Μια αιματηρή επίθεση στο Κασμίρ, μια αποστολή «δικαιοσύνης» με πύραυλους και μια νέα δόση εθνικής περηφάνειας: η κυβέρνηση Μόντι ενεργοποιεί το πιο επικίνδυνο χαρτί της εξωτερικής πολιτικής, λίγο πριν τις εκλογές, με διεθνείς παίκτες να κρατούν την αναπνοή τους.
Λίγο μετά το ξημέρωμα της Τετάρτης, η Ινδία εκτόξευσε πυραύλους κατά στόχων στο Πακιστάν και σε πακιστανικά εδάφη του Κασμίρ, ενεργοποιώντας τον σοβαρότερο κύκλο στρατιωτικής έντασης εδώ και χρόνια ανάμεσα σε δύο πυρηνικές δυνάμεις. Το Νέο Δελχί βάφτισε την επιχείρηση “Operation Sindoor” – όνομα με σαφές εθνικο-συμβολικό φορτίο – παρουσιάζοντάς την ως «απάντηση δικαιοσύνης» για τη δολοφονία 26 Ινδών τουριστών στο Κασμίρ στις 22 Απριλίου.
Η Ινδία κατηγόρησε ευθέως μαχητές με βάση το Πακιστάν. Η Ισλαμαμπάντ αρνήθηκε κάθε ανάμειξη, αλλά δεν απέφυγε να απαντήσει. Σύμφωνα με το Associated Press, οι επιθέσεις προκάλεσαν τουλάχιστον οκτώ νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Το Πακιστάν ανακοίνωσε ότι τα πλήγματα σημειώθηκαν σε πόλεις όπως οι Μουριτκέ, Μπαχαβαλπούρ και Μουζαφαραμπάντ, και υποστήριξε ότι κατέρριψε πέντε ινδικά μαχητικά – χωρίς επιβεβαίωση από ινδικής πλευράς.
Η ινδική κυβέρνηση, εν τω μεταξύ, έσπευσε να μεταδώσει το μήνυμα: «Justice is served. Jai Hind». Το υπουργείο Άμυνας έκανε λόγο για “χειρουργικά πλήγματα σε τρομοκρατικούς καταυλισμούς”, αν και αρκετοί αναλυτές μιλούν περισσότερο για “σόου” παρά για στρατηγικό πλήγμα.
Ο Pushpesh Pant, πρώην κοσμήτορας στο Jawaharlal Nehru University, το έθεσε ωμά: «Περισσότερη οπτική πολιτική, λιγότερη πολεμική ουσία». Κατά τον ίδιο, ο Μόντι δεν θα μπορούσε να μείνει άπραγος, καθώς η επίθεση στο Κασμίρ άγγιξε μια ευαίσθητη χορδή στην ινδική κοινωνία – και ειδικά στο ακροατήριό του.
Αναπόφευκτα, οι συγκρίσεις με την Ισραηλινή τακτική στη Γάζα έπεσαν στο τραπέζι. «Αν όντως αντέγραφε το Ισραήλ, θα βλέπαμε πολύ πιο ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις», είπε ο Pant. Ωστόσο, ο συσχετισμός εξυπηρετεί ένα βασικό σκοπό: να φανεί η Ινδία ως αποφασιστικός, ισχυρός παίκτης με μηδενική ανοχή στην “τρομοκρατία”.
Η χρονική συγκυρία
Πολιτικά, η επίθεση έρχεται τη σωστή στιγμή: λίγες εβδομάδες πριν από κρίσιμες εθνικές εκλογές, με τον Μόντι να θέλει να επαναβεβαιώσει το “νόμο και τάξη” δόγμα του, ιδίως στην ευαίσθητη περιοχή του Κασμίρ. Υπενθυμίζεται ότι το 2019 η κυβέρνηση Μόντι κατήργησε το ειδικό καθεστώς αυτονομίας του Κασμίρ, υποστηρίζοντας ότι αυτό έφερε σταθερότητα και ανάπτυξη – αφήγημα που κλονίστηκε βάναυσα με την πρόσφατη επίθεση.
