Προβλήματα στη ροή ευρωπαϊκών κεφαλαίων προκαλούν ανησυχία στην κυβέρνηση, καθώς θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν την αναπτυξιακή δυναμική. Στην κυβέρνηση μιλούν για κωλυσιεργία της Κομισιόν, ωστόσο δεν αποκλείεται οι καθυστερήσεις αυτές να αποτελούν ενδείξεις βαθύτερων προβλημάτων και αντανάκλαση πολιτικών τριβών ή ακόμα και ζητημάτων που έχουν να κάνουν με το κράτος Δικαίου, το οποίο αποτελεί πλέον προϋπόθεση.
Προβληματισμό, προκαλεί στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων η κωλυσιεργία της Κομισιόν να εγκρίνει τα ελληνικά τομεακά και περιφερειακά προγράμματα της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2021 – 2027, συνολικού προϋπολογισμού 26,2 δισ. ευρώ.
Ο προϋπολογισμός του εν λόγω προγράμματος ανέρχεται στα 3,9 δισ. ευρώ, πόροι αρκετά πολύτιμοι για να ενεργοποιήσουν τη νέα γενιά προγραμμάτων χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Η ελληνική κυβέρνηση, σε διαρροές, κάνει λόγο για κωλυσιεργία της Κομισιόν. Η ανάγκη όμως δια διαρροές στα media και η παρουσίαση συγκεκριμένου αφηγήματος, αποτελεί από μόνη της ένδειξη πολιτικών τριβών. Υπ αυτό το πρίσμα ο προσδιορισμός του προβλήματος σε επίπεδο καθυστέρησης, φαίνεται να υποτιμά τη συνολική κατάσταση, δεδομένου ότι προ πρόγραμμα “τρέχει” σε άλλες χώρες.
Η Ελλάδα, μάλιστα, έλαβε πρώτη μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. το «πράσινο φως» από τις Βρυξέλλες στα τέλη του περασμένου Ιουλίου για το «κεντρικό ΕΣΠΑ». Το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, προσδοκούσε ότι με ανάλογη ταχύτητα θα δινόταν και η έγκριση στα επιμέρους προγράμματα. Κάτι που ωστόσο, δεν υλοποιείται.
Τί λέει η ελληνική κυβέρνηση
Η κυβέρνηση επιμένει ότι έχει αποδείξει την ισχυρή πολιτική της βούληση όταν ήταν πάλι η πρώτη χώρα που υπέβαλε το σύνολο των προγραμμάτων, τον περασμένο Οκτώβριο. Ωστόσο, αυτά παραμένουν στα συρτάρια της Επιτροπής. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η Επιτροπή διαμηνύει ότι θα τα εξετάσει και θα τα εγκρίνει το πρώτο εξάμηνο του νέου έτους, όταν θα έχουν κατατεθεί και τα προγράμματα των υπολοίπων χωρών.
Η εκδοχή αυτή όμως ελέγχεται: Είτε η κυβέρνηση δεν έχει επαρκή ερείσματα στην Κομισιόν για να προωθήσει τις θέσεις της και τις ανάγκες της, είτε υπάρχουν άλλα υφέρποντα ζητήματα, στα οποία δεν θέλει να απαντήσει και επιλέγει να πιέσει μιντιακά την Κομισιόν. Ταυτόχρονα, η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης πετάει το μπαλάκι για τις καθυστερήσεις επιχειρώντας να περιορίσει τις πολιτικές της ευθύνες στο… εσωτερικό.
Στα κάγκελα ο υπουργός Ανάπτυξης για τα 3,9 δισ. του Κεντρικού ΕΣΠΑ
Όπως δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, τελικές εγκρίσεις δεν θα έχουμε πριν τον ερχόμενο Μάρτιο, γιατί η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί νωρίτερα, καθώς βρίσκεται σε μια φάση εσωτερικού ελέγχου και έχουν παγώσει πολλές διαδικασίες.
Η εξέλιξη αυτή, που δεν ήταν αναμενόμενη, καθώς το υπουργείο επεδίωκε την έγκριση των προγραμμάτων το αργότερο έως το τέλος του 2021, επηρεάζει τη στρατηγική του, που δεν είναι άλλη από την ταυτόχρονη ενεργοποίηση του νέου ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Σταθερότητας από τα οποία οι δυνητικά διαθέσιμοι πόροι για την ελληνική οικονομία, προσεγγίζουν τα 60 δισ. ευρώ.
