκλιμάκωση θα εξαρτηθεί από σειρά άλλων παραγόντων. Ήδη, το counbtry risk είναι σαφώς υψηλότερο από τις άλλες χώρες, εξαιτίας της προοπτικής αυτής.Παράληλλα, το σκηνικό που διαμορφώνεται εγείρει ερωτηματικά για τις σχέσεις της Αθήνας με τις άλλες πρωτεύουσες. Η επιδείνωση του κλίματος προστίθεται στους προβληματισμούς για την απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, στις καθυστερήσεις του Κεντρικού ΕΣΠΑ και στην εμπλοκή με το προσφυγικού που είχε ως αποτέλεσμα την αναστολή χρηματοδότησης του εκσυγχρονισμού του Λιμενικού Σώματος από την Κομισιόν.
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι η πρόοδος στην οικονομική ανάκαμψη και προς την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου για τον πληθωρισμό επιτρέπει τη σταδιακή μείωση του ρυθμού των αγορών περιουσιακών στοιχείων του τα επόμενα τρίμηνα. Ωστόσο, απαιτείται νομισματική προσαρμογή για να σταθεροποιηθεί ο πληθωρισμός στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.
Ενόψει της τρέχουσας αβεβαιότητας, το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να διατηρήσει την ευελιξία και την προαιρετικότητα κατά την άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Με αυτό το σκεπτικό, το Διοικητικό Συμβούλιο έλαβε τις ακόλουθες αποφάσεις:
Πρόγραμμα αγοράς έκτακτης ανάγκης για πανδημία (PEPP)
Το πρώτο τρίμηνο του 2022, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει να πραγματοποιήσει καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του προγράμματος έκτακτης αγοράς πανδημίας (PEPP) με χαμηλότερο ρυθμό από ό,τι το προηγούμενο τρίμηνο. Θα διακόψει τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του PEPP στα τέλη Μαρτίου 2022.
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να επεκτείνει τον ορίζοντα επανεπένδυσης για το PEPP.
Τώρα σκοπεύει να επανεπενδύσει τις πληρωμές κεφαλαίου από τίτλους λήξεως που αγοράζονται στο πλαίσιο του PEPP τουλάχιστον έως τα τέλη του 2024. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική μετατροπή του χαρτοφυλακίου PEPP θα γίνει ώστε να αποφευχθεί η παρέμβαση στην κατάλληλη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Η πανδημία έδειξε ότι, υπό συνθήκες πίεσης, η ευελιξία στον σχεδιασμό και τη διεξαγωγή των αγορών περιουσιακών στοιχείων συνέβαλε στην αντιμετώπιση της απομειωμένης μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και κατέστησε πιο αποτελεσματικές τις προσπάθειες για την επίτευξη του στόχου του Διοικητικού Συμβουλίου. Στο πλαίσιο της εντολής μας, υπό συνθήκες πίεσης,
Ο ισολογισμός της ΕΚΤ
Η ευελιξία θα παραμείνει στοιχείο της νομισματικής πολιτικής όποτε οι απειλές για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής θέτουν σε κίνδυνο την επίτευξη της σταθερότητας των τιμών. Ειδικότερα, σε περίπτωση ανανεωμένου κατακερματισμού της αγοράς που σχετίζεται με την πανδημία, οι επανεπενδύσεις PEPP μπορούν να προσαρμόζονται με ευελιξία ανά πάσα στιγμή, ανάλογα με το χρόνο, τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων και τις δικαιοδοσίες.
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αγορά ομολόγων που εκδίδονται από την Ελληνική Δημοκρατία πέρα από τις μετατροπές εξαγορών προκειμένου να αποφευχθεί η διακοπή των αγορών στη δικαιοδοσία αυτή, η οποία θα μπορούσε να βλάψει τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής στην ελληνική οικονομία, ενώ αυτή εξακολουθεί να ανακάμπτει από τις συνέπειες της πανδημία.
Οι καθαρές αγορές στο πλαίσιο του PEPP θα μπορούσαν επίσης να επαναληφθούν, εάν είναι απαραίτητο, για την αντιμετώπιση αρνητικών σοκ που σχετίζονται με την πανδημία.
Πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP)
Σύμφωνα με τη σταδιακή μείωση των αγορών περιουσιακών στοιχείων και για να διασφαλιστεί ότι η κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής παραμένει συνεπής με τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού στον στόχο του μεσοπρόθεσμα, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε για μηνιαίο καθαρό ρυθμό αγοράς 40 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο και 30 δισ. ευρώ το τρίτο τρίμηνο στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP). Από τον Οκτώβριο του 2022 και μετά, το Διοικητικό Συμβούλιο θα διατηρήσει τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του APP με μηνιαίο ρυθμό 20 δισεκατομμυρίων ευρώ για όσο διάστημα είναι απαραίτητο για να ενισχύσει τον διευκολυντικό αντίκτυπο των επιτοκίων πολιτικής του.
Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι οι καθαρές αγορές θα τερματιστούν λίγο πριν αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ.
Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει επίσης να συνεχίσει να επανεπενδύει πλήρως τις πληρωμές κεφαλαίου από τίτλους λήξεως που αγοράζονται στο πλαίσιο του APP για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία έναρξης της αύξησης των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ και, σε κάθε περίπτωση, για όσο διάστημα είναι απαραίτητο για τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας και άφθονου βαθμού νομισματικής προσαρμογής.
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα στο 0,00%, 0,25% και -0,50% αντίστοιχα.
Προς υποστήριξη του συμμετρικού στόχου του για πληθωρισμό 2% και σύμφωνα με τη στρατηγική του για τη νομισματική πολιτική, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά ή χαμηλότερα επίπεδα έως ότου δει τον πληθωρισμό να φτάσει στο 2% πολύ πριν από το τέλος της πρόβλεψής του ορίζοντα και ανθεκτικά για τον υπόλοιπο ορίζοντα προβολής, και κρίνει ότι η σημειωθείσα πρόοδος στον υποκείμενο πληθωρισμό έχει προχωρήσει αρκετά ώστε να είναι συνεπής με τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού στο 2% μεσοπρόθεσμα. Αυτό μπορεί επίσης να συνεπάγεται μια μεταβατική περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός είναι μέτρια πάνω από τον στόχο.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις συνθήκες χρηματοδότησης των τραπεζών και να διασφαλίζει ότι η ωρίμανση των πράξεων TLTRO III δεν παρεμποδίζει την ομαλή μετάδοση της νομισματικής του πολιτικής. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί επίσης τακτικά τον τρόπο με τον οποίο οι στοχευμένες δανειοδοτικές πράξεις συμβάλλουν στον προσανατολισμό της νομισματικής του πολιτικής. Όπως ανακοινώθηκε, αναμένει ότι οι ειδικοί όροι που ισχύουν στο πλαίσιο του TLTRO III θα λήξουν τον Ιούνιο του επόμενου έτους. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογήσει επίσης την κατάλληλη βαθμονόμηση του συστήματος δύο επιπέδων για αποδοχές αποθεματικών, έτσι ώστε η πολιτική αρνητικών επιτοκίων να μην περιορίζει τη διαμεσολαβητική ικανότητα των τραπεζών σε ένα περιβάλλον άφθονης πλεονάζουσας ρευστότητας.
***
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα του, ανάλογα με την περίπτωση και προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.
Ο Πρόεδρος της ΕΚΤ θα σχολιάσει τους λόγους που διέπουν αυτές τις αποφάσεις σε συνέντευξη Τύπου που θα ξεκινήσει στις 14:30 σήμερα CET.
