Τεράστιο πακέτο παροχών, που ξεδιπλώνεται σε πρόγραμμα 24 μέτρων, ανακοίνωσε από το βήμα της ΔΕΘ ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, χωρίς ωστόσο να ανακοινώσει το συνολικό κόστος του προγράμματος και τον προσδοκώμενο οικονομικό και δημοσιονομικό αντίκτυπο. Επιτυγχάνει ωστόσο να ανεβάσει τον πήχη και να δημιουργήσει παγίδες για την αξιωματική αντιπολίτευση. Το εύρος του προγράμματος, επίσης, αναμένεται να πυροδοτήσει εκλογικά σενάρια.
- Εστίαση στους νέους
- χρήμα στην κοινωνία
- πολυεπίπεδες παρεμβάσεις
- στόχος η ταχεία επανεκκίνηση
- Λείπει η εκτίμηση κόστους και αντικτύπου
- Παγίδα για Τσίπρα
Ένα εξαιρετικά εντυπωσιακό πολιτικά, αβέβαιο οικονομικά και με άρωμα επιπλοκών σε θεσμικό επίπεδο πρόγραμμα άμεσης επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Αυτή τη στιγμή δεν είναι σαφής ο οικονομικός αντίκτυπος, αλλά υπάρχει μια αρκετά σαφής αίσθηση της πολιτικής και κομματικής απήχησης του.
Βαρύ, αλλά χωρίς κοστολόγηση, πρόγραμμα παροχών ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην 85η ΔΕΘ, με στόχο την άμεση και εκρηκτική επανεκκίνηση της οικονομίας, ώστε να μπορέσει να διατηρήσει μεγάλο μέρος της αντίδρασης ελατηρίου που καταγράφεται post-covid.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε ένα ιδιαίτερα ευρύ πρόγραμμα παροχών, που εστιάζει στους νέους, αλλά ακουμπά αρκετές πτυχέ της οικονομικής δραστηριότητας. Παραμελεί όμως τους μακροχρόνια άνεργους και τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Παράλληλα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε φοροελαφρύνσεις που ακουμπούν τη μεσαία τάξη αλλά κλιμακώνονται στα υψηλά εισοδήματα. Ωστόσο, δεν αναφέρθηκε στη φορολογία μικρών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, καθώς σε ζητήματα όπως οι προκαταβολές φόρου.
Ο ίδιος τοποθέτησε τις ανακοινώσεις σε συνέχεια της δυναμικής που δημιουργούν οι συμφωνίες για πώληση της ΔΕΠΑ και του ΔΕΔΔΗΕ. Με τον τρόπο αυτό θέλησε να καταδείξει την εστίαση στην προσέλκυση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων και στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος.
Πολιτικά, το πρόγραμμα που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ στόχο έχει να υπερκαλύψει τον αρνητικό αντίκτυπο του ανασχηματισμού. Η έλλειψη κοστολόγησης του προγράμματος, καθώς και η απουσία σαφούς οδικού χάρτη υλοποίησης είναι παράγοντες που προκαλούν προβληματισμό.
Αναβάθμιση… προβλέψεων
Tην εικόνα μιας χώρας που κοιτάει μπροστά επιχείρησε να περιγράψει ο πρωθυπουργός. «Η Ελλάδα αλλάζει», τόνισε απαριθμώντας τα μέτρα και τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν. Ανακοίνωσε σειρά πρωτοβουλιών στήριξης αλλά και αναθεώρηση του στόχου για το ΑΕΠ στο 5,9% για φέτος, έναντι προηγούμενης εκτίμησης για 3,6%.
Παράλληλα γνωστοποίησε ότι η χώρα μας θα αποκτήσει 24 Rafale αντί για 18.
Ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι η οικονομία και η κοινωνία δεν θα ξανακλείσουν. Προσφέρουμε στον καθένα την άμεση δυνατότητα εμβολιασμού. Δεν πρέπει να διχάζεται η κοινωνία, τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά. Εννέα στους 10 που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ είναι ανεμβολίαστοι, τόνισε. Ολοι γνωρίζουμε τις συνέπειες των πράξεών μας. Η ευθύνη είναι η άλλη όψη της ελευθερίας. Η λύση είναι στο χέρι μας: εμβολιαζόμαστε και απελευθερωνόμαστε.
