Νέο κύμα εσωστρέφειας στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τριβές σε συλλογικά όργανα που μετέχει εκτός Ελλάδος, έχει προκαλέσει η υπόθεση της ψήφισης Στουρνάρα από τα μέλη του γενικού συμβουλίου της Τράπεζας της Ελλάδος που πρόσκεινται στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Αν και δόθηκαν πολλά σενάρια, εκδοχές και απαντήσεις για τη στάση που τήρησαν και τί τελικά διημείφθη στο γενικό συμβούλιο της Τράπεζας της Ελλάδος, που συνεδρίασε και στο οποίο τέθηκε το θέμα της ανανέωσης της θητείας του Γιάννη Στουρνάρα, εν τούτοις δύο εβδομάδες αργότερα το θέμα μπορεί να έχει υποχωρήσει στην ατζέντα των media, παραμένει όμως μείζον στο κόμμα και ιδιαίτερα στην ηγετική του ομάδα.
Η πανσπερμία δημοσιευμάτων για το θέμα, κυρίως από μέσα που πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ, που στην πλειονότητά τους προσφέρουν διαφορετικές οπτικές γωνίες και ερμηνείες της κατάστασης που δημιουργήθηκε, αποδεικνύει ότι το ζήτημα αφορά αρκετά κέντρα εξουσίας στο εσωτερικό του κόμματος. Η ταχεία αποσιώπησή του από τα ίδια media, παρά τις μεγάλες διαστάσεις που έχει προσλάβει στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, εγείρει εύλογα ερωτηματικά για ενδεχόμενες σκοπιμότητες.
Τα γεγονότα χωρίζονται σε τρεις άξονες. Ο τρόπος εκλογής του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, η στάση των προσκείμενων στον ΣΥΡΙΖΑ μελών του γενικού συμβουλίου και οι εσωκομματικές διεργασίες πριν και μετά την ψηφοφορία στο γενικό συμβούλιο.
Πως εκλέγεται ο διοικητής της ΤτΕ
Όπως αναφέρεται ρητά στον κανονισμό της Τράπεζας της Ελλάδος ο διοικητής και οι υποδιοικητές διορίζονται με προεδρικό διάταγμα μετά από πρόταση του υπουργικού συμβουλίου, που βασίζεται σε πρόταση του γενικού συμβουλίου.
Πρόκειται για μια τυπική, πλην όμως υποχρεωτική διαδικασία. Η κυβέρνηση ελέγχει την πλειοψηφία στην Τράπεζα της Ελλάδος, άρα διορίζει τα μέλη της διοίκησης και αυτά με τη σειρά τους προτείνουν διοικητή με βάση τις βουλές της κυβέρνησης. Πλέον, μετά την ένταξη της Τράπεζας της Ελλάδος στο Ευρωσύστημα,, υπάρχει και το σκέλος της έγκρισης του προσώπου του διοικητή από τον/την επικεφαλής της ΕΚΤ, στην οποία υπάγεται, δεδομένου ότι οι χώρες με κοινό νόμισμα έχουν εκχωρήσει το δικαίωμα άσκησης νομισματικής πολιτικής.
Συνεπώς, αν και γράφτηκε ότι το ΓΣ δεν έχει αρμοδιότητα στον διορισμό διοικητή, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Το ΓΣ έχει ουσιαστική αρμοδιότητα και μη πρόταση για δημιουργούσε ουσιαστικό κώλυμα νομιμότητας. Όπερ σημαίνει ότι το γενικό συμβούλιο έλαβε απόφαση με ψηφοφορία και αυτή είναι καταγεγραμμένη στα πρακτικά.
Τι συμβαίνει στον ΣΥΡΙΖΑ
Το σκηνικό στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι αρκετά περίπλοκο, οι ροές πληροφοριών για το θέμα είναι κλειστές και αναπαράγονται ασαφείς εκδοχές του τί πραγματικά συνέβη, με προφανείς αντιφάσεις και ex post διαφοροποιήσεις στα γεγονότα.
Όπως φαίνεται ενημέρωση για το θέμα δεν είχε ο πρόεδρος του κόμματος, Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος πληροφορήθηκε το θέμα λίγο πριν ξεσπάσει στα media, εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκειά του. Το κλίμα βάρυνε ακόμα περισσότερο επιστολή των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, που θέτει ζήτημα πολιτικής ανακολουθίας.
