Η προσπάθεια του Ταγίπ Ερντογάν να εμπλέξει τον Φετουλάχ Γκιουλέν στο αποτυχημένο πραξικόπημα κατηγορώντας τον βασικό πολιτικό του αντίπαλο, που ζει αυτοεξόριστος στην Πενσυλβάνια, ως ενορχηστρωτή της πλεκτάνης φαίνεται ότι περιπλέκει ουσιωδώς της σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας.
Αν και ο Τούρκος πρόεδρος απευθυνόμενος στις ΗΠΑ ζήτησε την έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέ άμεσα, εν τούτοις όπως αναφέρει το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, σχετικό αίτημα δεν έχει διατυπωθεί.
Αν και οι προβλεπόμενες διπλωματικές ενέργειες δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα επίθεση στις ΗΠΑ έκαναν τόσο ο πρωθυπουργός Γιλντιρίμ όσο και ο υπουργός Εργασίας καταηγόρησαν ευθέως τις ΗΠΑ για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα.
Το κρεσέντο των δηλώσεων αυτών ανάγκασε τον Τζον Κέρι να θέσει το ζήτημα κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον Τούρκο ομόλογό του Τσαβούσογλου. Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ τόνισε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι οι παραπάνω δηλώσεις δεν βοηθούν τις διμερείς διπλωματικές σχέσεις.
Ο υπουργός Εργασίας της Τουρκίας κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι κρύβονται πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος, με την Ουάσιγκτον να προειδοποιεί ότι τέτοιες δηλώσεις βλάπτουν τις σχέσεις των δύο χωρών. Παράλληλα, ο Ταγίπ Ερντογάν κάλεσε δημόσια τις ΗΠΑ να εκδώσουν τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο ο πρόεδρος της Τουρκίας κατηγορεί ως υποκινητή του πραξικοπήματος. Την ίδια ώρα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έβγαλε νέα ταξιδιωτική οδηγία για την Τουρκία, ενώ η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας απαγόρευσε τις απευθείας πτήσεις ανάμεσα στις δύο χώρες.
«Όσο κρατάνε εκεί τον Φεχουλάχ Γκιουλέν οι ΗΠΑ είναι αυτές που βρίσκονται πίσω από το πραξικόπημα αυτό», δήλωσε ο υπουργός Εργασίας της Τουρκίας, Σουλεϊμάν Σοϊλού, αναφερόμενος στο γεγονός ότι ο κληρικός ζει στην Πενσιλβάνια. Νωρίτερα, το Σάββατο, ο πρωθυπουργός της χώρας, Μπιναλί Γιλντιρίμ, είχε δηλώσει ότι όποια χώρα συμπαραστέκεται στον Γκιουλέν, θα θεωρηθεί ότι βρίσκεται σε πόλεμο με την Τουρκία.
«Δημόσιοι υπαινιγμοί ή οι ισχυρισμοί περί οιουδήποτε ρόλου των ΗΠΑ στην αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος είναι εντελώς ψευδείς και ζημιώνουν τις διμερείς μας σχέσεις», ανακοίνωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ενώ ο Τζον Κέρι, μιλώντας με τον Τούρκο ομόλογό του Μεχμούτ Τσαβούσογλου, πίεσε την τουρκική κυβέρνηση να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να τηρήσει το κράτος του δικαίου στις έρευνες που διεξάγει για την απόπειρα πραξικοπήματος.
Ο Μπαράκ Ομπάμα κάλεσε όλες τις πλευρές της κρίσης να αποφύγουν την αποσταθεροποίηση της Τουρκίας και να ακολουθήσουν το γράμμα του νόμου μετά από την απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης.
Ερντογάν: Παραδώστε μας τον Γκιουλέν
Ο Ταγίπ Ερντογάν, σε ομιλία του το βράδυ του Σαββάτου, μπροστά σε υποστηρικτές του στην Κωνσταντινούπολη, απαίτησε από τις ΗΠΑ να παραδώσουν στην Τουρκία τον Γκιουλέν.
«Τα άτομα στην Πενσιλβάνια πρέπει να εκδοθούν στην Τουρκία. Είμαστε στρατηγικοί εταίροι με τις ΗΠΑ, αλλά περιμένουμε αυτοί οι εταίροι να μας επιτρέψουν να υλοποιηθεί αυτό το αίτημά μας. Αδέρφια μου, απευθύνω έκκληση στις ΗΠΑ. Κάθε φορά που μας ζητήσατε τρομοκράτη, τον εκδώσαμε. Τώρα τα άτομα αυτά εντάσσονται σε αυτή την κατηγορία για εμάς και περιλαμβάνονται στη λίστα των τρομοκρατών. Σας ζητάμε να μας τον παραδώσετε», είπε ο Τούρκος πρόεδρος.
Η απάντηση των ΗΠΑ σε αυτό ήρθε σε συνομιλία Κέρι-Τσαβούσογλου. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι η χώρα του είναι διατεθειμένη να βοηθήσει την Τουρκία στον εντοπισμό των εμπλεκομένων στην απόπειρα, αλλά ξεκαθάρισε ότι θα ενεργήσει μόνο αν υπάρχουν αποδείξεις σε βάρος του Γκιουλέν.
Γκιουλέν: Πιθανό να το «έστησε» ο Ερντογάν
Ο Γκιουλέν από την πλευρά του, έχοντας καταδικάσει κατηγορηματικά την απόπειρα πραξικοπήματος, άφησε να εννοηθεί ότι μπορεί αυτό να έχει ενορχηστρωθεί από τον ίδιο τον Τούρκο πρόεδρο.
Ο αυτοεξόριστος 75χρονος, που ζει στις ΗΠΑ από το 1999, είναι επικεφαλής ενός ισχυρού κινήματος στην Τουρκία και θεωρείται ο νο1 εχθρός του Ερντογάν. Οταν ρωτήθηκε από τους New York Times αν κάποιοι υποστηρικτές του συμμετείχαν στην απόπειρα, απάντησε: «Δεδομένου ότι δεν τους γνωρίζω, δεν μπορώ να μιλήσω για την όποια ανάμιξή τους», προσθέτοντας ότι μπορεί να οργανώθηκε από την αντιπολίτευση ή από εθνικιστές. «Ζω μακριά από την Τουρκία εδώ και 30 χρόνια», συμπλήρωσε.
Παράλληλα έκρινε πιθανό να έχει ενορχηστρωθεί από τον Ερντογάν η απόπειρα πραξικοπήματος. «Παρότι δεν μπορώ να κατηγορήσω κανέναν χωρίς αποδείξεις, ορισμένοι ηγέτες στήνουν επιθέσεις βομβιστών-καμικάζι για να ενισχύσουν την εξουσία τους», ανέφερε χαρακτηριστικά.