Στο κάτω εύρος των προσδοκιών περιορίσθηκε η συμφωνία στο Eurogroup για τον εκσυγχρονισμό και τον επανασχεδιασμό της Ευρωζώνης, ένδειξη των αντίρροπων δυνάμεων που ασκούνται και των πολλών και διαφορετικών προσεγγίσεων ως προς την υφή της.
Έτσι, μετά από 18 ώρες συνεδρίασης οι υπουργοί Οικονομικών δεν κατάφεραν ούτε να διαμορφώσουν νέο τοπίο για τη λειτουργία του Eurogroup, ούτε να αναβαθμίσουν επαρκώς τον ESM, ούτε να θέσουν σε τροχιά υλοποίησης τον τρίτο πυλώνα, της εγγύησης καταθέσεων για την ενδυνάμωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Το Eurogroup πέτυχε να εντοπίσει τα προβλήματα της Ευρωζώνης V 1.0 αλλά δεν κατάφερε να συμφωνήσει στη νέα δομή, τους ρόλους και τον τρόπο διακυβέρνησης για να κάνει ένα εντυπωσιακό relaunch που θα τραβούσε τα βλέμματα των αγορών και θα επισκεύαζε το τρωθέν κύρος της. Αντ’ αυτού περιορίστηκε σε μερικές παρεμβάσεις στατικότητας και τη βελτίωση υφιστάμενων διαδικασιών, ευελπιστώντας να αγοράσει χρόνο.
Το Eurogroup, λοιπόν, παραμένει άτυπο όργανο, με ουσιαστικές αρμοδιότητες, ως έχει, ενώ ο ESM διευρύνεται, χωρίς όμως να αποκτά αυτονομία, ενώ παράλληλα θα επιχειρηθεί η προσέγγισή του με την Κομισιόν, ώστε να επιλυθούν προβλήματα συνεργασίας, χωρίς να αμφισβητούνται οι διακριτές δομές και αρμοδιότητες.
Όσον αφορά στις τράπεζες δεν υπήρξε συμφωνία για την εδραίωση του τρίτου πυλώνα, της εγγύησης καταθέσεων, αλλά βελτιώσεις στους ήδη υπάρχοντες. Όπερ σημαίνει ότι:
Δημιουργείται ένας κοινός μηχανισμός προστασίας (backstop) για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης, ο οποίος θα είναι ένα σημαντικό βήμα για την περαιτέρω ενίσχυση της αξιοπιστίας της τραπεζικής ένωσης. Το backstop θα παρουσιαστεί νωρίτερα από την αρχικά προβλεπόμενη ημερομηνία του 2024, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει επιτευχθεί επαρκής πρόοδος στη μείωση του ρίσκου έως το 2020.
Περισσότερη δουλειά χρειάζεται να γίνει και για ένα Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφάλισης Καταθέσεων προτού το Eurogroup καταλήξει σε έναν οδικό χάρτη που θα δώσει το έναυσμα για τις πολιτικές διαπραγματεύσεις. Θα συσταθεί μια ομάδα εργασίας υψηλού επιπέδου με την εντολή να εργαστεί πάνω στα επόμενα βήματα και να ενημερώσει για την πρόοδο τον Ιούνιο του 2019.
Μια διαδικασία για την ενίσχυση της διατηρησιμότητας του χρέους στην Ευρωζώνη. Στην κατεύθυνση αυτή θα θεσπιστούν ρήτρες συλλογικής δράσης έως το 2022.
Σε ό,τι αφορά τα εργαλεία ανταγωνιστικότητας, η Γαλλία και η Γερμανία πρότειναν μια αρχιτεκτονική για τον προϋπολογισμό της Ευρωζώνης που θα αποτελεί μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η αρμόδια ομάδα εργασίας προχωρά με το σχεδιάσμό, την εφαρμογή και το χρονοδιάγραμμα ενός εργαλείου σύγκλισης και ανταγωνιστικότητας.
Παράλληλα, το Eurogroup θα εργαστεί πάνω σε όλες τις πιθανές λύσεις για τους περιορισμούς του υφιστάμενου πλαισίου πρόληψης ρευστότητας στην εκκαθάριση τραπεζών.
Οι υψηλές φιλοδοξίες Γαλλίας και ορισμένων χωρών του Νότου για βαθιά οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης ήρθαν σε σύγκρουση με τη διστακτικότητα και τις επίμονες ενστάσεις των χωρών του Βορρά να μοιραστούν κινδύνους. Το πακέτο στο οποίο κατέληξαν οι υπουργοί το πρωί της Τρίτης είναι σχεδιασμένο κατά τρόπο, που να συμβιβάζει τις αντικρουόμενες απαιτήσεις Παρισιού, Ρώμης, Βερολίνου και Χάγης.
Η τελική συμφωνία περιλαμβάνει περισσότερα βήματα για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωση, όχι όμως και ενιαίο δίχτυ ασφάλισης καταθέσεων, στο οποίο αντιστάθηκε σθεναρά η γερμανική πλευρά. Ωστόσο θα δημιουργηθεί κοινός μηχανισμός προστασίας (backstop) για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης. Οι λεπτομέρειές του θα γίνουν γνωστές νωρίτερα από τους αρχικούς σχεδιασμούς για το 2024- υπό την προϋπόθεση ωστόσο ότι θα έχει σημειωθεί επαρκής πρόοδος στον περιορισμό των χρηματοπιστωτικών κινδύνων έως το 2020.
Προβλέπει επίσης έξτρα ευελιξία στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας προκειμένου να μπορεί να στηρίζει χώρες, που βρίσκονται στη δίνη αναταράξεων και να αντιμετωπίζει τις όποιες μελλοντικές κρίσεις χωρίς τη συνδρομή άλλων οργανισμών εκτός κοινότητας.
Συμφωνία υπήρξε και για οτν ενιαίος προϋπολογισμό, ο οποίος όμως θα έχει επενδυτικό χαρακτήρα. Το Βερολίνο κέρδισε από την πλευρά του το «ναι» στον φόρο στις ψηφιακές συναλλαγές.
Το τελικό σχέδιο ήρθε ύστερα από σκληρές διαπραγματεύσεις άνω των 18 ωρών και έθεσε το πλαίσιο, που θα κληθούν να εγκρίνουν οι ηγέτες της κοινότητας στη Σύνοδο Κορυφής της επόμενης εβδομάδας. Ο επικεφαλής του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, σχολίασε πως η υπόθεση της Ιταλίας δεν επηρέασε τη συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης.