Ο Αλέξης Τσίπρας, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, αναζήτησε την “ουρά” του θέματος στα παρασκήνια του κόμματος και φαίνεται να αποδίδει επισήμως, πλέον, ευθύνες στον Γιάννη Δραγασάκη, ως υπεύθυνο τραπεζών. Πηγές αναφέρουν ότι ο Γιάννης Δραγασάκης είχε ενημέρωση για την επικείμενη ψηφοφορία από τον υποδιοικητή Θεόδωρο Μητράκο, “μέτρησε” το κλίμα και τις διαθέσεις των μελών του γενικού συμβουλίου και απέφυγε να “δώσει γραμμή”,λόγω του μεγάλου κινδύνου διαφοροποίησης μελών, που θα έδινε εικόνα διάσπασης του μετώπου του ΣΥΡΙΖΑ στην ΤτΕ. Ωστόσο, δεν ενημέρωσε για το ζήτημα τον Αλέξη Τσίπρα, απόφαση που του χρεώνεται.
Υπάρχουν όμως και άλλες, μη διασταυρωμένες πληροφορίες, που αναφέρουν ότι για το θέμα είχε εγκαίρως ενημερωθεί και ο Νίκος Παπάς, ο οποίος δεν παρενέβη, παραπέμποντας στον Γιαννη Δραγασάκη, αλλά ούτε αυτός ενημέρωσε τον Αλέξη Τσίπρα.
Πριν το θέμα φτάσει στην ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ τα μέλη του γενικού συμβουλίου της Τράπεζας της Ελλάδος που πρόσκεινται στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχαν συζητήσει το θέμα της ψήφου μεταξύ τους, διαπιστώνοντας διαφορές και ενδεχομένως διαφορετικές ατζέντες. Η διαίρεση αυτή που καταγράφηκε οδήγησε τον Θεόδωρο Μητράκο να θέσει το θέμα στον Γιάννη Δραγασάκη και τον τελευταίο να μην λάβει απόφαση, αφήνοντας την κατάσταση να εξελιχθεί, υπό την υπόθεση ότι κάποιοι θα “βγουν οφσάιντ’ και θα αποκοπούν, ενώ όσοι στηρίξουν την “άτυπη” γραμμή θα προωθηθούν.
Τελικά, επικράτησε η λογική της συναίνεσης στην αναπόδραστη δυναμική του διορισμού του Γιάννη Στουρνάρα, με τα μέλη του γενικού συμβουλίου, για διαφορετικούς λόγους ανά πρόσωπο, ενώ ένας απείχε. Ό Νίκος Σκορίνης, που δεν παραβρέθηκε δια ζώσης, διέψευσε ότι ψήφισε υπέρ του Γιάννη Στουρνάρα, ωστόσο, καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι υπάρχει εξουσιοδότηση σε άλλο μέλος του ΓΣ, ώστε να ψηφίσει αντ αυτού, υπέρ.
Το πραγματικό πρόβλημα
Ανεξαρτήτως, τελικής έκβασης, το σκηνικό που διαμορφώθηκε προδίδει φυγόκεντρες τάσεις στους τεχνοκρατικούς κύκλους του ΣΥΡΙΖΑ, αποκαλύπτοντας την απουσία επαρκών διεργασιών για τη διατήρηση της συσπείρωσης, ή ακόμα και προβλήματα στην επιλογή προσώπων σε αυτούς τους κύκλους. Η απόδοση ευθυνών στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ όμως θα πάρει καιρό και δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Το ζήτημα που ανακύπτει, όμως, είναι μεγαλύτερο καθώς τίθεται υπό αμφισβήτηση η αποτελεσματικότητα της διοικητικής δομής, η λειτουργία ανεξάρτητων παράκεντρων εξουσίας χωρίς λογοδοσία και η έλλειψη θεσμοθετημένων διαδικασιών ενημέρωσης των οργάνων ή ακόμα και του προέδρου. Τα θέματα αυτά βαρύνουν ιδιαίτερα τώρα που το κόμμα βρίσκεται σε διαδικασία διεύρυνσης και αναδόμησης, με την ενίσχυση της εξουσίας του προέδρου να προκρίνεται, παρά τις αντιθέσεις και αντιδράσεις στο εσωτερικό.
Η νομή και διαχείριση της πληροφορίας, ιδιαίτερα σε αποκεντρωμένα δίκτυα αποδεικνύεται πρόκληση την οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσει η ηγεσία του κόμματος προκειμένου να μην απολέσει κοινωνικά ερείσματα.