Auditor’s note
Ένα τόσο ασαφές πρόγραμμα αναμένεται να προκαλέσει τη δυσαρέσκεια των εταίρων και δανειστών της Ελλάδας και με δεδομένο ότι η χώρα βρίσκεται σε καθστώς ενισχυμένης επιτήρησης, αναμένεται να διατυπωθεί σε αρκετά επίπεδα. Κατ επέκταση, το πρόγραμμα θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπο με ρίσκο υλοποίησης. Ο πρωθυπουργός δεν έκανε καμία αναφορά στη διαχείρηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, γεγονός που προκαλεί επίσης εύλογα ερωτηματικά.Μετά την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη το πρόγραμμα επιχείρησαν να κοστολογήσουν σε πρωτοσέλιδά τους κάποια φιλοκυβερνητικά media, προσδιορίζοντάς το στα 3,4 δισ. Τέτοια αναφορά πάντως δεν υπήρξε στην ομιλία του πρωθυπουργού, γεγονός που έχει τη δική του -ισχυρή- σημειολογική αξία.
Είναι πάντς σαφές ότι πρόγραμμα των 24 μέτρων που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει έντονο και διαρκή επικοινωνιακό αντίκτυπο. Έτσι, η επερχόμενη ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ θα τεθεί απέναντι από τις εξαγγελίες αυτές. Με τον τρόπο αυτό ο αρχηός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα πρέπει είτε να επενδύσει στον ρεαλισμό, είτε να πλειοδοτήσει. Στο πρώτο σενάριο η ομιλία του θα είναι υποδεέστερη από αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη, στο δεύτερο θα κινδυνεύει να κατηγορηθεί για παροχολογία και λαϊκισμό.
Το πρόγραμμα Μητσοτάκη
Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τους νέους ανέπτυξε από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός:
- Επεκτείνεται για όλο το 2022 η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και η μείωση των τριών μονάδων των ασφαλιστικών εισφορών στον ιδιωτικό τομέα. Κόστος 1,58 δισ. για το 2021 και 1,58 δισ. για το 2022.
- Από τον Ιανουάριο του 2022 μειώνεται ο φόρος επιχειρήσεων από το 24% στο 22%. Κόστος 183 εκατ. ευρώ για το 2022.
- Μειώνεται το ποσοστό επιστροφής όλων των επιστρεπτέων προκαταβολών ανάλογα με την πτώση των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα εφόσον έχει τηρηθεί η ρήτρα διατήρησης εργαζομένων που προβλεπόταν σε κάθε κύκλο επιστρεπτέας, επιστρέφεται:
* Για επιχειρήσεις που έχουν κάνει έναρξη εργασιών πριν την 1η Ιανουαρίου 2019 και έχουν θετικά ακαθάριστα έσοδα το 2019:
- – Επιστρέφεται το εν τέταρτο (25%) εφόσον έχουν πτώση ακαθάριστων εσόδων το 2020 σε σχέση με το 2019 άνω του 70% και καταγράφουν ζημίες προ φόρων.
- – Επιστρέφεται το εν τρίτο (33,3%) εφόσον έχουν πτώση ακαθάριστων εσόδων το 2020 σε σχέση με το 2019 μεταξύ 30% και 70% και καταγράφουν ζημίες προ φόρων.
- – Για τις λοιπές επιχειρήσεις επιστρέφεται το 50%.
- * Για νέες επιχειρήσεις που έχουν κάνει έναρξη εργασιών μετά την 1η Ιανουαρίου 2019 ή είχαν μηδενικά ακαθάριστα έσοδα το 2019:
- – Επιστρέφεται το εν τέταρτο (25%) εφόσον έχουν πτώση ακαθάριστων εσόδων το 2020 σε σχέση με το 2019 (εφόσον είχαν καταγράψει θετικά ακαθάριστα έσοδα το 2019) άνω του 30% και καταγράφουν ζημίες προ φόρων.
- – Για τις λοιπές επιχειρήσεις επιστρέφεται το εν τρίτο (33,3%).
Με βάση το ανωτέρω σχήμα υπολογίζεται ότι:
- – To 28% των επιχειρήσεων θα επιστρέψουν το εν τέταρτο (25%),
- – το 39% των επιχειρήσεων θα επιστρέψουν το εν τρίτο (33,3%),
- – το 33% θα επιστρέψουν το 50%.