Η επιλογή του ονόματος “Sindoor” δεν είναι τυχαία. Το συνδέει ευθέως με την ινδική παράδοση: πρόκειται για τη χαρακτηριστική κόκκινη σκόνη που φορούν οι παντρεμένες γυναίκες. Όπως λέει ο πολιτικός σχολιαστής Nilanjan Mukhopadhyay, το μήνυμα είναι σαφές: “Πήραμε εκδίκηση για τις χήρες των νεκρών τουριστών”. Πολιτικό όφελος; Αδιαμφισβήτητο, ιδίως σε πιο παραδοσιακά και εθνικιστικά τμήματα του εκλογικού σώματος.
Όμως, ούτε αυτό φαίνεται να ικανοποιεί τις πιο ριζοσπαστικές φωνές της ινδικής δεξιάς. Οι πιο σκληροπυρηνικοί εντός και πέριξ του BJP θεωρούν ότι η επίθεση δεν πήγε αρκετά μακριά – στόχευσε σε “υποδομές”, όχι σε πρόσωπα. Η πίεση να δοθεί “πραγματική τιμωρία” στους δράστες ενδέχεται να ενταθεί τις επόμενες ημέρες.
Από την άλλη πλευρά, το Πακιστάν – με οικονομία σε κρίση και στρατό σε δυσμένεια λόγω της φυλάκισης του Imran Khan – δύσκολα αντέχει παρατεταμένη σύγκρουση. Ωστόσο, όπως λέει ο Pant, αν υπάρξει πακιστανικό πλήγμα με πολλούς Ινδούς νεκρούς, τότε και η Ινδία θα αναγκαστεί να απαντήσει, οδηγώντας σε φαύλο κύκλο κλιμάκωσης.
Ήδη το Νέο Δελχί έχει αναστείλει όλες τις βίζες προς Πακιστανούς και πάγωσε τη Συμφωνία για τα Ύδατα του Ινδού, ένα από τα πιο σημαντικά διμερή σύμφωνα.
Η διεθνής κοινότητα
Εν μέσω όλων αυτών, η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με αγωνία. Η Κίνα κάλεσε αμφότερες τις πλευρές “να διατηρήσουν την ψυχραιμία και να αποφύγουν ενέργειες που θα επιδεινώσουν την κατάσταση”. Το Πεκίνο, που συνορεύει και με τις δύο χώρες, έχει προφανές συμφέρον στη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας.
Ανάλογο μήνυμα εξέπεμψε και ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump, χαρακτηρίζοντας τις εξελίξεις “ντροπή” και ευχόμενος “να τελειώσει γρήγορα”. Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η επίθεση συνέπεσε με την επίσκεψη του Αμερικανού Αντιπροέδρου J.D. Vance στην Ινδία – μια συγκυρία που έφερε ακόμα μεγαλύτερη διεθνή προσοχή στο Κασμίρ.
Η πρόσφατη επίθεση ξυπνά μνήμες από το 2019, όταν η Ινδία είχε στείλει μαχητικά να βομβαρδίσουν το Μπαλακότ, μετά από μια επίθεση αυτοκτονίας στο Πουλουάμα. Τότε, η ένταση οδήγησε σε μια εθνικιστική συσπείρωση που βοήθησε τον Μόντι να κερδίσει την επανεκλογή του.
Όμως, η κατάσταση σήμερα είναι πιο περίπλοκη. Τα αντανακλαστικά και των δύο πλευρών είναι οξυμένα, η διεθνής σκηνή πιο πολωμένη, και η γραμμή ανάμεσα στο πολιτικό σόου και την πολεμική κλιμάκωση επικίνδυνα λεπτή.
«Είμαστε σε πολύ ασταθές μονοπάτι, δεν ξέρουμε ακόμη αν πρόκειται για επανάληψη του 2019 ή κάτι βαθύτερο», λέει ο Mukhopadhyay.
Για την ώρα, η σκακιέρα στήθηκε. Το ερώτημα είναι αν το επόμενο πιόνι θα πέσει ή αν κάποιος θα τραβήξει πίσω το χέρι.
