Ο Φρίντριχ Μέρτς εξελέγη καταγκελάριος της Γερμανίας την Τρίτη, με δεύτερη ψηφοφορία, μετά την ταπείνωση της απρόσμεσης καταψήφισης στην πρώτη, ως απόρροια της δυσαρέσκειας στο κόμμα του και στους Σοσιαλδημοκράτες για τις επιλογές προσώπων για το Υπουργικό Συμβούλιο και τους προγραμματικούς συμβιβασμούς.
Ο “λαβωμένος” -αν όχι ταπεινωμένος- Φρίντριχ Μερτς εξελέγη καγκελάριος της Γερμανίας στη δεύτερη ψηφοφορία από τη Bundestag, αφού αναγκάστηκε να συγκρουστεί και να επιβάλλει τη βούλησή του και τη συμφωνία πριν καν χρηστεί.
Το ζήτημα πλέον δεν είναι το “εγώ” του Μερτς αλλά η βιωσιμότητα του κυβερνητικού σχηματισμού, ενώ την ίδια στιγμή το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανίασ AfD καταλαμβάνει αυτοδικαίως τον θεσμικό ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ο ηγέτης των Γερμανών συντηρητικών, Φρίντριχ Μερτς, εξελέγη καγκελάριος από το κοινοβούλιο την Τρίτη κατά τον δεύτερο γύρο ψηφοφορίας, μετά από μια ταπεινωτική και πρωτοφανή ήττα στην πρώτη προσπάθεια, ξεκινώντας έτσι η κυβέρνησή του με αδύναμο βηματισμό.
Ο Μερτς, 69 ετών, ο οποίος οδήγησε τους συντηρητικούς του σε νίκη στις ομοσπονδιακές εκλογές του Φεβρουαρίου και έχει υπογράψει συμφωνία συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του κέντρου-αριστερά, συγκέντρωσε 325 ψήφους στην μυστική ψηφοφορία — εννέα περισσότερες από τις απαιτούμενες για απόλυτη πλειοψηφία.
Στον πρώτο γύρο, είχε εξασφαλίσει μόλις 310 ψήφους, γεγονός που σημαίνει ότι τουλάχιστον 18 βουλευτές του συνασπισμού δεν τον στήριξαν.
Μετά την ψηφοφορία, κατευθύνθηκε στο κοντινό παλάτι Μπελβού για να λάβει επίσημα τον διορισμό του από τον Πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Αργότερα, θα επιστρέψει στο ιστορικό κτίριο του Ράιχσταγκ στο κέντρο του Βερολίνου για να δώσει τον όρκο του αξιώματος και να γίνει ο 10ος καγκελάριος της Γερμανίας από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Μερτς δέχεται έντονες πιέσεις να επιδείξει ηγετικό ρόλο για τη Γερμανία, μετά την κατάρρευση, τον περασμένο Νοέμβριο, του τρικομματικού κυβερνητικού συνασπισμού του απερχόμενου καγκελάριου Όλαφ Σολτς, γεγονός που δημιούργησε πολιτικό κενό στην καρδιά της Ευρώπης, τη στιγμή που αντιμετωπίζει πλήθος κρίσεων.
«Ο κόσμος ζητά από τη Γερμανία να ηγηθεί εδώ και καιρό και πλέον δεν υπάρχει περιθώριο για αδιαφορία», δήλωσε η Σούντα Ντέιβιντ-Ουίλπ από το German Marshall Fund των ΗΠΑ.
«Όλα όσα στήριζαν τη μεταπολεμική Γερμανία τις τελευταίες οκτώ δεκαετίες έχουν πάψει να ισχύουν — είτε πρόκειται για τις ανοικτές αγορές και το ελεύθερο εμπόριο, είτε για την παρουσία ασφάλειας των ΗΠΑ στην Ευρώπη».
Ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος που πυροδοτήθηκε από τους εκτεταμένους δασμούς του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απειλεί να παρατείνει την ύφεση της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας για τρίτο συνεχόμενο έτος. Η χώρα ήδη παλεύει με το τέλος του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022 και τη διογκούμενη ανταγωνιστικότητα από την Κίνα.