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα στις επιστρεπτέες 1 έως 3 επιστρεφόταν από 50% έως και 100% ανάλογα με την πτώση τζίρου, ενώ για όλες τις επιχειρήσεις στις επιστρεπτέες 4 έως 7 επιστρεφόταν το 50%.
Επιπροσθέτως των ανωτέρω ισχύει έκπτωση 15% σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής του ποσού προς επιστροφή έως 31 Δεκεμβρίου 2021. Σε διαφορετική περίπτωση το ποσό καταβάλλεται σε 60 δόσεις από τον Ιανουάριο 2022.
Δημοσιονομικό κόστος που επιβαρύνει το 2021: 660 εκατ. ευρώ.
- Επεκτείνεται η εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις μεταφορές, τον καφέ και μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους και το τουριστικό πακέτο έως τον Ιούνιο του 2022. Δημοσιονομικό κόστος για Οκτ.-Δεκ. 2021: 64 εκατ. ευρώ. Δημοσιονομικό κόστος για το 2022: 211 εκατ. ευρώ.
- Μειώνεται ο συντελεστής ΦΠΑ στα γυμναστήρια και τις σχολές χορού από 24% σε 13% από 1ηΟκτωβρίου 2021 έως τον Ιούνιο του 2022. Δημοσιονομικό κόστος για Οκτ.-Δεκ. 2021: 1 εκατ. ευρώ. Δημοσιονομικό κόστος για το 2022: 4 εκατ. ευρώ.
- Επεκτείνεται η αναστολή πληρωμής του τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης από τον Οκτώβριο του 2021 έως τον Ιούνιο του 2022. Δημοσιονομικό κόστος για Οκτ.-Δεκ. 2021: 4,5 εκατ. ευρώ. Δημοσιονομικό κόστος για το 2022: 9 εκατ. ευρώ
- Επεκτείνεται το πρόγραμμα επιδότησης κενών θέσεων στον πολιτισμό έως τον Δεκέμβριο του 2021. Δημοσιονομικό κόστος για το 2021: 16 εκατ. ευρώ. Δημοσιονομικό κόστος για το 2022: 6 εκατ. ευρώ
- Δίνεται αποζημίωση ειδικού σκοπού για επιπλέον δύο μήνες για τους καλλιτέχνες (για τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο) και τους ξεναγούς (για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο). Δημοσιονομικό κόστος για το 2021: 30 εκατ. ευρώ.
- Επεκτείνεται το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ έως το τέλος του 2021. Δημοσιονομικό κόστος για το 2021: 50 εκατ. ευρώ.
- Επεκτείνεται το πρόγραμμα επιδότησης δόσεων δανείων νοικοκυριών που επλήγησαν από την Πανδημία “ΓΕΦΥΡΑ” για τρεις μήνες με κάλυψη 40% επί των δόσεων δανείων. Κόστος 48 εκ. ευρώ για το 2021.
- Επεκτείνεται το πρόγραμμα των 100.000 νέων θέσεων εργασίας για άλλες 50.000 θέσεις. Κόστος: 169 εκ. στον προϋπολογισμό του 2022.
- Φορολογικά κίνητρα για τη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών: Από τον Ιανουάριο του 2022 και έως το 2025, το 30% των δαπανών που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής προς συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους και μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ ετησίως, εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα των φυσικών προσώπων.
Ενδεικτικοί Κλάδοι:
- Eργασίες υδραυλικού, ηλεκτρολόγου, ελαιοχρωματιστή
- Οικιακές υπηρεσίες, Υπηρεσίες καθαρισμού, Υπηρεσίες φροντίδας παιδιών, Υπηρεσίες για βοήθεια ατόμων στο σπίτι
- Γυμναστήρια, σχολές χορού
- Ταξί
- Νομικές υπηρεσίες
Επιπλέον, οι δαπάνες για ιατρικές, οδοντιατρικές και κτηνιατρικές υπηρεσίες μετρούν διπλά στο ελάχιστο όριο δαπανών 30% με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
- Αναμορφώνεται το πλαίσιο της φορολοταρίας: Σήμερα σε κάθε φορολοταρία 1.000 τυχεροί κερδίζουν από 1.000 ευρώ, με κόστος 12 εκατ. ευρώ ετησίως. Τι προτείνεται:
-
- – Θα δίνεται διαφορετική στάθμιση ανάλογα με το ποσοστό του εισοδήματος που καταναλώνεται.
