Με μπαράζ δηλώσεων και παρεμβάσεων από Ουάσιγκτον και Σκόπια επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο το ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ, περίοδο που κορυφώνονται οι εξελίξεις στην Ανατολική Ευρώπη και ο γενικός γραμματέας του NATO ανακοίνωσε οργανωτικές αλλαγές στη συμμαχία για να εμπεδωθεί η διεύρυνση και οι νέες δυνάμεις που αναπτύσσονται στα σύνορα της Ρωσίας.
Η νέα κυβέρνηση της πΓΔΜ έχοντας εξασφαλίσει πολιτική κυριαρχία μετά και την επικράτηση έναντι του εθνικιστικού κόμματος του Νικόλα Γκρουέφσκι στις περιφερειακές εκλογές, υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ και με τις διαβεβαιώσεις ΕΕ και NATO, αισθάνεται πλέον ασφαλής και επιχειρεί τα πρώτα τροχιοδεικτικά ανοίγματα προς την Ελλάδα, δοκιμάζοντας ταυτόχρονα τα νερά στο εσωτερικό μέτωπο.
Ήδη τόσο ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ, όσο και ο υπουργός Εξωτερικών, Νικόλα Ντιμιτρόφ, επιχειρούν με δηλώσεις τους να προλειάνουν το έδαφος και να μετρήσουν τον κοινωνικό παλμό, στέλνοντας παράλληλα μηνύματα στην Αθήνα και στους διεθνείς οργανισμούς, ώστε να επικοινωνήσουν την επιχειρούμενη αλλαγή πολιτική βούληση και την έμπρακτη αλλαγή στάσης και την απομάκρυνση από τον αλυτρωτισμό.
Ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ άνοιξε με δηλώσεις του το θέμα της μετονομασίας του αεροδρομίου των Σκοπίων από «Μέγας Αλέξανδρος» σε «Κίρο Γκλιγκόροφ», συναινώντας σε πρόταση που υπέβαλλαν διπλωμάτες της χώρας.
Η «Διπλωματική Λέσχη Σκοπίων», σε σχετική ανακοίνωσή της επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι η μετονομασία του αεροδρομίου των Σκοπίων σε «Κίρο Γκλιγκόροφ» θα απεικονίζει με τον πλέον αξιοπρεπή τρόπο, την εκτίμηση για τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε ο πρώην πρόεδρος της χώρας -ο οποίος απεβίωσε το 2012- στη διαδικασία της ίδρυσης του σύγχρονου κράτους της ΠΓΔΜ.
«Εκ πρώτης άποψης μου αρέσει αυτή η ιδέα. Όμως εγώ είμαι μόνο ένας από τους πολίτες της χώρας. Θέλω να ακούσω προσεκτικά τους πολίτες. Ας ξεκινήσει μία συζήτηση και εμείς θα ακούσουμε τι θα πουν οι πολίτες»
δήλωσε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ. Με την τοποθέτηση αυτή ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ δίνει τη συγκατάθεσή του ώστε να προχωρήσουν οι διεργασίες για το θέμα, ανοίγοντας τον διάλογο και διατηρώντας παράλληλα ανοιχτή την πόρτα της υπαναχώρησης, είτε για πολιτικούς, είτε για διπλωματικούς λόγους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η «Διπλωματική Λέσχη Σκοπίων» είναι όμιλος ο οποίος απαρτίζεται κυρίως από πρώην αλλά και από ενεργούς διπλωμάτες της ΠΓΔΜ και έχει ως στόχο «την προαγωγή της επαγγελματικής και κοινωνικής ζωής των διπλωματών στα Σκόπια».
Ήδη αντιδράσεις εκφράζει το εθνικιστικό κόμμα, VMRO-DPMNE του πρώην πρωθυπουργού της χώρας Νίκολα Γκρούεφσκι, απειλώντας ότι «όταν επανέλθει στην εξουσία θα ακυρώσει τις μετονομασίες και θα επαναφέρει ότι γκρεμίσει ο Ζάεφ και η κυβέρνησή του».
Το αεροδρόμιο των Σκοπίων μετονομάστηκε τον Δεκέμβριο του 2016 από την τότε κυβέρνηση του Νίκολα Γκρούεφσκι σε αεροδρόμιο «Μέγας Αλέξανδρος», από αεροδρόμιο «Πέτροβετς» που λεγόταν μέχρι τότε.
