Το Φιλελεύθερο Κόμμα του Καναδά προβλέπεται να κερδίσει για τέταρτη συνεχόμενη φορά τις εκλογές, δίνοντας εντολή στον πρώην κεντρικό τραπεζίτη Μαρκ Κάρνεϊ, έπειτα από μια εκστρατεία κατά την οποία δεσμεύτηκε να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη και να αντιταχθεί στον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σε έναν εμπορικό πόλεμο.
Η διαφορά φαίνεται να είναι οριακή. Οι υποψήφιοι των Φιλελευθέρων προηγούνταν ή είχαν εκλεγεί σε 164 έδρες, έναντι 147 εδρών του Συντηρητικού Κόμματος, μέχρι τις 12:59 π.μ. ώρα Οτάβας, το πρωί της Τρίτης.
Το κόμμα του Κάρνεϊ συγκέντρωνε περίπου το 43% της εθνικής ψήφου, ωστόσο ενδέχεται να μην φτάσει τις 172 έδρες που απαιτούνται για την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων, γεγονός που σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να συνεργαστεί με άλλα κόμματα για να περάσει προϋπολογισμούς και άλλα νομοθετήματα. Το Μπλοκ του Κεμπέκ, που κατεβάζει υποψηφίους μόνο στο γαλλόφωνο Κεμπέκ, ίσως κρατήσει την ισορροπία δυνάμεων.
Οι Συντηρητικοί, υπό την ηγεσία του Πιερ Πουαλιέβρ, σημείωσαν πρόοδο στα προάστια του Τορόντο και σε άλλα μέρη του Οντάριο, μετατρέποντας την εκλογική μάχη σε πιο αμφίρροπη απ’ ό,τι προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις. Η επαρχία φιλοξενεί σημαντικές βιομηχανίες, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και η χαλυβουργία, που βρίσκονται στο στόχαστρο των δασμών του Τραμπ. Ωστόσο, οι Φιλελεύθεροι ήταν σε πορεία να κερδίσουν οκτώ έδρες στο Κεμπέκ και διατηρούσαν την κυριαρχία τους στις τέσσερις επαρχίες της Ατλαντικής περιοχής.
Το καναδικό δολάριο αρχικά σημείωσε άνοδο μετά τις εκτιμήσεις των μεγάλων τηλεοπτικών δικτύων για νίκη των Φιλελευθέρων, αλλά στη συνέχεια υποχώρησε καθώς έγινε σαφέστερο ότι η ψήφος ήταν οριακή και υπάρχει ενδεχόμενο για ασταθή κυβέρνηση. Το δολάριο Καναδά διαπραγματευόταν στο 1,386 δολάρια Καναδά ανά δολάριο ΗΠΑ.
Μικρή διαφορά, μεγάλη ανατροπή
Παρότι η διαφορά νίκης του Κάρνεϊ είναι μικρή, η επιτυχία του αντιπροσωπεύει μια σημαντική ανατροπή για τους Φιλελεύθερους, ένα κόμμα που κυβερνά τον Καναδά το μεγαλύτερο μέρος του προηγούμενου αιώνα, αλλά πριν τέσσερις μήνες φαινόταν να οδεύει προς μια εκλογική συντριβή. Ο πρώην διοικητής της Τράπεζας του Καναδά και της Τράπεζας της Αγγλίας έγινε ηγέτης των Φιλελευθέρων στις 9 Μαρτίου και προκήρυξε εκλογές μόλις δύο εβδομάδες αργότερα. Στηρίχθηκε στη θέση του ως πρωθυπουργός που θα αγωνιστεί για τον Καναδά απέναντι σε έναν επιθετικό Λευκό Οίκο.
Ο Κάρνεϊ, 60 ετών, προσπάθησε γρήγορα να δείξει ότι είναι διαφορετικός από τον προκάτοχό του, Τζάστιν Τριντό — επικεντρωμένος περισσότερο στην οικονομία και στη δημιουργία νέων εμπορικών και αμυντικών συμμαχιών, δεδομένης της νέας εξωτερικής πολιτικής που έρχεται από την Ουάσινγκτον. Τα πρώτα του βήματα περιλάμβαναν την ακύρωση κάποιων από τις λιγότερο δημοφιλείς πολιτικές του Τριντό, όπως ο φόρος άνθρακα στους καταναλωτές, και επισκέψεις σε δύο ευρωπαίους συμμάχους, τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τον Βρετανό Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ.
Αντισυσπείρωση στον Τραμπ
Μόλις ξεκίνησε η εκλογική εκστρατεία, επαναλάμβανε ότι οι Καναδοί πρέπει να κατανοήσουν ότι η στενή σχέση της χώρας με τις ΗΠΑ έχει διαρραγεί από τις ενέργειες του Τραμπ, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρισμών του Προέδρου ότι ο Καναδάς θα έπρεπε να γίνει η 51η πολιτεία των ΗΠΑ. Την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου, όταν ο Τραμπ υπέγραψε εντολή για επιβολή δασμών στα αυτοκίνητα, ο Κάρνεϊ δήλωσε: «Είναι ξεκάθαρο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι πλέον αξιόπιστος εταίρος».
