Την τέταρτη διαδοχική θητεία του ως πρωθυπουργός της Αλβανίας διασφάλισε ο Έντι Ράμα, με συντριπτική νίκη έναντι των αντιπάλων του και με την αντιπολίτευση να οργανώνει συλλαλητήρια και να κάνει λόγο για νοθεία στις εκλογές.
Συντριπτική νίκη φαίνεται ότι κατήγαγε ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, μετά την καταμέτρηση του 96% των ψήφων, με το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) να ξεπερνάει τα σκάνδαλα διαφθοράς που το βάρυναν, όλο το προηγούμενο διάστημα.
Η νίκη και μάλιστα η συντριπτική επικράτηση του Έντι Ράμα αναμένεται να έχει νέο γύρο επιπτώσεων στις σχέσεις με την Ελλάδα και στην ελληνική μειονότητα της Αλβανίας, παρά τις διατυπωμένες προειδοποιήσεις από την ελληνική κυβέρνηση για την διακοπή των διαπραγματεύσεων.
Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, ο Ράμα εξασφάλισε μια τέταρτη συνεχόμενη θητεία, αφού το PS, του οποίου ηγείται, σφράγισε τη νίκη του στις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής. Η αντιπολίτευση ωστόσο ισχυρίζεται ότι της έκλεψαν ψήφους.
Τα ποσοστά
Με καταμετρημένο το 98% των ψήφων, το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) συγκεντρώνει ποσοστό 52%. Το Δημοκρατικό Κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Σαλί Μπερίσα βρίσκεται στη δεύτερη θέση με ποσοστό 34%, δείχνουν τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η εκλογική επιτροπή. Εφόσον επιβεβαιωθούν αυτά τα ποσοστά, το PS θα εξασφαλίσει 82 έδρες και το PD 52 στο 140μελές κοινοβούλιο.
Το PS θα διευρύνει την πλειοψηφία του, κάτι που θα δώσει στον Ράμα την άνεση να σχηματίσει και πάλι κυβέρνηση. Θα του επιτρέψει επίσης να συνεχίσει να εργάζεται για να υλοποιήσει τη δέσμευσή του προς τους πολίτες για ένταξη της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέχρι το 2030, αν και πολλοί αναλυτές χαρακτηρίζουν υπερβολικά αισιόδοξο αυτό το χρονοδιάγραμμα, δεδομένου ότι απαιτούνται μεταρρυθμίσεις, ιδίως σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς.
«Ναρκοδικτάτορας»VS «γέρου ανίκανου πρώην κομμουνιστή»
Τα αποτελέσματα των εκλογών της περασμένης Κυριακής σκιάζουν πάντως αμφιβολίες. Οι διεθνείς παρατηρητές αμφισβήτησαν την αμεροληψία της ψηφοφορίας και ο ειδικός εισαγγελέας της Αλβανίας ανακοίνωσε ότι ερευνά 39 καταγγελίες που αφορούν κυρίως εξαγορά ψήφων. Δεν διευκρίνισε όμως ποια κόμματα εμπλέκονται σε αυτές τις υποθέσεις.
Σε δήλωσή τους, η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κάγια Κάλλας και η Επίτροπος Διεύρυνσης της ΕΕ Μάρτα Κος ανέφεραν ότι η ψηφοφορία ήταν «πολύ πολωμένη», ότι οι υποψήφιοι «δεν απολάμβαναν ίσους όρους ανταγωνισμού» και ότι οι αρχές πρέπει να διερευνήσουν καταγγελίες για «εκλογικά αδικήματα».
Ο πρώην πρόεδρος και πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας Σαλί Μπερίσα αμφισβήτησε επίσης τα αποτελέσματα και κάλεσε τους υποστηρικτές του να διαδηλώσουν στις 16 Μαΐου, την ημέρα που οι ηγέτες ευρωπαϊκών χωρών θα βρίσκονται στα Τίρανα για μια σύνοδο κορυφής. «Δεν θα αποδεχτούμε ποτέ αυτές τις εκλογές – ποτέ», είπε ο Μπερίσα στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε. Μίλησε για παρατυπίες, χωρίς όμως να παρουσιάσει κάποια απόδειξη.
