Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για σταθερότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής αποτέλεσε το κοινό έδαφος για τη σύγκλιση με την Ελλάδα, όπως δήλωσε στο Delphi Economic Forum, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, δημιουργώντας σιωπηρή αντίστιξη με τη στάση της Τουρκίας και στην επαναπροσέγγιση της Άγκυρας με τη Μόσχα.
Ο κ. Κοτζιάς στάθηκε στα γεωπολιτικά και γεωοικονομικά σχήματα χωρών που διαμορφώνονται με την αμερικανική στήριξη στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ως καταλυτικά για την προώθηση της ενιαίας αντιτρομοκρατικής πολιτικής και των οικονομικών συμφερόντων, διαμηνύοντας την ανάγκη για διατήρηση της της δυναμικής σε υπερκομματικό επίπεδο, ως σταθερή εθνική πολιτική.
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, ο κ. Κοτζιάς μίλησε για σύγκλιση συμφερόντων. Ειδικότερα, σημείωσε πως «οι Αμερικάνοι θέλουν τη σταθερότητα στην περιοχή, δεν θέλουν την αστάθεια» και συμπλήρωσε: «Έχουμε μια κοινή συναντίληψη για τη μάχη ενάντια στην τρομοκρατία, δεν θέλουν στην Ανατολική Μεσόγειο να βγουν δυνάμεις που θα την αναστατώσουν, θέλουν να προασπίσουν το δικαίωμα της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας να λειτουργήσουν οι αγωγοί που θα κατασκευαστούν για το φυσικό αέριο».
Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, είπε πως «βρεθήκαμε σε ένα υπουργείο σε μια εποχή που τα αμερικάνικα συμφέροντα ήταν πλησιέστερα στα δικά μας απ’ ό,τι παλαιότερα», ότι οι Αμερικάνοι θέλανε μια σταθερότητα στην περιοχή και παρατήρησε ότι τα προβλήματα της Τουρκίας επέδρασαν πάρα πολύ στη στάση σημαντικών κύκλων που ασχολούνται με τις ΗΠΑ.
Ερωτηθείς «πώς ξαφνικά η αριστερά του αντιαμερικανισμού έγινε ο κύριος φίλος μιας συντηρητικής κυβέρνησης των ΗΠΑ», ο κ. Κοτζιάς είπε πως έγινε υπουργός με μια πολύ κριτική αντίληψη για τις ΗΠΑ και έφυγε από υπουργός έχοντας την αίσθηση ότι είναι μια χώρα που μας φέρθηκε φιλικά και κατάλαβε τα προβλήματά μας. «Η πείρα μου με την Αμερική ήταν πάρα πολύ θετική», επισήμανε.
Ο κ. Κοτζιάς εστίασε στον ρόλο του υπουργού Εξωτερικών, καταθέτοντας την εμπειρία του. «Ένας υπουργός Εξωτερικών πρέπει να καταγράψει ρεαλιστικά την κατάσταση της χώρας, τις δυνατότητες της και τι μπορεί να κάνει. Δεύτερον, πρέπει να ξεφύγει από αυτό που έχουμε στην Ελλάδα σταθερά πάρα πολλά χρόνια, μια τάση στην αδράνεια και μη λύσης προβλημάτων. Τρίτον, είναι να καταλήξεις ότι για να βγει η χώρα από τη δύσκολη περίοδο πρέπει να πάρεις πρωτοβουλία». Δίνοντας το στίγμα της δικής του θητείας, δήλωσε πως ο ίδιος είναι οπαδός της ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής, και όχι της αδράνειας και της αστάθειας.
Ερωτηθείς αν «η Τουρκία είναι το Πακιστάν της περιοχής», ο κ. Κοτζιάς είπε πως η ανατολική γειτονική είναι μια χώρα με πολλές αντιθέσεις και αντιφάσεις. «Το πραξικόπημα οδήγησε την πολιτική ελίτ της Τουρκίας σε μια ιδιόμορφη ψυχολογία. Η ψυχολογία τους είναι από τη μια μεριά φόβος, ανασφάλεια, δυσπιστία και από την άλλη αλαζονεία», εξήγησε. Αυτές οι αντιφάσεις κάνουν την Τουρκία ανασφαλή, μια νευρική δύναμη, συν αναθεωρητική», επισήμανε. Σημείωσε, επίσης, πως η Τουρκία βρίσκεται σε μια ταλάντευση, αν θα είναι δυτική ή θέλει να είναι μια περιφερειακή ηγετική δύναμη γι’ αυτό και η Δύση είναι μπερδεμένη.
Απέναντι σε αυτή την Τουρκία, η ελληνική εξωτερική πολιτική πρέπει να μην παίξει στο γήπεδό τους, να είναι σταθερή στις αρχές της και να φέρει τους Τούρκους στη δική μας αντίληψη.
Ο ίδιος κατέστησε σαφές πως είναι υπέρ μιας ευρωπαϊκής Τουρκίας και προσέθεσε πως δεν υπάρχει άλλη χώρα που θα είναι πιο κερδισμένη από μια ευρωπαϊκά δημοκρατική Τουρκία από την Ελλάδα.
Σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών τόνισε την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι ενεργειακοί πόροι θα εξαχθούν και θα μεταφερθούν γιατί είναι κέρδος για όλη τη Δύση και την Ευρώπη ότι θα υπάρχει τρίτος δρόμος που να οδηγεί ενέργεια προς εμάς. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι πρέπει να διασφαλιστεί η ασφάλεια και επισήμανε ότι αυτό προσπάθησε να το κάνει με τις δύο τετραμερείς συναντήσεις – ΗΠΑ, Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας, Γαλλίας, Αίγυπτου, Κύπρου.
