Συνάντηση εργασίας με στόχο την ενίσχυση και εμβάθυνση των οικονομικών δεσμών μεταξύ Τουρκίας και Βόρειας Μακεδονίας είχαν το Σάββατο στην Κωνσταντινούπολη ο Ταγίπ Ερντογάν και ο Ζόραν Ζάεφ. Η κινητικότητα που αναπτύσσει ο Τούρκος πρόεδρος στα Βαλκάνια τις τελευταίες εβδομάδες προκαλεί ανησυχία, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και στις Βρυξέλλες.
Ήδη ο Ταγίπ Ερντογάν σπεύδοντας να καλύψει τα κενά που αφήνει η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε την δωρεά 30,000 εμβολίων Sinovac στη Βόρεια Μακεδονία, η οποία μέχρι στιγμής τροφοδοτείται αποκλειστικά από το πρόγραμμα Covax της εμβολιαστικής κοινοπραξίας Gavi. Παράλληλα προανείγγηλε αύξηση των τουρκικών επενδύσεων στη Βόρεια Μακεδονία. Η Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, υπαναχώρησε από την εξαγγελθείσα υπόσχεσή της να παράσχει εμβόλια στη Βόρεια Μακεδονία.
Όπως φαίνεται, όμως, αυτός ακριβώς είναι ο στόχος του Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος επιδεικνύει προκλητικά τους τουρκικούς μύες στα Βαλκάνια, καταδεκνύοντας ότι όχι μόνο διαθέτει επιρροή αλλά μπορεί να την ασκήσει ανεμπόδιστος. Η συνάντηση με τον Ζόραν Ζάεφ στην Κωνσταντινούπολη, άλλωστε, ακολουθεί τη διήμερη επίσκεψη του πρωθυπουργού της Αλβανίας Έντι Ράμα στην Άγκυρα, την πρώτη μετά την επανεκλογή του.
Γιατί τώρα
Χρονικά, πάντως, η έντονη δραστηριοποίηση του Ταγίπ Ερντογάν στα Βαλκάνα συμπίπτει με την προσπάθεια της Ελλάδας να βρει χώρο για να διευρύνει επίσης το γωπολιτικό της αποτύπωμα, αυτή τη φορά όμως εξυπηρετώντας αλλότρια συμφέροντα. Έτσι, τη στιγμή που ο Νίκος Δένδιας επισκεπτόνταν impromptu την Πρίστινα και συναντώνταν με τον πρωθυπουργό, τον πρόεδρο της Βουλής και την υπουργό Εξωτερικών, ο Ταγίπ Ερντογάν συναντούσε τους πρωθυπουργούς της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η τελευταία επίσκεψη του Ζόραν Ζάεφ στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Delphi Economic Forum δεν πήγε καθόου, καλά καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το επιτελείο του επιχείρησαν να κρατήσουν τη συνάντησή τους low key, περιορίζοντας τη δημοσιόητα και εκδίδοντας δηλώσεις που απέφευγαν να αναφερθούν στη χώρα του ως Βόρεια Μακεδονία. Επίσης, προστριβές υπάρχουν μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και του Έντι Ράμα, ο οποίος θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν ασκεί την επιρροή της ούτε στις Βρυξέλλες, ούτε στην ελληνική μειονότητα.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, ο Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται ότι επενδύει στις αδυναμίες της Ελλάδας και εμφανίζεται έτοιμος να τις καρπωθεί διπλωματικά, στρατιωτικά και πολιτικά.
Η έντονη δραστηριοποίηση Ελλάδας και Τουρκίας στα Βαλκάνια και με μάλιστα με λογική cross, δηλαδή εκτός ενεργούς σφαίρας επιρροής, αυξάνει τους γεωπολιτικούς κινδύνους και προκαλεί ανισοροπίες.
Δείπνο εργασίας Ερντογάν – Ζάεφ
Η ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης του Ζόραν Ζάεφ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, το βράδυ του Σαββάτου.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας, οι δύο άνδρες είχαν δείπνο εργασίας κατά τη διάρκεια του οποίου συζήτησαν για τις αμοιβαίες φιλικές σχέσεις των δύο χωρών.
Ο κ. Ζάεφ επισήμανε κατά τη διάρκεια της συνάντησης την εξαιρετικά καλή οικονομική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών και το έντονο ενδιαφέρον των τουρκικών εταιρειών να επενδύσουν στη Βόρεια Μακεδονία και να εμβαθύνουν τις επιχειρηματικές και εμπορικές σχέσεις, σημειώνεται στην ανακοίνωση.
Η οικονομική και εμπορική συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας, ανέφερε ο κ. Ζάεφ κατά τη διάρκεια του δείπνου εργασίας και πρόσθεσε ότι προς αυτή την κατεύθυνση αναμένεται μεγαλύτερη δυναμική με τη νέα συμφωνία ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών, η οποία βρίσκεται σε φάση επεξεργασίας και έχει ως στόχο να προσφέρει περισσότερες διευκολύνσεις στους Τούρκους επενδυτές.
Σημείο αναφοράς το NATO
Οι Ζόραν Ζάεφ και Ταγίπ Ερντογάν συμφώνησαν ότι η Βόρεια Μακεδονία και η Τουρκία, ως σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, συνδέονται με τις ίδιες αξίες σε ό,τι αφορά στην ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή μέσω των σχέσεων καλής γειτονίας και περιφερειακής συνεργασίας, καθώς και σε ό,τι αφορά στον αγώνα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο των δύο χωρών και το διεθνές δίκαιο.
Ο κ. Ερντογάν, καλωσορίζοντας τους προσκεκλημένους, τόνισε ότι στις καρδιές των πολιτών της Τουρκίας η Βόρεια Μακεδονία έχει ξεχωριστή θέση, καθ’ όσον πρόκειται για χώρες που έχουν εξαιρετικές σχέσεις και βαθείς ιστορικούς δεσμούς, όπως είπε.
Εμβολιαστική διπλωματία
Ο πρόεδρος της Τουρκίας υπογράμμισε ότι παρά την πανδημία οι δύο χώρες είχαν εξαιρετικές εμπορικές συναλλαγές το 2020 και ότι ο ίδιος θα συνεχίσει να ενθαρρύνει τις τουρκικές επιχειρήσεις να επενδύσουν ακόμη περισσότερο στη Βόρεια Μακεδονία.
Στη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη τονίστηκε επίσης ότι η Άγκυρα θα συνεχίσει να προσφέρει βοήθεια στα Σκόπια, όσον αφορά στον αγώνα κατά της πανδημίας, με σκοπό να ενισχυθεί η συνεργασία στον τομέα της υγείας.
Στο πλαίσιο αυτό, ανακοινώθηκε ότι η Άγκυρα θα παραχωρήσει δωρεάν στα Σκόπια 30.000 εμβόλια της κινεζικής Sinovac, τα οποία θα αρχίσουν να παρασκευάζονται και στην Τουρκία.