Ο Μπερίσα συνέχισε την οξεία ρητορική που χρησιμοποιούσε και κατά την προεκλογική εκστρατεία, αποκαλώντας τον Ράμα «ναρκοδικτάτορα». Σε μια ανακοίνωση που εστάλη στο πρακτορείο Reuters, το PS του Ράμα διέψευσε τις κατηγορίες περί νοθείας και αποκάλεσε τον 80χρονο Μπερίσα «έναν γέρο ανίκανο πρώην κομμουνιστή πολιτικό» – χαρακτηρισμός που θεωρείται προσβλητικός στην Αλβανία, μια χώρα που επί 50 χρόνια, επί κομμουνιστικής διακυβέρνησης, ήταν αποκλεισμένη από τον υπόλοιπο κόσμο, μέχρι το 1990.
Καθεστώς Ράμα
Ο Ράμα, που κυβερνά από το 2013, ήταν το φαβορί σε αυτές τις εκλογές, εν μέρει λόγω του ισχυρού δικτύου που έχει οικοδομήσει τα τελευταία 12 χρόνια, της πρόσφατης οικονομικής ανάπτυξης και της κατακερματισμένης αντιπολίτευσης.
Δύο ημέρες πριν από τις εκλογές, η κυβέρνηση διέγραψε όλα τα πρόστιμα που είχαν επιβληθεί μεταξύ 2015-24, ακόμη και για τροχαίες, οικοδομικές και υγειονομικές παραβιάσεις. Η κυβέρνηση δεν ανέφερε τη συνολική αξία των προστίμων, όμως η αντιπολίτευση λέει ότι φτάνουν τα 200 εκατομμύρια ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, το εύρος της νίκης του κυβερνώντος κόμματος αιφνιδίασε ορισμένους αναλυτές που ανέμεναν ότι τα σκάνδαλα διαφθοράς και οι πρόσφατες πολιτικές αναταραχές θα μείωναν το προβάδισμά του. Από την άλλη, το γεγονός ότι το PS θα έχει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, δίνει μια αίσθηση προβλεψιμότητας στην Αλβανία, σε αντίθεση με άλλες βαλκανικές χώρες (Κόσοβο, Σερβία, Βουλγαρία), όπου τα κυβερνώντα κόμματα αντιμετώπισαν κρίσεις το τελευταίο διάστημα.
«Κανείς δεν περίμενε ένα κόμμα να έχει ειδική πλειοψηφία. Είναι σαν τον Όρμπαν (σ.σ. τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας) στα καλύτερά του», ανέφερε ο πολιτικός αναλυτής Λούτφι Ντερβίσι.
Οι γεωπολιτικές κινήσεις
Ο Ράμα έχει αναπτύξει καλές σχέσεις με τις χώρες της Δύσης, για παράδειγμα, αποδεχόμενος να φιλοξενήσει μετανάστες από την Ιταλία και Αφγανούς που περιμένουν να εκδοθεί η βίζα τους για τις ΗΠΑ. Όμως οι ψηφοφόροι εντός της χώρας λένε ότι κυβερνά, έχοντας αναπτύξει ένα σύστημα ευνοιοκρατίας και δεν έκανε πολλά πράγματα για να αντιμετωπίσει την ανεργία και τη διαφθορά – όπως τις συμμορίες που ξεπλένουν χρήματα από εμπόριο ναρκωτικών και όπλων. Εκατοντάδες χιλιάδες Αλβανοί έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό, αναζητώντας καλύτερες προοπτικές.
Η διεθνής αποστολή των παρατηρητών, υπό την ηγεσία του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, ανέφερε ότι κατά την προεκλογική εκστρατεία υπήρξε «κατάχρηση δημοσίων πόρων και θεσμικής εξουσίας εκ μέρους του κυβερνώντος κόμματος». Έκανε επίσης λόγο για «πολυάριθμες αναφορές περί πιέσεων σε δημοσίους υπαλλήλους και άλλους ψηφοφόρους, καθώς και για περιπτώσεις εκφοβισμού».
