Σε προσπάθεια δημιουργίας κλίματος διεθνώς, έχει επιδοθεί ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, προωθώντας θέσεις και “διαφημίζοντας” τις παραχωρήσεις που προτίθεται να κάνει η κυβέρνησή του προκειμένου να υπάρξει συμβιβασμός με την Ελλάδα και επίλυση του ονοματολογικού.
Ξεκινώντας από τη συνέντευξη στον ελληνικό τηλεοπτικό σταθμό Alpha, συνεχίζοντας στα media της χώρας και φτάνοντας μέχρι τις συνεντεύξεις στο Euronews, το Spiegel και αλλού, ο Ζόραν Ζάεφ έχει διανύσει μια σημαντική απόσταση στις θέσεις του, δεν έχει θέσει κόκκινες γραμμές, θέτει ως ελάχιστο όριο την εθνική ταυτότητα, χωρίς όμως να αντιτίθεται στον προσδιορισμό της με βάση το γεωγραφικό κριτήριο.
Όπως φάνηκε και κατά την επίσκεψη του Ζόραν Ζάεφ στο Βερολίνο και την προσφώνησή του από την Άγκελα Μέρκελ ως “Μακεδόνα” πρωθυπουργό, η Ελλάδα φαίνεται να πιέζεται να αποδεχθεί τη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας, ενώ η πΓΔΜ για το αμετάφραστο της ονομασίας.
Αν και τα ελληνικά media σπεύδουν να του αποδώσουν διάθεση πρόκλησης και ανεβάζουν τους τόνους επιχειρώντας να διαμορφώσουν σκηνικό πόλωσης στην ελληνική κοινωνία ο Ζόραν Ζάεφ, από πλευρά του, επενδύει στο συναίσθημα των Ευρωπαίων, κρατά χαμηλούς τόνους, προβάλλει τις παραχωρήσεις και τη διάθεση συμβιβασμού και θέτει την πολιτική του αδυναμία και την “αξιοπρέπεια” του λαού του ως όπλα για την αντιμετώπιση των ελληνικών πιέσεων.
Ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ δηλώνει απριόρι ότι αποδέχεται γεωγραφικό προσδιορισμό στο όνομα, θέτει “απρόθυμα” υπό διαπραγμάτευση την αμετάφραστη σλάβικη ονομασία erga omnes και τραβάει την πρώτη “σκληρή” γραμμή άμυνας στην αλλαγή του Συντάγματος, η οποία εκ των πραγμάτων μπορεί δύσκολα να προχωρήσει σε αυτή τη φάση και μια πιο σκληρή στον εθνικό προσδιορισμό, τον οποίο “παντρεύει” με την αξιοπρέπεια.
Για να πείσει αναφέρεται με συναισθηματικούς όρους στην έννοια “κοινά αποδεκτή λύση”, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι πιέσεις είναι τόσο ισχυρές που η Ελλάδα θα μπορούσε να επιβάλλει τις θέσεις της, ωστόσο μια συμφωνία που θα στερούσε την αξιοπρέπεια από τον λαό του δεν θα ήταν βιώσιμη.
«Δεν υπάρχει λόγος αλλαγής» του Συντάγματος, δηλώνει σε αποκλειστική του συνέντευξη στο euronews ο πρωθυπουργός της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ, ξεκαθαρίζοντας ακόμα ότι δεν τίθεται ζήτημα ταυτότητας.
Εuronews: «Η ελληνική κυβέρνηση επιμένει ότι για να υπάρξει συμφωνία πρέπει να τροποποιήσετε το Σύνταγμα. Είστε διατεθειμένοι να το κάνετε αυτό;»
Ζόραν Ζάεφ/ πρωθυπουργός ΠΓΔΜ:
«Τροποποιήσαμε το Σύνταγμα το 1993, εξαιτίας των συναισθημάτων των Ελλήνων φίλων μας. Ήθελαν να είναι περισσότερο καλυμμένοι, να νοιώθουν πιο άνετα και έτσι προχωρήσαμε με τη δεύτερη τροποποίηση του Συντάγματός μας, ώστε να λάβουμε μέτρα κατά πιθανού αλυτρωτισμού και οτιδήποτε παρόμοιο. Όλα τα βήματα που κάναμε μέχρι τώρα, είναι προς την κατεύθυνση πλήρους εξάλειψης του αλυτρωτισμού. Σίγουρα, οι Έλληνες πολίτες γνωρίζουν ότι δεν έχουμε εδαφικές διεκδικήσεις ή οτιδήποτε σχετικό
Εuronews: «Άρα δεν είστε διατεθειμένοι να αλλάξετε το Σύνταγμα.»
Ζόραν Ζάεφ:
«Δεν υπάρχει λόγος. Το Σύνταγμα είναι βιβλίο εσωτερικών κανόνων. Δεν έχει επιπτώσεις εκτός της χώρας»
Εuronews: «Συζητάτε για την εθνότητα και την γλώσσα;»
Ζόραν Ζάεφ:
«Όχι, δεν υπάρχει συζήτηση για την ταυτότητα. Αυτό σημαίνει όχι για την εθνότητα. Υπάρχει μία παράγραφος για την ιθαγένεια, δηλαδή για την υπηκοότητα.»