Η ήρεμη, χαμηλών τόνων δημόσια παρουσία του και η εμπειρία του ως χαράκτης πολιτικής και οικονομολόγος βοήθησαν στο να καθησυχάσουν τους ψηφοφόρους ότι είναι το καταλληλότερο άτομο για να καθοδηγήσει τον Καναδά σε μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, και κατάφερε να κερδίσει πίσω πολλούς που είχαν απογοητευτεί από τον Τριντό. Μια δημοσκόπηση κοντά στο τέλος της εκστρατείας έδειξε ότι ο Κάρνεϊ είχε περίπου 10 μονάδες προβάδισμα έναντι του Πουαλιέβρ στην ερώτηση ποιος θα ήταν καλύτερος πρωθυπουργός.
Διαχείριση κρίσεων
Ωστόσο, τώρα ο Κάρνεϊ πρέπει να ανταποκριθεί στους ισχυρισμούς του ότι είναι ένας έμπειρος διαχειριστής κρίσεων, αφού είχε οδηγήσει δύο κεντρικές τράπεζες της G7 μέσα από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και το Brexit.
Η απόλυτη δοκιμασία θα είναι η διαχείριση του απρόβλεπτου Αμερικανού Προέδρου, ο οποίος έχει δηλώσει ότι θα χρησιμοποιήσει «οικονομική ισχύ» εναντίον του Καναδά και έχει διατυπώσει συγκεκριμένες απειλές κατά του αυτοκινητοβιομηχανικού κλάδου και άλλων βιομηχανιών της χώρας. Ο Κάρνεϊ έχει δηλώσει ότι θέλει να ξεκινήσει «ολοκληρωμένες διαπραγματεύσεις για μια νέα οικονομική και αμυντική σχέση» με την κυβέρνηση Τραμπ.
Αυτό θα περιλαμβάνει σίγουρα την αναθεώρηση της Συμφωνίας ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά, της περιφερειακής εμπορικής συμφωνίας που υπέγραψε ο Τραμπ στην πρώτη του θητεία και την οποία αποκάλεσε «την καλύτερη συμφωνία που έχουμε κάνει ποτέ», αλλά τώρα τη θεωρεί ανεπαρκή. Για τον Καναδά, τα οικονομικά διακυβεύματα δεν θα μπορούσαν να είναι υψηλότερα: περίπου τα τρία τέταρτα των εξαγωγών του κατευθύνονται στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της συντριπτικής πλειονότητας των εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Αυτό καθιστά τον Καναδά μία από τις χώρες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε έναν παρατεταμένο εμπορικό πόλεμο και, για πολλά από τα πιο σημαντικά προϊόντα του, δεν μπορεί εύκολα ή γρήγορα να βρει εναλλακτικές αγορές.
Λεφτά σε υποδομές και δίκτυα
Ο Κάρνεϊ κληρονομεί μια οικονομία που ενδέχεται να βρίσκεται κοντά στην ύφεση και δεν έχει καταφέρει να επιλύσει μια χρόνια κρίση παραγωγικότητας. Ο Καναδάς είναι ήδη αντιμέτωπος με τιμωρητικούς δασμούς από τις ΗΠΑ, με περισσότερους να αναμένονται.
«Η έμφαση θα δοθεί περισσότερο στην υγεία της οικονομίας, στη διαφοροποίηση των εμπορικών εταίρων και στην ενίσχυση της οικονομίας του Καναδά», δήλωσε η Λόρι Τέρνμπουλ, καθηγήτρια στη Σχολή Διοίκησης του Πανεπιστημίου Dalhousie στο Χάλιφαξ της Νέας Σκωτίας. «Αυτό θα σηματοδοτήσει σημαντική απομάκρυνση από τις προτεραιότητες της κυβέρνησης Τριντό.»
Ο πρωθυπουργός πρότεινε «εθνικής κλίμακας» έργα υποδομής, όπως νέα ενεργειακά δίκτυα — αλλά ως περιβαλλοντιστής, θέλει επίσης να διατηρήσει πράσινες προστασίες, όπως ένας βιομηχανικός φόρος άνθρακα. Ο Κάρνεϊ έχει δηλώσει ότι θέλει να διπλασιάσει την κατασκευή κατοικιών, εν μέρει μέσω κυβερνητικού προγράμματος χρηματοδότησης προκατασκευασμένων σπιτιών. Ωστόσο, η κυβέρνηση μόλις μείωσε τους στόχους μετανάστευσης, περιορίζοντας τις ευκαιρίες για εξειδικευμένους εργαζόμενους από το εξωτερικό.
Επιπλέον, ο ηγέτης της συντηρητικής, πλούσιας σε πετρέλαιο επαρχίας Αλμπέρτα έχει ήδη εκδώσει κατάλογο απαιτήσεων και απειλεί με «μια άνευ προηγουμένου κρίση εθνικής ενότητας» αν δεν ικανοποιηθούν.
Ο ηγέτης των Φιλελευθέρων παρουσίασε ένα σχέδιο κατά τη διάρκεια της εκστρατείας για την αύξηση των ελλειμμάτων, εν μέρει για να αυξηθούν οι δαπάνες στις υποδομές και να μειωθούν οι φόροι εισοδήματος.
Ο Κάρνεϊ ήταν πρόεδρος της Bloomberg Inc. έως τον Ιανουάριο, όταν παραιτήθηκε για να εισέλθει στην πολιτική.
