Υπόθεση κατά της Ουγγαρίας για το κράτος Δικαίου εξετάζει αυτή την περίοδο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ενώ η απόφασή του θα έχει αντίκτυπο στη δυνατότητα της χώρας να εκταμιεύσει πόρους από το το Αναπτυξιακό Ταμείο. Παράλληλα, όμως, τα ερωτήματα που τίθενται, εφόσον απαντηθούν στην ουσία τους θα μπορούσαν να έχουν απολήξεις και στην ελληνική Δικαιοσύνη.
Πρόκειται για ένα προδικαστικό ερώτημα που αφορά υπόθεση παράβασης του νόμου χρήσης όπλων, αλλά εστιάζεται στην ποιότητα της νομικής διαδικασίας, καθώς δεν δόθηκαν όλα τα έγγραφα στον κατηγορούμενο στη γλώσσα του. Επίσης, ο δικαστής που το υπέβαλλε, μαζί, περιέλαβε καταγγελία για παρέμβαση και απόπειρα εκφοβισμού του από το Εθνικό Γραφείο Δικαιοσύνης της Ουγγαρίας.
Το μείζον ζήτημα είναι αν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα χρησιμοποιήσει την υπόθεση αυτή για να κάνει αυτό που δεν μπόρεσαν οι πολιτικοί: Να επιβάλει το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο στην Ουγγαρία και να διασφαλίσει την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης.
Η υπόθεση έχει άλλοτε προφανείς και άλλοτε λιγότερο ορατές απολήξεις. Τέτοια ζητήματα ανεβάζουν το πολιτικό ρίσκο και ασκούν επιπλέον πίεση σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Μέχρι τώρα τόσο η Κομισιόν όσο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχουν αρνηθεί να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά, παραπέμποντας σειρά υποθέσεων και αντιδικιών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από την πλευρά του έχει επίσης υιοθετήσει ψήφισμα που εγκαλεί την Ουγγαρία και το οποίο η κυβέρνηση Ορμπάν επιχείρησε -μάλλον… αδίκως- να το αμφισβητήσει.
Αν το ΔΕΕ επιλέξει να θέσει το δάκτυλο επί τον τύπων των ήλων, τότε η δυναμική διαφοροποιηθεί και ο ανταγωνισμός εξουσιών θα προσλάβει νέες διαστάσεις.
Η υπόθεση και τα επιχειρήματα
Στην υπόθεση, παρέμβαση υπέρ του δικαστή και της ανάγκης το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να απαντήσει στην ουσία της υπόθεσης και για όλα τα παρεμπίπτοντα ζητήματα, παρεμβαίνουν Σουηδία και Ολλανδία. Υπέρ της Ουγγαρίας παρεμβαίνει η Κομισιόν, με εκπρόσωπο της νομικής της υπηρεσίας να ζητά από το ΔΕΕ να περιοριστεί στον πυρήνα της υπόθεσης και να μην υπεισέλθει στα θέματα ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και Κράτους Δικαίου που τίθενται από τον Ούγγρο δικαστή.
Σε μια προσπάθεια να μπλοκάρει την καταγγελία και να εκπαραθυρώσει τον δικαστή, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ουγγαρίας έκρινε ότι η υποβολή του ερωτήματος και της καταγγελίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ήταν παράνομη. Ο δικαστής απειλήθηκε με πειθαρχικές ποινές. Παρόλο που η ουγγρική κυβέρνηση λέει ότι δεν εφαρμόστηκαν επίσημα πειθαρχικά μέτρα, είναι προφανές ότι τέτοιες κινήσεις στοχεύουν να πειθαρχίσουν προληπτικά άλλους δικαστές, περιορίζοντας την παρέμβαση του ΔΕΕ στις εσωτερικές υποθέσεις.
Οι… ουρές
Αντίστοιχες υποθέσεις με άρωμα προσπάθειας παρέμβασης στο έργο της Δικαιοσύνης υπάρχουν και στην Ελλάδα. Κάποια από τα ζητήματα έχουν τεθεί εις γνώση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Αν τώρα, το ΔΕΕ, παρέμβει στην Ουγγαρία, τότε οι πιθανότητες να μην κινηθεί και κατά της Ελλάδας είναι μηδενικές.
Ειδικότερα, όπως και στην Ουγγαρία, έτσι και στην Ελλάδα οι πολιτικές αλλαγές έχουν κατ’ επανάληψη προκαλέσει τσουνάμι ανακατατάξεων και στη Δικαιοσύνη. Εσχάτως μάλιστα, με αφορμή την υπόθεση Novartis απειλήθηκαν διώξεις, πειθαρχικά μέτρα και έγιναν ευθείες επιθέσεις από πολιτικούς που σήμερα βρίσκονται στην κυβέρνηση στο πρόσωπα της Εισαγγελέως που χειρίζεται την υπόθεση.
Ο Άρειος Πάγος, όπως και το Ανώτατο Γραφείο Δικαιοσύνης στην Ουγγαρία, επιχείρησε με πολλούς τρόπους να απαλλάξει την εισαγγελέα διαφθοράς από την υπόθεση. Εν τέλει κατέληξε να δημιουργήσει νέα, ανώτερη και ανεξάρτητη αρχή για να πάρει τον έλεγχο του φακέλου της δικογραφίας.
Το ζήτημα είναι περίπλοκο και πολιτικό. Αν το ΔΕΕ επιδείξει πρόθεση να υπεισέλθει σε ζητήματα “πολέμου” εξουσιών και ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης στην Ουγγαρία, τότε θεωρείται βέβαιο ότι στο επόμενο στάδιο θα εξεταστούν αντίστοιχες υποθέσεις και κατά της Ελλάδας.
