Στα ζητήματα της κρίσης του προσφυγικού έρχεται και επανέρχεται το Βερολίνο, επίσημα και ανεπίσημα, καταδεικνύοντας πλέον με σαφήνεια την προσπάθεια ολοκλήρωσης ενός κλοιού γύρω από την Ελλάδα.
Στο στόχαστρο του Βερολίνου για τη διαχειριση του προσφυγικού παραμένει η Ελλάδα. Η χιονοστιβάδα κυλά ήδη και διογκώνεται, ενώ ελάχιστοι παρατηρούν την πορεία της.
Η αναζωπύρωση της προσφυγικής κρίσης, με ευθύνη της Τουρκίας, από το καλοκαίρι του 2018 έως τα μέσα του 2019, δημιούργησε τετελεσμένα. Η έλλειψη πολιτικής διαχείρισης από την νεοεκελεγείσα ελληνική κυβέρνηση, οδήγησε στη διαμόρφωση απάντησης με επικοινωνιακούς όρους. Έτσι, πολλά ζητήματα παραμελήθηκαν, άλλα υποβαθμίστηκαν και πολλά εκτοπίστηκαν.
Αποτέλεσμα αυτής της κυβερνητικής πολιτικής, είναι τα ζητήματα επαναπροώθησης προσφύγων στο Αιγαίο, οι καταγγελίες για κακοποίηση προσφύγων και μεταναστών, ακόμα και για φόνους. Εσχάτως, στο προσκήνιο επανέρχεται το ζήτημα της Μόριας και του Καρά Τεπέ, των περιοχών όπου στήθηκαν πρόχειρες δομές υποδοχής, ταυτοποίησης και φιλοξενείας, με μέριμνα της ελληνικής πολιτείας.
Κανείς δεν παίρνει την ευθύνη
Τα ζητήματα αυτά φαίνεται να έχουν καταλαγιάσει πολιτικά και για τα media στην Ελλάδα. Δεν ισχύει αυτό όμως και για τη Γερμανία, όπου τα θέματα ανακυκλώνονται μεταξύ κυβερνητικών και άλλων -συνήθως- έγκριτων μέσων ενημέρωσης, Αρχικά, τα δημοσιεύματα και οι αναφορές ερμηνεύονταν ως μηνύματα προς την Αθήνα. Στο μεταξύ όμως η κατάσταση επιδεινώθηκε, η Europol και άλλες ευρωπαϊκές αρχές ξεκίνησαν έρευνες για τις καταγγελίες και τώρα νέα ζητήματα αναδύονται.
Τη στρατηγική το Βερολίνου είχε εγκαίρως επισημάνει το Crisis Monitor. Στη συνέχεια μηνύματα για τη διαχείριση του προσφυγικού από το δίδυμο Μηταράκη-Κουμουτσάκου έστειλε κατ επανάληψη και η “Καθημερινή”. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε να “εξαφανίσει” το θέμα από τα media. Το Βερολίνο όμως επιμένει.
Ο στόχος είναι… πρόβλημα
Το Βερολίνο έχει χτίσει μια αρκετά μεγάλη υπόθεση με πολλές παραμέτρους και άπειρα στοιχεία, από δημοσιογραφικές και όχι μόνο έρευνες. Τώρα, το υλικό αυτό περνά στις αρχές, που διεξάγουν τις δικές τους έρευνες και εν τέλει θα καταλήξει στην Κομισιόν. Η προοπτική πολιτικοποίησης του ζητήματος είναι καθαρή.
Αυτό που είναι ίσως θολό είναι ο λόγος. Από τις αρχές του 2020, η εκταμίευση ευρωπαϊκών κονδυλίων θα είναι συνυφασμένη με το Κράτος Δικαίου. Ακόμα, όμως, η ερμηνεία της έννοοιας του “Κράτους Δικαίου” σε διάφορες εκφάνσεις της είναι ακόμα υπό κρίση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Η απόφαση του ΕΔ αναμένεται στις αρχές του έτους και θα ενσωματωθεί στη συμφωνία για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.
Είναι λοιπόν πολύ πιθανό η Ελλάδα να αντιμετωπίσει εις βάρος της διαδικασίες για το προσφυγικό, οι οποίες θα έχουν αντανάκλαση όχι μόνο στη θέση και το status μέσα στην Ένωση, αλλά και στις οικονομικές προοπτικές της. Ακόμα όμως και να μην έχουν άμεσες επιπτώσεις στα πακέτα στήριξης, ενδεχόμενη παραπομπή της Ελλάδας για πράξεις και παραλήψεις στο προσφυγικό, θα μπορούσε να την κατατάξει στη λάθος πλευρά της ΕΕ, μαζί με την Ουγγαρία, την Πολωνία και την Αυστρία και μάλλιστα όχι οικεία βουλήσει αλλά de facto.
Τροχιοδεικτικά πυρά
Περίπου τρεις μήνες μετά τη μεγάλη πυρκαγιά στο στρατόπεδο προσφύγων της Μόρια , ο χριστιανοδημοκράτης Γερμανός υπουργός Ανάπτυξης Γκαρντ Μιλερ καταγγέλει τις καταστροφικές και άθλιες συνθήκες για τους μετανάστες νησί της Λέσβου, γράφει η γερμανική Die Zeit . “Το νέο στρατόπεδο στο Καρά Τεπέ δεν είναι προφανώς καλύτερο από τη Μόρια – το αντίθετο: οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πρέπει τώρα να ξεκινήσουν μια εκστρατεία εμβολιασμού για τέτανο επειδή οι αρουραίοι δαγκώνουν τα μωρά που ζουν σε βρεγμένες σκηνές”, δήλωσε ο Μίλερ στην Passauer Neue Presse . “Αυτές είναι τρομερές συνθήκες – μέσα στην Ευρώπη” λέει ο Γερμανός υπουργός.
Όλοι υπέθεσαν “ότι οι αθλιες συνθήκες θα βελτιωθούν μετά την πυρκαγιά , αλλά δυστυχώς η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική”, δήλωσε ο Μιλερ. Και οι πιο δύσκολες χειμερινές εβδομάδες είναι ακόμα μπροστά από τους πρόσφυγες. «Πουθενά οι συνθήκες δεν ειναι τόσο άσχημες όσο στη Λέσβο» προσθέτει.
Ο Μίλερ λέει οτι η κατάσταση ειναι δραματική για τα παιδιά που γεννήθηκαν στον καταυλισμο προσφύγων.
“Μίλησα με αφρικανές γυναίκες που γεννούσαν στο χώμα. Εχω επισκεφτεί στρατόπεδα προσφύγων στο Βόρειο Ιράκ και το Νότιο Σουδάν. Πουθενά οι συνθήκες δεν ειναι τόσο κακές όσο στη Λέσβο»
επισημαίνει ο Γερμανός υπουργός και προσθέτει:
«Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι τα μεγαλύτερα παιδιά εχουν ελαχιστες ευκαιρίες να πάνε στο σχολείο. «Εάν αυτό δεν αλλάξει, μια χαμένη γενιά θα μεγαλώσει εδώ στη μέση της Ευρώπης».