Ο Τραμπ, επιπλέον, έχει απειλήσει να μην υπερασπιστεί τη Συμμαχία του ΝΑΤΟ, γεγονός που έχει ωθήσει ακόμη και τον φιλοατλαντικό Μερτς να αμφισβητεί την αξιοπιστία των ΗΠΑ ως βασικού συμμάχου ασφάλειας και να προτρέπει την Ευρώπη να ενισχύσει την αμυντική της ικανότητα.
Η γερμανική συμφωνία συνασπισμού περιλαμβάνει σχέδια για ανάκαμψη της ανάπτυξης, όπως μείωση της εταιρικής φορολογίας και χαμηλότερες τιμές ενέργειας. Περιλαμβάνει επίσης ισχυρή στήριξη στην Ουκρανία και αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες.
Ταπεινωτικό ξεκίνημα
Ωστόσο, η αποτυχία του Μερτς να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης στην πρώτη ψηφοφορία αποτελεί πρωτοφανές γεγονός για τη μεταπολεμική Γερμανία και πλήγμα για έναν πολιτικό που έχει υποσχεθεί να αποκαταστήσει την ηγεσία της χώρας στη διεθνή σκηνή.
«Όλη η Ευρώπη κοίταξε σήμερα το Βερολίνο με την ελπίδα ότι η Γερμανία θα επανεμφανιστεί ως πυλώνας σταθερότητας και φιλοευρωπαϊκή δύναμη», δήλωσε η Γιάνα Πουγλιερίν, επικεφαλής του γραφείου Βερολίνου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Αυτή η ελπίδα διαψεύστηκε. Με συνέπειες που ξεπερνούν τα σύνορά μας».
Πηγές από τα κόμματα του συνασπισμού δήλωσαν τη Δευτέρα ότι ο Μερτς θα εξασφάλιζε γρήγορα πλειοψηφία, παρά τη δυσαρέσκεια για τους διορισμούς στο Υπουργικό Συμβούλιο, τις πολιτικές υποχωρήσεις και ένα τεράστιο πακέτο δανεισμού που εγκρίθηκε από την προηγούμενη Βουλή στις τελευταίες της ημέρες.
«Αυτό δείχνει ότι ο συνασπισμός δεν είναι ενωμένος, κάτι που θα μπορούσε να αποδυναμώσει την ικανότητά του να υλοποιήσει πολιτικές», δήλωσε ο Χόλγκερ Σμίτινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg στο Λονδίνο.
Ο μόνος κερδισμένος του φιάσκου της Τρίτης είναι η ακροδεξιά, αντισυστημική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που ήρθε δεύτερη τον Φεβρουάριο και προηγείται σε ορισμένες πρόσφατες δημοσκοπήσεις, σύμφωνα με τον δημοσκόπο της Forsa, Μάνφρεντ Γκέλνερ.
«Η εμπιστοσύνη στους πολιτικούς θεσμούς υπονομεύεται περαιτέρω», σημείωσε.
Τα δύο κόμματα του συνασπισμού έχουν χάσει ακόμη περισσότερη στήριξη από τις ήδη απογοητευτικές επιδόσεις τους τον Φεβρουάριο — ιδιαίτερα οι συντηρητικοί, εν μέρει λόγω της δυσαρέσκειας για την απόφαση του Μερτς να χαλαρώσει τα όρια δανεισμού, παρά τις προεκλογικές υποσχέσεις για δημοσιονομική αυστηρότητα.
«Η αποτυχημένη ψηφοφορία αποτελεί σαφές σημάδι ότι δεν συμφωνούν όλοι στην CDU με τη δημοσιονομική στροφή», δήλωσε ο Κάρστεν Μπρζέσκι, επικεφαλής μακροοικονομικής ανάλυσης στην ING Research.
Το αυστηρό και απρόβλεπτο ύφος του Μερτς, ο οποίος δεν έχει καμία προηγούμενη κυβερνητική εμπειρία, δεν έχει πείσει όλους ότι διαθέτει τις προϋποθέσεις για καγκελάριος.
«Η σχέση μεταξύ των κομμάτων θα υποστεί σοβαρές ζημιές εξαιτίας αυτού και θα επιδεινωθούν οι ήδη υπάρχουσες εντάσεις», δήλωσε ο πολιτικός επιστήμονας Φίλιπ Κέκερ του Πανεπιστημίου του Αννόβερου.