- – Πολίτες με χαμηλότερο οικογενειακό εισόδημα και με περισσότερα τέκνα θα έχουν προσαύξηση στον αριθμό των λαχνών και στην πιθανότητα να κερδίσουν.
- – Τα βραβεία της λοταρίας κάθε μήνα θα κλιμακώνονται και θα φτάνουν έως και τις 50.000 ευρώ. Επιπλέον τα Χριστούγεννα θα υπάρχει ιδιαίτερη λοταρία με βραβεία έως και 100.000 ευρώ.
- Χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης για δαπάνες που αφορούν σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση:
Από την 1η Ιανουαρίου 2022 και για τρία έτη, επιλεγμένες δαπάνες που αφορούν σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων κατά τον χρόνο της πραγματοποίησής τους, προσαυξημένες κατά ποσοστό έως εκατό τοις εκατό (100%).
- Κίνητρα για συγχωνεύσεις και εξαγορές:
-
- – Από την 1η Οκτωβρίου 2021 μειώνεται κατά 50% ο φόρος στην συγκέντρωση κεφαλαίου. Δημοσιονομικό κόστος 18 εκατ. ευρώ ετησίως.
- – Οι ατομικές επιχειρήσεις δύνανται μέσω συμπράξεων να δημιουργήσουν νέο νομικό πρόσωπο ανώτερης μορφής, ώστε να υπόκεινται στην φορολογία των νομικών προσώπων με ευνοϊκούς όρους.
- – Για τις επιχειρήσεις-νομικά πρόσωπα που συγχωνεύονται σε νέο νομικό πρόσωπο ή που συγχωνεύονται δια απορροφήσεως από υφιστάμενο νομικό πρόσωπο, δημιουργώντας σημαντικές οικονομίες κλίμακας, θα παρέχεται έκπτωση 30% επί του ποσού του οφειλόμενου φόρου για τρία έτη.
- – Δανεισμός: Οι εξαγορές και συγχωνεύσεις είναι ένα από τα πέντε κριτήρια επιλεξιμότητας για την πρόσβαση στα δάνεια των 12,7 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, με πολύ χαμηλό επιτόκιο.
- Καταργείται ο φόρος γονικών παροχών-δωρεών για συγγενείς πρώτου βαθμού, που αφορά γονικές παροχές-δωρεές έως 800.000 ευρώ, από 1η Οκτωβρίου 2021. Κόστος 26 εκατ. ετησίως.
17. Πρώτο ένσημο: Για το 2022 και προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανεργία των νέων στα πλαίσια αντιμετώπισης των συνεπειών του κορονοϊού, όλοι οι νέοι από 18 έως 29 ετών που δεν έχουν προηγούμενη εργασιακή εμπειρία και θα προσληφθούν εντός του έτους, λαμβάνουν για 6 μήνες προπληρωμένο χρόνο εργασίας που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για την πρώτη τους απασχόληση. Η ενίσχυση ανέρχεται σε 1200 ευρώ για τους πρώτους 6 μήνες πλήρους απασχόλησης. Από αυτό το ποσό τα μισά θα τα λαμβάνει ο εργαζόμενος (επιπλέον του μισθού του) ως κίνητρο εύρεσης εργασίας και τα υπόλοιπα ο εργοδότης ως επιδότηση του μισθολογικού κόστους. Για εργασία μερικής απασχόλησης που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 50% της πλήρους, θα δίνεται το ήμισυ του ποσού. Δημοσιονομικό κόστος 28 εκατ. ευρώ για το 2021 και 14 εκατ. ευρώ για το 2022.
- Μειώνεται το τέλος συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας από 12% έως 20% που κυμαίνεται σήμερα στο 10% και καταργείται για νέους έως 29 ετών από 1η Ιανουαρίου 2022. Δημοσιονομικό κόστος: 68 εκατ. ευρώ κατ’έτος.
- Από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 επεκτείνεται η χορήγηση στεγαστικού επιδόματος και στους σπουδαστές των δημόσιων ΙΕΚ (υπολογίζεται ότι περίπου 5.000 από τους 20.000 σπουδαστές των δημόσιων ΙΕΚ θα ζουν σε άλλη πόλη και θα καλύπτουν τα εισοδηματικά/περιουσιακά κριτήρια ώστε να καταστούν δικαιούχοι). Δημοσιονομικό κόστος για το 2022: 5 εκατ. ευρώ.
