Ανακοίνωση με την οποία επικροτεί την απόφαση των ΗΠΑ να επιβάλλουν κυρώσεις στην Τουρκία για την αγορά και ενεργοποίηση των S-400 εξέδωσε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.
Η ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ είναι προφανές ότι τροφοδοτεί την ένταση στις διμερείς σχέσεις. Ως τέτοια θα μπορούσε να αποτελεί παγίδα-πρόκληση για τον Ταγίπ Ερντογάν. Σε κάθε περίπτωση, η στάση της Αθήνας δείχνει ξεκάθαρα την έλλειψη πολιτικής βούλησης για την προώθηση του διαλόγου, τουλάχιστον υπό τις παρούσες συνθήκες και με τις δεδομένες προϋποθέσεις.
Η απόφαση της Ελλάδας να εκδώσει ανακοίνωση επιχαίροντας για την αντιπαράθεση ΗΠΑ-Τουρκίας, ως μέλος του NATO -όπως χαρακτηριστικά αναφέρει- αποτελεί ένα μάλλον πρωτοφανές βήμα για την ελληνική διπλωματία. Η κίνηση αυτή δε, δεν συνάδει με τον διακηρυγμένο στόχο της αποκλιμάκωσης της διμερούς έντασης και ομαλοποίησης των σχέσεων, με στόχο την συνέχιση των διερευνητικών επαφών, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής.
Η ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ είναι προφανές ότι υποδαυλίζει την ένταση στις διμερείς σχέσεις, ως πράξη. Τα όσα αναφέρονται επίσης, δεν εντάσσονται στην πάγια θετική και εποικοδομητική στάση που επιδεικνύουν οι χώρες σε αυτή τη φάση. Αντί να στοχεύει να κερδίσει την έξωθεν καλή μαρτυρία, η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών είναι καταφανώς εμπρηστική.
Top-down analysis
Παραδοσιακά, το ύφος τέτοιων ανακοινώσεων, όταν εκδίδονται, είναι κατευναστικό. Οι αναφορές εστιάζουν στην ανάγκη εξομάλυνσης των σχέσεων και στην υποχώρηση των εντάσεων. Γίνεται σχεδόν πάντα μνεία στην ανάγκη τήρησης των κανώνων που επιβάλλει η συμμαχική ιδιότητα και οι κοινοί στόχοι.
Αντ΄αυτού, η ανακοίνωση που εξέδωσε ο Νίκος Δένδιας, στέκεται στο γεγονός των κυρώσεων, εστιάζει στο ύφος τους και στα πρόσωπα που πλήττονται. Ειδικότερα, η ανακοίνωση ξεκινά:
Η Ελλάδα, χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, παρατηρεί με ικανοποίηση την σημερινή ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ
και καταλήγει
σχετικά με την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκικής Δημοκρατίας, στον Πρόεδρο της, καθώς και άλλα στελέχη της, σε εφαρμογή του Τμήματος 231 του Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA).
Εκτός γραμμής η στρατηγική Δένδια
Ως τέτοια αντίκειται στο γράμμα και πνεύμα των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της 10-11 Δεκεμβρίου. Δεν θα ήταν έκπληξη, πλέον, η τουρκική διπλωματία να χρησιμοποιήσει την ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ για να στηρίξει το πάγιο επιχείρημά του, περί της στάσης της Ελλάδας και της απροθυμίας της Αθήνας να προσέλθει σε διάλογο και να συμβάλλει στην αποκλιμάκωση.
Η Αθήνα, από την άλλη πλευρά, θα μπορούσε να στήνει παγίδα κλιμάκωσης στην Άγκυρα, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτεί το κλίμα που διαμορφώνεται και να εξαναγκάσει το χέρι του Ταγίπ Ερντογάν. Αυτή η στρατηγική συνάδει με το μοτίβο του ΥΠΕΞ που είχε, σε πρωγενέστερη φάση, εντοπίσει το Crisis Monitor. Ωστόσο η γραμμή αυτή φαινόταν να έχει εγκαταληφθεί αρκετα πριν τη Σύνοδο Κορυφής.
Σε κάθε περίπτωση, τέτοιες κινήσεις καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχει γόνιμο έδαφος για διάλογο.
Πολιτικά, στην Ελλάδα η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ απέχει παρασάγκας από τις δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και αναδεικνύει με τον πλέον γλαφυρό τρόπο τις διαφορετικές γραμμές Μαξίμου-υπουργείου Εξωτερικών.
Σε γεωπολιτικό επίπεδο, τόσο οι αμερικανικές κυρώσεις, όσο και η ανακοίνωη του ελληνικού ΥΠΕΞ ανεβάζουν το ρίσκο, καθώς ασκούν πίεση στον Ταγίπ Ερντογάν και υπονομεύουν το έρεισμά του στο εσωτερικό. Η ελληνική κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να επενδύει στην αντιπαράθεση ΗΠΑ-Τουρκίας. Ο τρόπος με τον οποίο καταγράφεται αυτή η στρατηγική όμως, στέλνει πολύ συγκεκριμένα μηνύματα τόσο στην Άγκυρα, όσο και σε εταίρους και συμμάχους.
Διαβάστε επίσης:
Κυρώσεις στην Τουρκία επέβαλαν οι ΗΠΑ για τους S-400
Η Τουρκία απειλεί και ζητά από τις ΗΠΑ να αναθεωρήσουν τις κυρώσεις
Η ανακοίνωση του υπυοργείου Εξωτερικών
Ανακοίνωση Υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με ανακοίνωση επιβολής κυρώσεων CAATSA από ΗΠΑ (14.12.2020)
Η Ελλάδα, χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, παρατηρεί με ικανοποίηση την σημερινή ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ σχετικά με την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκικής Δημοκρατίας, στον Πρόεδρο της, καθώς και άλλα στελέχη της, σε εφαρμογή του Τμήματος 231 του Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA).
Το tweet του Πομπέο
Despite our warnings, Turkey moved ahead with its purchase and testing of the S-400 system from Russia. Today’s sanctions on Turkey’s SSB demonstrates the U.S. will fully implement #CAATSA. We will not tolerate significant transactions with Russia’s defense sector.
— Secretary Pompeo (@SecPompeo) December 14, 2020