Εuronews: «Η ελληνική πλευρά επίσης επιμένει ότι όποιο και να είναι το νέο όνομα θα πρέπει να είναι erga omnes. Θα το δεχτεί αυτό ο λαός σας;»
Ζόραν Ζάεφ: «Erga omnes σημαίνει εφαρμογή για τον υπόλοιπο κόσμο, για όλον τον υπόλοιπο κόσμο. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε αυτή την εφαρμογή, γιατί γνωρίζω ότι είναι πολύ σημαντική για την ελληνική πλευρά. Πρέπει να τους καταλάβουμε σε αυτό, γιατί είναι απαραίτητο για αυτούς να έχουν το erga omnes
Μιλώντας για το ζήτημα της ονομασίας, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ που βρέθηκε στα Σκόπια, ζήτησε να λυθεί μεταξύ των δύο χωρών.
Μιλώντας στο Spiegel για το ζήτημα της ονομασίας ο Ζόραν Ζάεφ, αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Επιχειρούμε να οικοδομήσουμε μια φιλική ατμόσφαιρα με το γείτονά μας και να επιλύσουμε τη διαμάχη μέσω διαπραγματεύσεων. Πιστεύω ότι οι έλληνες φίλοι μας θέλουν τώρα πραγματικά και ειλικρινά να βρεθεί μια λύση γι΄ αυτό το πρόβλημα. Αυτό θα ήταν καλό όχι μόνον για την Ελλάδα και τη Μακεδονία αλλά για ολόκληρη την περιοχή. Ωστόσο πρέπει να είναι μια λύση που να διασφαλίζει και στις δυο πλευρές την ταυτότητα και αξιοπρέπειά τους»
επισημαίνει ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ σε εκτενή συνέντευξη που δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική έκδοση του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel.
Kληθείς να σχολιάσει τις πρόσφατες μαζικές διαδηλώσεις στην Ελλάδα για το ζήτημα της ονομασίας, ο κ. Ζάεφ επισημαίνει ότι
«[…] σε μια δημοκρατία είναι δικαίωμα των ανθρώπων να διαδηλώνουν και μπορώ να καταλάβω και ορισμένους ακραίους που είναι κατά μια λύσης γιατί αυτή προσβάλει τα προσωπικά τους συναισθήματα. Πιστεύω όμως ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων είναι επίσης υπέρ της λύσης διότι γνωρίζουν ότι αυτό είναι καλό για την εικόνα της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή και συνεπώς για το μέλλον της. Πιστεύω ότι και ο ομόλογός μου Αλέξης Τσίπρας σκέφτεται κατ΄ αυτό τον τρόπο. Με την επίλυση της διαμάχης, η Ελλάδα θα έρχονταν και πάλι πιο κοντά στη θέση που της αξίζει, δηλαδή στη θέση μιας ηγέτιδας δύναμης της περιοχής»,
λέει χαρακτηριστικά ο Ζόραν Ζάεφ.
Ερωτηθείς εάν είναι διατεθειμένος να αποδεχθεί ένα όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό, ο πρωθυπουργός της FYROM απαντά:
«Στο παρελθόν αυτό ήταν για εμάς ταμπού. Ως πρωθυπουργός της Μακεδονίας μπορώ όμως να ανακοινώσω πλέον επίσημα ότι είναι αποδεκτό για εμάς διότι συνιστά μια πραγματικότητα. Η Μακεδονία είναι μια ιστορική περιοχή που εκτείνεται σε τρεις χώρες: στη δική μας, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Η χώρα μας είναι το βόρειο ή το άνω τμήμα. Το νότιο τμήμα είναι στην Ελλάδα, το ανατολικό στη Βουλγαρία. Πρόκειται για δεδομένα και δεν θα έπρεπε να τα αμφισβητούμε. Καθότι αντιλαμβανόμαστε και αποδεχόμαστε ότι οι Έλληνες επιθυμούν έναν διαχωρισμό, είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε ένα γεωγραφικό προσδιορισμό».
Την ίδια ώρα πάντως ο Ζόραν Ζάεφ απορρίπτει την ελληνική πρόταση για αμετάφραστη χρήση του ονόματος σε διεθνές επίπεδο.
«Για να είμαι ειλικρινής δεν βλέπω λογικά επιχειρήματα ως προς αυτό. Πως θα γίνει πρακτικά αυτό να μην μεταφράζεται το όνομα του κράτους μας; Θα πρέπει να αναγκάσουμε την καγκελάριο Μέρκελ ή τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να λένε για παράδειγμα Severna Makedonija (Βόρεια Μακεδονία); Αυτό δεν θα είχε προηγούμενο διεθνώς».
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι κ. Ζάεφ, τέλος, επισημαίνει ότι μετά την αφαίρεση των πινακίδων με το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου δεν προβλέπονται καταρχήν άλλες πρωτοβουλίε, ωστόσο μελλοντικά θα γίνουν και άλλα βήματα, όπως η σύσταση κοινών επιτροπών για την επεξεργασία των σχολικών βιβλίων ιστορίας.
