Κεφάλαια 200 εκατ. δεσμεύτηκε η ΕΕ να διαθέσει στο Αφγανιστάν με στόχο την ανοικοδόμηση του διαβρωμλένου και διεφθαρμένου κρατικού μηχανισμού στο πλαίσιο ευρύτερης συμφωνίας στην οποία περιλαμβάνεται και ρήτρα επαναπροώθησης μεταναστών που δεν λαμβάνουν άσυλο. Σύμφωνα με την εκπρόσωπο της Κομισιόν, Ντάσα Μπερτό, η προσέγγιση Βρυξελλών-Καμπούλ αναμένεται να δώσει σημαντική ανάσα στην Ελλάδα και να αποτελέσει οδηγό και για άλλες ανάλογες κινήσεις.
«Για την Ελλάδα, η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Αφγανιστάν που προβλέπει τη διευκόλυνση του επαναπατρισμού των Αφγανών μεταναστών, οι οποίοι δεν δικαιούνται άσυλο, έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς είναι ένα από τα κράτη μέλη που δέχονται τις μεγαλύτερες πιέσεις από μεταναστευτικές ροές και θα διευκολύνει την επιστροφή των παράτυπων μεταναστών αφγανικής ιθαγένειας, που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην Ελλάδα», δηλώνει η εκπρόσωπος της Κομισιόν Νατάσα Μπερτό στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Πρόκειται για μια συμφωνία που βάζει το πλαίσιο για την επίσπευση των διαδικασιών με σκοπό την επιστροφή, την επανεισδοχή και την επανένταξη των μεταναστών, καθώς και για την καταπολέμηση της εμπορίας και της παράνομης διακίνησης ανθρώπων», προσθέτει.
Η εν λόγω συμφωνία εντάσσεται στο πλαίσιο μιας συντονισμένης ευρωπαϊκής προσπάθειας η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες ημέρες για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού με σειρά συμφωνιών και έντονων διαβουλεύσεων μεταξύ ΕΕ και Αφγανιστάν, από το οποίο προέρχονται οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο στην Ευρώπη, μετά τη Συρία. Σημειώνεται ότι μέσα στο 2015 εισήλθαν στην Ευρώπη 180.000 Αφγανοί, οι περισσότεροι εκ των οποίων ζητούν άσυλο στη Γερμανία.
Την περασμένη εβδομάδα η ΕΕ και το Αφγανιστάν συνδιοργάνωσαν διεθνή διάσκεψη δωρητών στις Βρυξέλλες με τη συμμετοχή 75 κρατών, στην οποία δεσμεύτηκαν να δώσουν την προσεχή τριετία 15,2 δις δολάρια, εκ των οποίων τα 5,6 θα δοθούν από την ΕΕ. Η εν λόγω διάσκεψη συνδέθηκε άτυπα με τη συμφωνία για τον επαναπατρισμό.
Μια ειδικότερη συμφωνία μεταξύ ΕΕ και της Καμπούλ προβλέπει την ανοικοδόμηση του κρατικού μηχανισμού της χώρας, που πάσχει από βαθιά διαφθορά, με ευρωπαϊκή δέσμευση για 200 εκατομμύρια τα επόμενα δύο χρόνια.
Με αφορμή τη συμφωνία για την διευκόλυνση του επαναπατρισμού των Αφγανών πολιτών η κ. Μπερτό, έδωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τις παρακάτω απαντήσεις:
1. Τι περιλαμβάνει/προβλέπει η εν λόγω συμφωνία για τους Αφγανούς μετανάστες;
Η συμφωνία καθορίζει το πολιτικό και πρακτικό πλαίσιο που θα δώσει τη δυνατότητα στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της, αφενός, και στο Αφγανιστάν, αφετέρου, να προωθήσουν τις εργασίες όσον αφορά την επιστροφή, την επανεισδοχή και την επανένταξη των μεταναστών, αλλά και την καταπολέμηση της εμπορίας και της παράνομης διακίνησης ανθρώπων, καθώς και την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τους κινδύνους της παράτυπης μετανάστευσης.
Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια αποτελεσματική και διαχειρίσιμη διαδικασία για την ομαλή, αξιοπρεπή και εύρυθμη επιστροφή των Αφγανών υπηκόων που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ και να διευκολυνθεί η επανένταξή τους στο Αφγανιστάν σε πνεύμα συνεργασίας.
2. Πώς θα μπορούσε η ΕΕ και ιδίως η Ελλάδα να επωφεληθεί από την εν λόγω συμφωνία;
Η συμφωνία θα συμβάλει στο να διασφαλιστεί ότι οι Αφγανοί υπήκοοι οι οποίοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για διεθνή προστασία ή δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην Ευρώπη θα επιστρέψουν στο Αφγανιστάν, μετά από τη δέουσα διαδικασία, και αφού έχουν εξαντληθεί οι δυνατότητες προσφυγής τους, με πλήρη σεβασμό του ενωσιακού και του διεθνούς δικαίου.
Για την Ελλάδα, η εν λόγω συμφωνία έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς είναι ένα από τα κράτη μέλη που δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση από τις μεταναστευτικές ροές, διότι θα διευκολύνει την επιστροφή των παράτυπων μεταναστών αφγανικής ιθαγένειας, που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην Ελλάδα.
3. Τη συμφωνία με το Αφγανιστάν θα μπορούσαν να ακολουθήσουν κι άλλες στο ίδιο πρότυπο;
Η αποτελεσματική επιστροφή και επανεισδοχή όσων δεν πληρούν τα κριτήρια για την παροχή διεθνούς προστασίας ούτε έχουν δικαίωμα παραμονής με άλλον τρόπο αποτελεί βασικό μέρος της στρατηγικής της ΕΕ για να καταπολεμήσει την παράτυπη μετανάστευση και για να αποθαρρύνει τους ανθρώπους από το να διακινδυνεύουν τη ζωή τους προσπαθώντας να φθάσουν στην Ευρώπη.
Προτεραιότητά μας είναι να βρούμε έναν λειτουργικό τρόπο για να επιτευχθεί η ταχεία επιστροφή, όχι απαραίτητα να συνάψουμε επίσημες συμφωνίες επανεισδοχής, μολονότι εξακολουθούμε να επιδιώκουμε τον στόχο αυτό. (Πράγματι, η Επιτροπή έχει εντολή να διαπραγματευτεί συμφωνίες επανεισδοχής με την Αλγερία, την Κίνα, την Τυνησία, την Ιορδανία και τη Νιγηρία και οι διαπραγματεύσεις με ορισμένες από τις εν λόγω χώρες αναμένεται να αρχίσουν σύντομα).
Η προσέγγιση αυτή επιβεβαιώθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο, το οποίο έκανε έκκληση για «επιδίωξη συγκεκριμένων και μετρήσιμων αποτελεσμάτων όσον αφορά τις ταχείες και επιχειρησιακές επιστροφές των παράτυπων μεταναστών, μεταξύ άλλων και με την εφαρμογή προσωρινών ρυθμίσεων, εν αναμονή της σύναψης των ολοκληρωμένων συμφωνιών επανεισδοχής».