Η Κομισιόν έχει πολλές φορές ζητήσει αναδιάρθρωση και επανασχεδιασμό προγραμμάτων λόγω του αποκλεισμού μεγάλου μέρους επιχειρήσεων και την ξεκάθαρη στόχευσή τους σε άλλες. Η Κομισιόν, σε αυτή τη φάση, δεν έχει ακόμα απαντήσει δημοσίως, στις κατηγορίες που εκτοξεύει η ελληνική κυβέρνηση.
Auditor’s note
Οι διαρροές στα media αποτελούν εξ ορισμού απόδειξη της εντεινόμενης δυσαρμονίας μεταξύ των κλιμακίων του αρμόδιου υπουργείου και των υπηρεσιών της Κομισιόν. Οι δηλώσεις του υπουργού Ανάπτυξης πολιτικοποιούν το ζήτημα.Πλέον, πρόκειται για ζήτημα που από τεχνικό απειλεί να εξελιχθεί σε πολιτικό. Οι σχέσεις της Ελλάδας με την Κομισιόν αντανακλά πολλές φορές και τις σχέσεις της με άλλες χώρες της ΕΕ και κυρίως με το διευθυντήριο.
Στο πρόσφατο παρελθόν η Κομισιόν μπλόκαρε τη χρηματοδότηση του Λιμενικού Σώματος στην Ελλάδα εξαιτίας καταγγελιών για pushbacks μεταναστών και για το κράτος Δικαίου.
Οι σχέσεις Ελλάδας – Κομισιόν είναι συνεπώς σε κατάσταση στρες. Τέτοιες εξελίξεις αποτιμώνται όχι μόνο σε πολιτικό αλλά και σε επενδυτικό επίπεδο. Η ποιότητα των σχέσεων Ελλάδας – Κομισιόν και οι διμερείς σχέσεις με τις χώρες της ΕΕ, αποτελούν μείζονα παράγοντα στον προσδιορισμό του country risk και καταλαμβάνουν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στις αξιολογήσεις από τους διεθνείς Οίκους.
Κατ επέκταση, η πολιτική διάχυσης της έντασης στη δημόσια σφαίρα θα μπορούσε να υπονομεύει την προοπτική της οικονομίας για την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας σε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο.
Μονομερείς ενέργειες
Διαρροές από το υπουργείο Ανάπτυξης αναφέρουν ότι σε αυτή τη φάση επιδιώκεται ο συντονισμός με τις αρμόδιες διευθύνσεις της Κομισιόν, αλλά αφήνουν να εννοηθεί ότι η απόφαση προκηρυχθούν τα έργα είναι ειλημμένη και θα προχωρήσει. Οι ίδιες πηγές -που επικαλούνται maintream ελληνικά media, επισημαίνουν ότι δεν θα πρόκειται για “μονομερείς ενέργειες”, διατύπωση που έχει απλώς στόχο να προβάλει την επιτακτική ανάγκη της συνεργασίας συνοδευόμενο από την υφέρπουσα απειλή της δράσης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το υπουργείο μπορεί «να βγάλει στον αέρα» προγράμματα και να ξεκινήσει τις δαπάνες, αλλά προϋποθέτει τη εξασφάλιση της έγκρισης των γενικών αρχών και στη συνέχεια, αν χρειαστεί, να πραγματοποιηθούν ορισμένες τροποποιήσεις στην περίπτωση που αυτές ζητηθούν από την Επιτροπή, κάτι το οποίο θεωρεί απίθανο, με δεδομένο ότι η Κομισιόν είναι ενήμερη για τα ελληνικά τομεακά και περιφερειακά προγράμματα εδώ και μεγάλο διάστημα.
Το ιδανικό σενάριο για το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, θα ήταν η έγκριση να δοθεί έως το τέλος του έτους, ώστε να αρχίσει άμεσα η προκήρυξη των χρηματοδοτικών δράσεων πρωτίστως του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα Καινοτομία «ΕΠΑνΕΚ» το οποίο είναι το βασικό πρόγραμμα ενίσχυσης της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ώστε να μην υπάρξει «κενό χρηματοδότησης» μεταξύ των δύο προγραμματικών περιόδων, δηλαδή των ΕΣΠΑ 2014 – 2020 και 2021 – 2027.