Ωστόσο. ο Νικόλα Γκρουέφσκι είναι αντιμέτωπος με ποινές κάθειρξης έως και 21 ετών για σκάνδαλα που εκτείνονται από τη διασπάθιση δημοσίου χρήματος και τη διαφθορά μέχρι τηλεφωνικές παρακολουθήσεις και επιθέσεις σε μέλη αντίπαλων κομμάτων. Σκιές και βάρη που δύσκολα θα επιτρέψουν την πολιτική αποκατάσταση του ιδίου, ενώ ταλανίζουν και το κόμμα του, όπως αποδείχθηκε στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές, όπου ηττήθηκε, χάνοντας μεγάλο μέρος της δύναμής του και κρίσιμους δήμους.
Στο ίδιο μονοπάτι κινείται και ο υπουργός Εξωτερικών της πΓΔΜ, Νικόλα Ντιμιτρόφ, ο οποίος επεσήμανε πως:
«η δυσπιστία, η ένταση και τα εμπόδια ξεπερνιούνται μόνο με τη συζήτηση»
ενώ επιβεβαίωσε τις πληροφορίες πως δρομολογούνται αλλαγές στα σχολικά βιβλία ιστορίας, στο πλαίσιο «ανοίγματος» στις γειτονικές χώρες.
«Η πολιτική δεν μπορεί να παρεμβαίνει για το πώς να γράφονται τα βιβλία της ιστορίας μας”.
Ο Νικόλα Ντιμίτροφ προχώρησε ένα βήμα παραπέρα δηλώνοντας ότι
“Δυστυχώς η πολιτική έχει αναμειχθεί σε κάποιο βαθμό τα τελευταία χρόνια στα κείμενα της ιστορίας μας”
ενώ συνεχίζοντας επισήμανε ότι
«Και αν μετά από τους μεγάλους πολέμους με τόσο θύματα, η Γαλλία και η Γερμανία κατάφεραν να δημιουργήσουν τέτοια συνεργασία και επιτροπές, το ίδιο η Γερμανία και η Πολωνία, εμείς γιατί δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε την ιστορία. Πρέπει να αποβάλουμε αυτόν τον φόβο και να δούμε. Πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά για αυτά τα πράγματα».
Ο επικεφαλής της διπλωματίας των Σκοπίων, καυτηρίασε επίσης την προσπάθεια της προηγούμενης κυβέρνηση Γκρούεφσκι, να επιβάλλει μια νέα ταυτότητα στην σλαβική πλειοψηφία της χώρας, αναζητώντας ερείσματα στην αρχαία ιστορία.
«Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί πλέον, επειδή οι θέσεις μας έχουν καταστραφεί δραματικά με την αναζήτηση της απόκτησης μιας αρχαίας ταυτότητας»
κατέληξε, θέλοντας να στείλει σαφές μήνυμα για την εγκατάλειψη των αλυτρωτικών πολιτικών της προηγουμένης κυβέρνησης.
Οι κινήσεις στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς έχει ήδη τοποθετηθεί υπέρ της εξεύρεσης λύσης στο Σκοπιανό, επισημαίνοντας ότι το θέμα θα είναι ώριμο προς λύση στα μέσα του 2018, ενώ ο υπουργός Άμυνας, Πάνος Καμμένος ζήτησε συναίνεση ή δημοψήφισμα για ενδεχόμενη αλλαγή της θέσης του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών του 2008. Επαφές για το θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ είχε με τον βοηθό αναπληρώτή υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χόιτ Μπράιαν Γι και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Στο θέμα έχει ήδη επαναδραστηριοποιηθεί και ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς, παρεμβάσεις ασκεί και η ΕΕ μέσω του επιτρόπου διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν, ενώ και το NATO πιέζει σε όλα τα επίπεδα, αναδεικνύοντας μάλιστα το θέμα και στις διμερείς επαφές του Αλέξη Τσίπρα στην Ουάσιγκτον.
Στην Αθήνα μείζον θέμα είναι η προετοιμασία του πολιτικού κλίματος και η βελτίωση της κατάστασης της οικονομίας, ώστε ένα τέτοιο θέμα να μην ξυπνήσει τα συντηρητικά αντανακλαστικά μιας χειμαζόμενης κοινωνίας. Κρίσιμοι θα είναι και οι χειρισμοί σε επίπεδο media, ώστε να μη δοθεί χώρος σε εθνικιστικές φωνές να υποσκάψουν την πρόοδο και την πολιτική συνεννόηση.
