Σε καθεστώς lockdown εισέρχεται για δεύτερη φορά η Ευρώπη, καθώς κρούσματα και θάνατοι από το Covid-19 καλπάζουν, απειλώντας τη δημόσια Υγεία και τη σταθερότητα των συστημάτων Υγείας. Όπως φάνηκε, χθες, στην τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών, η γενική αίσθηση είναι ότι οι κυβερνήσεις άργησαν να λάβουν μέτρα, χάνοντας τον έλεγχο της πανδημίας. Τώρα, όπως φέρεται να είπε και η Άγκελα Μέρκελ, η λύση είναι μια: lockdown.
Τα νέα lockdown, όμως, διαφέρουν από τα προηγούμενα. Οι κυβερνήσεις επιχείρησαν με τοπικά μέτρα να ανασχέσουν την εξάπλωση και εν συνεχεία ακολουθούν, στην πλειοψηφία τους, το μοντέλο των circuit breakers, ήτοι αυστηρών μέτρων για περιορισμένο και προκαθορισμένο χρονικό διάστημα. Στο νέου τύπου lockdown, εισάγονται περιορισμοί κυκλοφορίας και κοινωνικών δραστηριοτήτων, ενώ προάγεται η τηλεεργασία. Από την άλλη πλευρά, όμως, επιχειρείται να διατηρηθεί σε λειτουργική κατάσταση η οικονομική δραστηριότητα. Αυτό συνεπάγεται τη συνέχιση της λειτουργίας των σχολείων και του συνόλου των επιχειρήσεων, με μέτρα.
Στην Ευρώπη, δεν εισάγονται ηλικιακοί περιορισμοί στην κίνηση πολιτών που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, μέτρο που χρησιμοποιήθηκε από άλλες χώρες, μεταξύ αυτών και την Τουρκία, με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Επίσης, στην Ευρώπη δεν περιορίζονται, αυτή τη φορά, οι διαδηλώσεις και η λειτουργία των χώρων λατρείας, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Τίθενται, ωστόσο, όρια ατόμων.
Το κλειδί
Ο κοινός παρονομαστής των μέτρων που λαμβάνονται τώρα, σε επίπεδο lockdown, είναι η εξ αρχής προσδιορισμένη διάρκεια ισχύος. Τα μέτρα, στις περισσότερες χώρες θα ισχύσουν για 15 μέρες ή ένα μήνα. Με τον τρόπο αυτό οι κυβερνήσεις επιδιώκουν αφ ενός να ανασχέσουν την εξάπλωση της πανδημίας και αφετέρου να δώσουν σαφή ορίζοντα επανέναρξης της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας. Πρόκειται για guidance που θεωρείται αναγκαίο τόσο για την ψυχολογία των ανθρώπων, όσο και για τις αγορές.
Αυστηρά μέτρα
Η Ισπανία και η Γαλλία, που το δεύτερο κύμα λοιμώξεων άρχισε να εξαπλώνεται από τα μέσα Ιουλίου, επέβαλαν αρχικά τοπικά lockdowns, από τις αρχές και τα μέσα Οκτωβρίου, αντίστοιχα. Η Γαλλία, όμως, έκανε και επόμενο βήμα, ανακοινώνοντας εθνικό lockdown από την Πέμπτη. Η αρχικά, τοπική λύση της Ισπανίας, έχει πλέον επεκταθεί καθώς αρκετές μεγάλες Περιφέρειες έχουν τεθεί υπό το νέο circuit breakier lockdown.
Το μοντέλο αυτό ακολούθησε και η Ελλάδα. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται σήμερα να ανακοινώσει νέα μέτρα σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, αυστηροποιώντας το ήδη υπάρχον πλαίσιο και τη διαδικασία επιτήρησης του.
Η Γερμανία, ανακοίνωσε επίσης νέα περιοριστικά μέτρα, χωρίς να φτάσει, ακόμα, στο επίπεδο lockdown. Τα νέα μέτρα που περιλαμβάνουν περιορισμούς στις μετακινήσεις και αποθάρρυνση των εσωτερικών και διεθνών ταξιδίων, τίθενται σε εφαρμογή από τις 2 Νοεμβρίου. Το Ηνωμένο Βασίλειο εισήγαγε κλιμακωτά, τοπικά συστήματα στην Αγγλία και τη Σκωτία, ενώ η Ουαλία και η Βόρεια Ιρλανδία βρίσκονται ήδη σε lockdown.
Επιδημιολόγοι και λοιμωξιολόγοι σε ολόκληρη την Ευρώπη είχαν ζητήσει την εφαρμογή πιο αυστηρών περιοριριστικών μέτρων νωρίτερα. Ωστόσο, πολλές κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων και η ελληνική επέλεξαν ήπιες λύσεις, υπό το φόβο κοινωνικών αντιδράσεων και του μεγάλου κόστους για την οικονομία.
Ο δείκτης αυστηρότητας μέτρων
Το πρώτο lockdown του δεύτερου κύματος στην Ευρώπη ξεκίνησε στην Ιρλανδία, η οποία βρίσκεται έχει επιβάλλει περιοριστικά μέτρα σε εθνικό επίπεδο από το 22 Οκτωβρίου.
Το πλέον σύνηθες μέτρο στα νέου τύπου lockdowns είναι η απαγόρευση κυκλοφορίας τις νυχτερινές ώρες, καθώς οι επιστήμονες έχουν καταλήξει ότι η κοινωνική διάθεση και το αλκοόλ οδηγούν σε υποβάθμιση των μέτρων ατομικής προστασίας. Η Ισπανία επιβάλλει αυτό το μέτρο σε εθνικό επίπεδο, καθ υπέρβαση των των τοπικών lockdown. Σε εθνικό επίπεδο, απαγόρευση κυκλοφορίας ισχύει στο Βέλγιο, στο Λουξεμβούργο, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία.
Η Ιταλία, που έχει καλύτερη πορεία στο δεύτερο κύμα, μέχρι στιγμής έχει εισαγάγει μόνο τοπικές απαγορεύσεις κυκλοφορίας, αλλά τις τροποποίησε με μια υποχρεωτική ώρα κλεισίματος σε εθνικό επίπεδο για εστιατόρια και μπαρ που έχει μετακινηθεί δύο φορές. Πλέον τα καταστήματα εστίασης κλείνουν στις 6 μ.μ. Τα εστιατόρια κλείνουν επίσης νωρίς στην Κροατία και τη Δανία (μεταξύ άλλων). Στην Ολλανδία και την Πολωνία διακόπηκε η σίτιση στα εστιατόρια και παραμένουν πλέον ανοιχτά μόνο για αποστολή παραγγελιών και take=away.