- Μετά την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών προχωρούμε στην μείωση των συντελεστών υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ που θα ισχύσει για το 2022. Τα αποτελέσματα αυτής της άσκησης που είναι σε εξέλιξη θα είναι διαθέσιμα έως τα τέλη του έτους. Η άσκηση στόχο έχει την δικαιότερη κατανομή του φόρου με παράλληλη μείωση του ΕΝΦΙΑ για την πλειονότητα των πολιτών από το νέο έτος
- Για το 4οτρίμηνο του 2021 (μήνες Οκτώβριο έως Δεκέμβριο) επιδοτούνται για το σύνολο του πληθυσμού οι πρώτες 300 Kwh με ποσό 30 €/Mwh, αντισταθμίζοντας σχεδόν το σύνολο της αναμενόμενης αύξησης του ρεύματος. Σημειώνεται ότι η μέση κατανάλωση για ένα τυπικό νοικοκυριό κυμαίνεται στις 300-400 Kwh μηνιαίως. Η ανωτέρω επιδότηση ισχύει και για επαγγελματικά τιμολόγια χαμηλής τάσης. Το κόστος για το τρίμηνο ανέρχεται σε 150 εκατ. ευρώ και θα επιδοτηθεί από την ανακατανομή των εσόδων του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών αερίων ρύπων.
- Μειώνεται σε μόνιμη βάση από 1ηΟκτωβρίου 2021 το ΦΠΑ των ζωοτροφών που προορίζονται για ζωική παραγωγή από το 13% στο 6%. Δημοσιονομικό κόστος: 15 εκ. ευρώ κατ’έτος.
- Επίδομα θέρμανσης. Αυξάνεται το ποσό ενίσχυσης για το επίδομα θέρμανσης που θα δοθεί τον Δεκέμβριο του 2021 κατά 20%. Δημοσιονομικό κόστος για το 2021: 15 εκ. ευρώ.
- Σχεδιάζεται καινοτόμο πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας για τον γενικό πληθυσμό, με πόρους του ταμείου ανάκαμψης ύψους 120 εκατ. ευρώ, για την διενέργεια δωρεάν προληπτικών εξετάσεων καρκίνου τραχήλας της μήτρας, καρκίνου Μαστού, καρκίνου Παχέος Εντέρου και διαγνωστικών εξετάσεων για καρδιαγγειακό κίνδυνο
Αυξήσεις έχουν ήδη… έρθει
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε πως «το εισόδημα όλων των εργαζομένων έχει αυξηθεί κατά 4% μέσα στην πανδημία» και σημείωσε:
«Αυτά είναι τα δεδομένα που απλώνουν την πρώτη ασπίδα προστασίας στις ανατιμήσεις, παγκόσμιο φαινόμενο, που ελπίζω να αποδειχθεί παροδικό στις συνέπειες του. Σίγουρα δεν θα μείνουμε παρατηρητές, τρεις θα είναι οι απαντήσεις μας: στοχευμένα μέτρα χαμηλού ΦΠΑ σε καφέ και μεταφορές, δεύτερον αυστηρότατη τήρηση του νόμου περί ανταγωνισμού και αισχροκέρδειας, τρίτον η παροχή κρατικής στήριξης απέναντι σε ανατιμήσεις που επηρεάζουν κάθε νοικοκυριό. Ειδικά στο θέμα της αύξησης του ηλεκτρικού ρεύματος. Η Ελλάδα συγκροτεί ταμείο ενεργειακής μετάβασης, όπου θα διατεθούν 150 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό σημαίνει πρακτικά πως θα απομειωθούν ή και θα εξαφανιστούν οι αυξήσεις στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Η επιλογή αυτή δείχνει πως η κυβέρνηση ξέρει και μπορεί να απαντά σε κάθε πρόκληση. Και ότι η ΔΕΗ έχει την δύναμη να προστατεύσει τους πελάτες της. Η επιδότηση θα αφορά σε πρώτη φάση έως το τέλος του έτους. Θα αφορά και επιχειρήσεις που λειτουργούν με ρεύμα χαμηλής τάσης».
Προσέθεσε πως τις λεπτομέρειες θα παρουσιάσει ο υπουργός Ενέργειας την άλλη εβδομάδα.
